Algemeen
Dit artikel bestaat uitsluitend om aan te geven welke planten van het Ooievaarsbek (Geranium) geslacht er zijn. Beemdooievaarsbek is wel een vrij zeldzame soort maar ook een echte tuinplant wat al die gele stippen op het verspreidingskaartje verklaart. Bovenstaande foto is dus ook in de tuin genomen. De plant bloeit niet zo lang en is erg opvallend (grote bloemen) zodat het daarom ook een populaire tuinplant is. Beemdooievaarsbek bloeit in Juni en Juli.
Er komen in Nederland minstens 15 soorten geranium-soorten voor, want in deze familie vallen de ooievaarsbekken:
- Beemdooievaarsbek (Geranium pratense) - vrij zeldzaam maar vaak ingezaaid
- Bermooievaarsbek (Geranium pyrenaicum) - algemeen
- Bloedooievaarsbek (Geranium sanguineum) - algemeen maar verwilderde tuinplant
- Bosooievaarsbek (Geranium sylvaticum) - zeldzaam
- Donkere ooievaarsbek (Geranium phaeum) - vrij zeldzaam maar vaak ingezaaid
- Fijne ooievaarsbek (Geranium columbinum) - zeldzaam
- Glanzige ooievaarsbek (Geranium lucidum) - algemeen
- Kleine ooievaarsbek (Geranium pusillum) - algemeen
- Klein robertskruid (Geranium purpureum) - zeldzaam
- Ronde ooievaarsbek (Geranium rotundifolium) - zeldzaam
- Robertskruid (Geranium robertianum) - algemeen
- Rotsooievaarsbek (Geranium macrorrhizum) - algemeen maar verwilderde tuinplant
- Roze ooievaarsbek (Geranium endressii) - algemeen maar verwilderde tuinplant
- Slipbladige ooievaarsbek (Geranium dissectum) - algemeen
- Zachte ooievaarsbek (Geranium molle) - algemeen
In 1700 publiceerde de Franse botanicus Joseph Pitton de Tournefort (5 juni 1656 - 28 december 1708) al een 3-delige boekenserie Institutiones Rei Herbariae met daarin een prachtige afbeelding van de bloem (delen) van deze plant.
Verklaring Nederlandse naam
Hoe komt een Nederlandse naam tot stand?
Nederlandse plantennamen zijn te vinden op een standaardlijst opgesteld door FLORON en Naturalis. Nieuwe Nederlandse namen voor wilde planten worden niet zomaar gekozen. Een comité van Nederlandse en Vlaamse taxonomen beoordeelt de voorstellen. Zelf een voorstel voor een nieuwe naam doen, mag natuurlijk. Zeker als de nieuwe soort zelf is gevonden. Iedereen vanaf Nederlands sprekend België tot aan Friesland moet tenslotte weten dat het om dezelfde plant gaat.
Vaak hebben planten al een Nederlandse naam. Dat is bijvoorbeeld het geval bij soorten die al geruime tijd in België voorkwamen, en bij cultuurgewassen. Voor namen van cultuurgewassen wordt ook gebruik gemaakt van de Standaardlijst van Nederlandse namen van cultuurplanten van NAK tuinbouw.
De commissie voor Nederlandse Plantennamen bestaat uit de volgende disciplines:
- Naturalis biodeversity center, sectie Botanie, Leiden
- Nationale Plantentuin, Meise (België), 3 personen
- FLORON Nijmegen
Heel netjes gezegd is een beemd een strook laaggelegen land ter weerszijden van een rivier of beek die regelmatig overstroomt, wat vaak vruchtbaar weidegebied oplevert. De beemden waren gemeenschappelijke weidegronden in de buurt van o.a. de beek. Hiermee is wel duidelijk dat deze plant van een iets wat vochtige bodem houd. Verdere details staan bij de paragraaf Ecologie & Verspreiding.
Ooievaarsbek komt door de vorm van de vrucht die lijkt op de snavel van een Ooievaar. Eigenlijk van een Kraan vogel volgens de wetenschappelijke verklaring. Maar aangezien deze vogel niet vaak voorkomt in Nederland is de Ooievaar met een "kraanhals" een waardige opvolger.
Meer
Zie ook de wetenschappelijke verklaring
Namen in andere talen
- Frysk: Fjildearrebarrebek
- English: Meadow crane's-bill
- Français: Géranium des prés
- Deutsch: Wiesen-Storchschnabel
- Espanõl: Geranio de prado
- Italiano: Geranio dei prati
- Svenska: Ängsnäva
- Norsk: Engstorkenebb
- Dansk: Eng-Storkenæb
Verklaring Buitenlandse namen
In alle talen heet de plant Weide-ooievaarsbek, of Geranium van de weide.
Voor de verspreiding van Beemdooievaarsbek in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam is
De Duitse naam is
Voor de verspreiding van ? in Duitsland zie deze kaart.
De Spaanse naam is
De Italiaanse naam is
De Zweedse naam is
Voor de verspreiding van ? in Zweden zie deze kaart.
De Noorse naam is
De Deense naam is
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige, soms licht beschaduwde plaatsen opmatig vochtige tot matig natte, matig voedselrijke tot voedselrijke, zwak zure tot kalkhoudende, grazige grond (zand, leem, zavel en klei).
Groeiplaats
Ruige bermen, grasland (hooiland, weiland, uiterwaarden en beekbegeleidend grasland), langs struwelen en heggen, langs spoorwegen (spoorwegterreinen en spoordijken), dijken, ruigten, parken, bossen (landgoedbossen en soms in lichte loofbossen).
Verspreiding
Nederland
Zeldzaam in het rivierengebied. Elders zeldzaam ingeburgerd.
Vlaanderen
Zeldzaam ingeburgerd. Het meest in de Leemstreek en de Maasvallei.
Wallonië
Zeldzaam in het Maasgebied en in de zuidelijke Ardennen.
Wereld
Vanaf Engeland en de Pyreneeën oostelijk tot ver in Siberië en Midden-Azië. Zeldzaam in de kustgebieden en in het Middellandse Zeegebied. Lokaal ingeburgerd in Noord-Amerika.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding Beemdooievaarsbek
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
