plinius

Plinius de oudere (23/24-25 augustus 79)

 

Plinius

Plinius de oudere (zoals hij officieel wordt genoemd) was de eerste die planten beschreef in één van zijn boeken uit de reeks Naturalis Historia. Nog regelmatig wordt hij hieruit geciteerd.

Algemeen

Plinius de Oudere werd geboren te Novum Comum dat tegenwoordig Como heet in 23 of 24 n.Chr. en kwam om het leven in de buurt van Stabiae door de gevolgen van de uitbarsting van de Vesuvius op 25 augustus 79. Gedurende zijn leven sliep Plinius de Oudere weinig. Hij wilde geen oog dichtdoen om te voorkomen dat hij iets van het leven zou missen: Vita vigilia est (het leven is: wakker zijn). Om nog beter zijn tijd te benutten, zou hij zich tijdens het eten en het baden voor laten lezen en zou hij aantekeningen laten maken. Later verzamelde hij alle feiten die hij had gevonden gedurende zijn leven in het werk Naturalis Historia.

De wereld of ook wel Kennis van de Natuur (Naturalis Historia). Een boek vol feiten en humor waarvan 37 van de in totaal meer dan 100 boeken bewaard zijn gebleven en daarmee het enige werk van Plinius de Oudere dat wij nog bezitten. Dit werk bevat vele fouten, voornamelijk door overhaastig werk van Plinius en het feit dat het met humor geschreven is, maar is toch een van de belangrijkste bronnen voor vele aspecten van de Romeinse cultuur en historie. Plinius de Oudere voorziet zijn werk op meerdere plaatsen van kritiek, maar doet zelf geen onderzoek naar. Plinius de Oudere had geen aanleg voor metafysica, natuur- en wiskunde, wat waarschijnlijk de reden is waarom het boek op een vlotte, humoristische manier is geschreven en niet op een theoretische manier zoals gebruikelijk is voor een encyclopedie.

Publicaties

De complete werken van Plinius zijn verdeeld in 2.493 hoofdstukken, die hij op zijn beurt systematisch had verdeeld in 37 boeken. De wetenschappen, waarmee de hoofdstukken tegenwoordig worden aangeduid, heeft Plinius zelf niet als zodanig benoemd. De volgende lijst geeft de inhoudsopgave, die wetenschappers heden ten dage hebben benoemd en de huidige gemeenschappelijke namen. Bij elkaar behandelde het complete werk zo'n 40.000 trefwoorden, hier tussen haakjes weergegeven.

De verzameling bevat de volgende boeken:

  • 1: Voorwoord, inhoudsopgave en bronnenindex
  • 2: Kosmologie, astronomie, meteorologie, vulkanologie, geologie (417)
  • 3-6: Geografie en etnologie: Europa (circa 5000), Afrika (circa 2100), Azië (2214)
  • 7: Antropologie en fysiologie (747)
  • 8-11: Zoölogie: Landdieren (787), waterdieren (650), vogels (794), insecten, en algemene zoologie (2700)1
  • 2-17: Botanica
    • 12: Natuurlijke gesteldheid der bomen (469)
    • 13: Exotische bomen (468)
    • 14: Vruchtdragende bomen (510)
    • 15: Eigenschappen van de vruchtdragende bomen (520)
    • 16: Eigenschappen van de bomen in het wild (1135)
    • 17: Eigenschappen van aangeplante bomen (1380)
  • 18: Akkerbouw, meteorologie, zoölogie (2060)
  • 19: Tuinbouw (1144)20-32: Medicijnen, farmacologie en voortzetting der botanica
  • 20-27: Plantenrijk
    • 20: Geneesmiddelen uit tuingewassen (1606)
    • 21: Natuur der bloemen en kransgewassen (730)
    • 22: Betekenis der planten (906)
    • 23: Geneesmiddelen uit aangeplante bomen (1418)
    • 24: Geneesmiddelen uit bomen in het wild (1176)
    • 25: Verzorging van zelfgroeiende planten (1292)
    • 26: Overige geneesmiddelen (1019)
    • 27: Overige plantensoorten (602)
  • 28-32: Geneesmiddelen uit het dierenrijk
    • 28: Geneesmiddelen uit levende wezens (1682)
    • 29: Geneesmiddelen uit dieren (621)
    • 30: Overige geneesmiddelen uit dieren (854)
    • 31 -32: Geneesmiddelen uit waterdieren (1914)
  • 33-37: Metallurgie, mineralogie en beeldende kunst
  • 33: Bewerking van metalen (288)
    • 34: Koperhoudende, ijzerhoudende, loodhoudende metalen (915)
    • 35: Schilderkunst, beeldhouwen, pottenbakken, verschillende soorten aarde (956)
    • 36: Steenhouwen (434)
    • 37: Edelstenen (1300)