Inleiding

Onlangs was er op Facebook een discussie over een zeer beperkte bloemensite, en dat je beter een flora kunt gebruiken. Dit zette mij aan het denken. Ikzelf heb bloemen leren kennen bij de KNNV. Daar zijn ervaren mensen die zowat elk plantje op naam kunnen brengen. Maar...........je leert er bijna niks van. Ja, natuurlijk zie je planten waar je eerst straal voorbij liep. Maar op naam brengen is een ander verhaal. Dat leer je dus door het zelf te doen en dan pas om bevestiging vragen.

Planten op naam brengen

 

Er zijn verscheidene manieren om planten op naam te brengen:

  • Ten eerste natuurlijk de ouderwetse flora. Er zijn er héél veel. Om er een paar te noemen: De Heukels Flora van M. v.d.. Meijden, De geïlustreerde flora van E Heimans, H.W. Heinsius en JAC.P Thijsse, De Veldgids Nederlandse flora van Henk Eggelte etc. Het gaat mij niet om welke de beste is maar hoe ze werken. Sommige werken met een determinatiesleutel. Sommige puur op de kleur van de bloem.
    • Die met de sleutel zijn vaak ouderwets en eisen een gedegen kennis over elk onderdeel van de plant (bijv. wat zijn kleerharen of wat zijn schijnkransen?). De tekeningen/illustraties zijn vaak zwart/wit. Ze staan vaak naast elkaar (om te vergelijken) maar om een compacte flora te maken staat er heel veel info op één pagina. Omdat het vaak aparte bloemonderdelen zijn zie je niet altijd meteen waar je moet zoeken. Meestal word er geen gebruik gemaakt van foto's.
    • De flora's die werken op kleur zijn eigenlijk bedoeld voor vergelijken van wat je ziet en wat je vindt in het boek. Is er een vermoeden wat het is dan staat er vaak onder de foto meer info van de plant ter bevestiging.
  • Op Facebook zijn veel besloten en open groepen te vinden die je prima helpen te determineren. Je kan lid worden van zo'n groep als deze besloten is. Besloten klinkt heel duur maar het is net dat de drempeltje wat nodig is om de liefhebbers te onderscheiden van de spammers en lolbroeken. Dus gewoon lid worden!
  • Internet is een enorme bron met talloze websites. Soms beperkt, soms compleet, sommige met één foto, sommige met heel veel foto's. Door het hele net af te struinen krijg je soms een compleet beeld van een plant. Maar dit kost veel tijd en die kon je beter buiten besteden. Want planten bekijken en vergelijken doe je het best op een groot beeldscherm. Toegegeven, op een tablet of een redelijk grote telefoon kom je best ver. Alleen jammer dat het gros van de natuursites niet echt geschikt zijn voor grote schermen (een goede website qua uiterlijk is ook een hobby apart). Er zijn twee manieren om een plant via internet op naam te brengen:
    • Je ziet een plant buiten, pakt de telefoon of tablet en struint het net af zoals de manier hierboven besproken. Er zijn zelfs sites met video determinaties of je kijkt op Youtube voor zo'n filmpje. Of je gaat naar je favoriete site en vergelijkt met de plant die je ziet.
    • Of je maakt een foto. Een beetje mobiel maakt tegenwoordig net zulke goede foto's als een spiegelreflex camera. Deze foto kan je dan later vergelijken op een fatsoenlijk groot scherm met iemand die deze plant al heeft gefotografeerd. Of je "gooit hem in de groep". Meestal weet iemand het antwoord. Alleen krijg je dan het effect van de inleiding van dit artikel, je weet het wel maar hebt niets geleerd. Ditzelfde treedt op bij een app waarbij kenners het antwoord weten.

