Beekpunge

Algemeen

Deze Ereprijs is goed te herkennen aan zijn iets wat dikke bladeren en vlezige/dikke stengel. Meestal staat deze plant in het ondiepe water. De plant werd vroeger  gebruikt als middel tegen scheurbuik. Vermeerdering/voortplanting vindt plaats doordat zaden in die "beek" verder afdrijven en de plant is in staat zich vegetatief (een stukje stengel wordt weer een nieuwe pant) te vermeerderen. Beekpunge bloeit van Mei tot September.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Dit geslacht komt vaak voor, er komen minstens 21 soorten Ereprijs (Veronica) in het wild voor in Nederland:

  • Aarereprijs (Veronica spicata) - Zeldzaam
  • Akkerereprijs (Veronica agrestis) - Algemeen
  • Beekpunge (Veronica beccabunga) - Algemeen
  • Blauwe waterereprijs (Veronica anagallis-aquatica) - Algemeen
  • Bosereprijs (Veronica montana) - Vrij zeldzaam
  • Bosklimopereprijs (Veronica hederifolia subsp. lucorum) - Vrij zeldzaam
  • Brede ereprijs (Veronica austriaca) - Vrij zeldzaam
  • Doffe ereprijs (Veronica opaca) - Zeldzaam
  • Draadereprijs (Veronica filiformis) - Algemeen
  • Gewone ereprijs (Veronica chamaedrys) - Algemeen
  • Gladde ereprijs (Veronica polita) - Vrij zeldzaam
  • Grote ereprijs (Veronica persica) - Algemeen
  • Handjesereprijs (Veronica triphyllos) - Zeer zeldzaam 
  • Klimopereprijs (Veronica hederifolia) - Algemeen
  • Lange ereprijs (Veronica longifolia) - Vrij zeldzaam
  • Mannetjesereprijs (Veronica officinalis) - Algemeen
  • Rode waterereprijs (Veronica catenata) - Algemeen
  • Vreemde ereprijs (Veronica peregrina) - Algemeen
  • Schildereprijs (Veronica scutellata) - Algemeen
  • Tijmereprijs (Veronica serpyllifolia) - Algemeen
  • Veldereprijs (Veronica arvensis) - Algemeen

Verklaring Nederlandse naam

Beek geeft de voorkeur aan waar deze plant graag groeit.

Punge  is afgeleid van Bunge (Duits!!) en betekent "pauk". Dit vanwege de bolvormige vruchten die tegen een opgeblazen gevoel werden gegeten.

Meer

Zie ook de wetenschappelijke verklaring.

Namen in andere talen

  • Frysk: Sleatpunge
  • English: Brooklime
  • Français: Véronique des ruisseauxCresson de cheval
  • Deutsch: Bachbunge
  • Espanõl: Verónica acuática
  • Italiano: Veronica beccabunga, Erba grassa Beccabunga
  • Svenska: Bäckveronika, Bäckgröna
  • Norsk: Bekkeveronika
  • Dansk: Tykbladet Ærenpris

Verklaring Buitenlandse namen

De Engelse naam is Brooklime. Brook betekent "beek" en Lime betekent "kalk". Een kalk minnend plantje dat graag in een vochtige omgeving groeit.

Voor de verspreiding van Beekpunge in Engeland zie deze kaart.

Er zijn twee Franse namen:

  1. Véronique des ruisseaux. Dit is de Franse benaming voor het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naam en de worden Des ruisseaux dat "van de beken" betekent.
  2. Cresson de cheval: Cresson is ongeveer de algemene benaming voor "kruid". de Cheval betekent "van het paard". Misschien lusten paarden deze plant graag. Maar wat blijkt, de Fransen zelf gebruiken deze naam niet of nauwelijks. Ondanks dat deze op veel websites staat.

De Duitse naam is Bachbunge. Bach betekent "beek" en Bunge betekent "pauk (trommel)". Dit verwijst naar de bolle vruchten, die dan ook op een pauk lijken.

Voor de verspreiding van Beekpunge in Duitsland zie deze kaart.

De Spaanse naam is Verónica acuática. Dit betekent "water veronica". Dit komt het dichtst in de buurt van de Nederlandse naam. Want deze plant staat desnoods in het water. Als de wortels maar in de bodem zitten, hij drijft niet. Als je de Spaanse naam een beetje verkeerd intypt en niet oplet kom je al snel op een andere soort, de Blauwe waterereprijs (Veronica anagallis-aquatica). 

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

Er zijn twee Italiaanse namen. Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. De hier genoemde namen kunnen ook nog varianten hebben.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

  1. Veronica beccabunga. Dit is de Italiaanse benaming voor de volledige wetenschappelijke naam.
  2. Erba grassa Beccabunga. Dit betekent "dik kruid beccabunga", ook weer naar de dikke stengelbladeren en het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam.

Er zijn twee Zweedse namen:

  1. Bäckveronika: Bäck betekent "beek" en Veronika verwijst weer naar de familie waar Beekpunge toe behoort.
  2. Bäckgröna: Bäck betekent "beek" en Gröna betekent " groen". Naar mijn idee een beetje een erg algemene benaming "iets groens bij een beek?"

De Noorse naam is Bekkeveronika: Bekke betekent "beek" en Veronika verwijst weer naar de familie waar Beekpunge toe behoort.

De Deense naam is Tykbladet Ærenpris: Tykbladet betekent "dikbladige" en Ærenpris betekent natuurlijk "ereprijs". Een verwijzing dat dit (naar mijn idee) de enige Ereprijs is met een iets wat dik blad.

Ecologie & Verspreiding

Beekpunge staat op open, zonnige tot licht beschaduwde, natte, matig voedselrijke tot voedselrijke, zwak basische en stikstofrijke, vaak kalkhoudende grond of in (zeer) ondiep, vaak stromend water. Ze staat op allerlei grondsoorten en is gevoelig voor hogere zoutconcentraties. Te zure en/of te voedselarme standplaatsen worden gemeden, ze is niet erg gevoelig voor waterverontreiniging, maar niet bestand tegen hoogopschietende vegetaties. Ze groeit langs beken, sloten, greppels en plassen (ook in het water daarvan), op kwelplekken, in kleiafgravingen en kalkgroeven. Verder in oude rivierlopen, zeeduinen en in opengetrapte of gereden weilanden, op braakliggende, natte grond en in moerasbossen, bronbossen en op strandjes van bosbeken, langs dijken, op kiezel- en zandbanken. Nederland valt geheel binnen het Europese deel van het areaal. De soort is vrij algemeen, maar weinig of niet in voedselarme zandstreken, in zeeklei- en braakwatergebieden en op de Wadden. De bladeren werden en worden wel gegeten als salade. Ook werden ze destijds medisch aangewend tegen scheurbuik en opgeblazenheid. 

CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2015

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding Beekpunge

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten

Foto's