Opmerkingen

 

Nu even terug naar de voor en nadelen van een "ouderwetse" flora. Het kost de moderne florist zo en zo enige overtuigingskracht zo'n boek open te slaan. En, uit ervaring, zonder hulp snap je er weinig van. Eerst meer dan 30 bladzijden met inleiding, grondsoorten etc. Dan een hoofdsleutel of het wel een plant is en geen beginnende struik, boom e.d. Daarna pas het echte werk. Maar met hulp héél interessant. Een beetje natuurfreak weet het enthousiasme in je naar boven te halen. Eindelijk leert iemand je zien waar die kleerharen nou wel of niet zitten. Of hoeveel bladvormen er wel niet zijn. Eigenlijk is dit de basis. Ik zei "eigenlijk" want een beginnend plantenliefhebber maak je niet blij met een ouderwetse flora. De letters in zo'n boek zijn klein (moet ook wel, anders wordt hij twee keer zo dik!), de plaatjes zijn zwart/wit en bevatten een berg aan informatie om te zien. Neem bijvoorbeeld de Ereprijsfamilie. Blijken er 23 soorten in Nederland voor te komen. En ze staan allemaal (en wel meer) in die flora, samen met 23 grauwe maar zeer gedetailleerde plaatjes. Wel allemaal beschreven maar niet altijd op dezelfde manier.

 

Nu ook even terug naar dat internet. Persoonlijk vind ik dit erg interessant. Wat niet terug te vinden is in veel flora's kom ik hier wel tegen. Soms zijn planten zo goed gefotografeerd dat je ook alle details goed kan zien, maar ook de context. Ik bedoel dus een foto van een vrucht maar ik zie op dezelfde foto ook de bloem en begrijp meteen hoe die een op de ander is overgegaan. Ik zie een stengel met haren en snap meteen wat wordt bedoeld met lange en korte haren. Er zijn ook sites die laten zien wat nu eigenlijk enkel of dubbel geveerd is. Ook zijn er sites met determineersleutels voor één  familie. Met een druk op de knop zie ik alle ereprijs soorten op een pagina. Ook interessant is als iemand een heel artikel heeft gewijd aan één plant.

 

Mijn conclusie is dan ook dat het een niet meer kan zonder het andere. Hoe mooi is het dat mensen heel enthousiast worden als ze een mooie foto zien van een plant die ze net buiten hebben gezien. Natuurlijk heb je die achtergrond kennis nodig om verder te komen met determineren. Maar platforms als Twitter, Facebook, Instagram etc. zijn heerlijk om al die kennis te delen!!

 

Websites

Hiet volgen site die ik persoonlijk interessant, leuk, handig, grappig of juist niet handig vind.

wikipedia.org

Natuurlijk eerst deze site. Dit is maar een voorbeeldpagina. Niet omdat Wikipedia nu zo vreselijk goed is maar omdat dit de site is die iedereen het eerst bezoekt (wat zou Wikipedia zeggen?). Meestal staat er minstens één foto op en een beschrijving. Beide zijn vaak goed soms waardeloos. Dit komt natuurlijk doordat het Wikipedia project vrijwillig is. Wij zijn met z'n alle verantwoordelijk over de inhoud. Wel staat er rechtsonder vaak een zogenaamde taxonomische indeling. Dan kan je zien in welke familie, orde etc. een plant thuis hoort.

 

wildebloemen.nl

Een goed verzorgde site met 314 inheemse,  verwilderde en ingeburgerde soorten geïllustreerd met wel 4000 foto's. Er is zijn klassieke determinatie sleutels per groep (bijv. alle Ereprijsen). Of je kan kiezen om, zoals ik heb beschreven, determineren op kleur. Sommige mensen vinden de site te beperkt. Maar dan zeg ik "doe het maar na!!". Alle soorten zijn zelf gefotografeerd en zo'n website maken is een vak apart. Die foto's maken is absoluut niet makkelijk. Behalve een goede camera (close ups maken met een mobiel is best lastig) kost het ongelofelijk veel vrije tijd en het weer moet ook een beetje mee zitten (geen of weinig wind/ zon etc.) Gelukkig wordt deze site ook geschikt voor mobiel wat erg handig is! 

 

floravannederland.nl

Ook de Stichting flora van Nederland zit niet stil. Zij hebben het echt begrepen. Een interactieve website met prima beschrijvingen en echte determinatie video's. Alles werkt mooi en is geheel gericht op de computer/telefoon/tablet gebruiker. Één nadeel wat ook de vorige site heeft. Het aantal soorten is nog beperkt. Het is erg arbeidsintensief om zo,n video te maken ondanks dat er zoveel mensen bij zijn betrokken. 

 

wilde-planten.nl

Omdat deze site al heel lang (sinds 2001) bestaat komt deze site vaak voor in de zoekresultaten van Google. Er staan dan ook 1800 soorten op. Best veel maar de kwaliteit van de foto's laat vaak te wensen over. De hele site komt (vind ik persoonlijk) rommelig over. Het is een bonte verzameling met beschrijvingen (niet al te uitgebreid), foto's, verspreidingskaartjes en platen van oude floraboeken. Ook is deze site niet geschikt gemaakt voor mobiel of tablet. Om  dit uit te leggen is een iets wat technische term nodig. Je kan een site responsieve maken. Je maakt hem dan zo dat er op mobiel niet gekeerd of uitvergroot hoeft te worden. Ook op een tablet ziet de website er gelijk goed uit (zie bijv. deze site!!). Dit kan door gebruik te maken van programma's om website mee te maken (bijv. Joomla of Wordpress) of door code toe te passen in de website taal (dan moet je kunnen programmeren!!).

 

verspreidingsatlas.nl

Dé verspreidingsatlas van Nederland. is een project van Floron. Geen grote foto's van planten, determinatievideo e.d maar een online verspreidingsatlas van de 2300 in het wild voorkomende planten. Veel sites maken gebruik van deze kaartjes. Dit mag ook (wel toestemming vragen) want ook dit is een vrijwilligers project. En hier wordt dan ook hard gewerkt aan de beschrijvingen e.d. Helaas hadden de goede programmeurs bij Floron (de organisatie achter deze atlas) geen tijd meer voor deze site want hij is sterk verouderd. De website van Floron zelf ziet er zowel op desktop als mobiel prima uit!!

 

yavannnah.nl

Als je het over details en verschillen naast elkaar wil hebben is deze site de moeite waard. De indeling op de homepage is weliswaar iets wat willekeurig maar als de juiste plant is gevonden krijg je een mooie foto voorgeschoteld. En wat ik persoonlijk handig vind is dat als er meer soorten van een plant zijn, bijv. Duizendguldenkruid, dan wordt in het kort even de verschillen benoemd. Goed, webtechnisch valt er veel op te merken maar dit is duidelijk een liefhebster met een goed oog voor details.

 

plantaardigheden

Deze website kom je ook vaak tegen. Het is niet echt een determinatie of foto website maar meer een verzameling gedigitaliseerde oude flora boeken. Niet zo maar wat oude boeken maar boeken geschreven door beroemde botanisten zoals het prachtige met de hand ingekleurde Cruijdeboeck (1554) , de Flora Batava of bijv. de Hortus Cliffortianus. Misschien zeg ik met de opmerking "het is geen foto website" te weinig. Ze staan er wel degelijk. Tussen al die tientallen links staan o.a. foto's van de Katholieke Universiteit Leuven Helaas staat deze verstopt tussen de tientallen links naar andere artikelen. Het idee om oude flora boeken online te zitten vraagt alleen maar om waardering, maar de manier waarop dat is gedaan is hopeloos, oordeel zelf!!

 

soortenbank.nl

Helaas, na ruim 15 jaar is er een einde gekomen aan SoortenBank.nl. Er staan wel enkele doorverwijslinks op de site als je deze aanklikt.