Algemeen
Bittere veldkers lijkt op een afstand best wel op zijn/haar beroemde soortgenoot Pinksterbloem (Cardamine pratensis). De Friesen noemen de plant dus ook Bittere pinksterblom. Maar dan wel als deze plant uitgebloeid raakt. De bladeren van de Pinksterbloem zijn dan bijna wit. Ik schreef 'op een afstand' want Bittere veldkers groeit bij of in het water, je moet er soms moeite voor doen om de plant beter te bekijken. Dan zie je meteen dat de stengelbladeren anders zijn dan die van de pinksterbloem en de vel paars gekleurde helmknoppen vallen meteen op. De rest van de determinatiekenmerken is te vinden in een goede flora waar deze plant is te vinden. Bittere veldkers bloeit in Mei tot en met Juni.
Er komen minstens 7 soorten Veldkers (Cardamina) soorten in het wild voor in Nederland:
- Aziatische veldkers (Cardamine occulta) - algemeen/invasief
- Bittere veldkers (Cardamine amara) - vrij zeldzaam
- Bolletjeskers (Cardamine bulbifera) - zeldzaam
- Bosveldkers (Cardamine flexuosa) - algemeen
- Kleine veldkers (Cardamine hirsuta) - algemeen
- Springzaadveldkers (Cardamine impatiens) - vrij zeldzaam
- Pinksterbloem (Cardamine pratensis) - algemeen
Veel veldkers-soorten lijken best veel op elkaar dus een goede flora is best handig!
Verklaring Nederlandse naam
Hoe komt een Nederlandse naam tot stand?
Nederlandse plantennamen zijn te vinden op een standaardlijst opgesteld door FLORON en Naturalis. Nieuwe Nederlandse namen voor wilde planten worden niet zomaar gekozen. Een comité van Nederlandse en Vlaamse taxonomen beoordeelt de voorstellen. Zelf een voorstel voor een nieuwe naam doen, mag natuurlijk. Zeker als de nieuwe soort zelf is gevonden. Iedereen vanaf Nederlands sprekend België tot aan Friesland moet tenslotte weten dat het om dezelfde plant gaat.
Vaak hebben planten al een Nederlandse naam. Dat is bijvoorbeeld het geval bij soorten die al geruime tijd in België voorkwamen, en bij cultuurgewassen. Voor namen van cultuurgewassen wordt ook gebruik gemaakt van de Standaardlijst van Nederlandse namen van cultuurplanten van NAK tuinbouw.
De commissie voor Nederlandse Plantennamen bestaat uit de volgende disciplines:
- Naturalis biodeversity center, sectie Botanie, Leiden
- Nationale Plantentuin, Meise (België), 3 personen
- FLORON Nijmegen
Een verklaring is natuurlijk de voorkeur van groeiplaats (veld) en ten tweede de naam Kers die komt uit het oud Germaans. Het woord komt van Kresse/Kras wat een "lekkernij" betekent. De plant werd veel gegeten, althans die andere veldkers, de Kleine veldkers (Cardamine hirsuta). Ik heb het nog nergens gelezen maar ik neem aan dat deze plant niet voor niks BITTERE veldkers heet.
Meer
Zie ook de wetenschappelijke verklaring
Namen in andere talen
- Frysk: Bittere pinksterblom
- English: Large Bitter-Cress
- Français: Cardamine amère
- Deutsch: Kressen-Schaumkraut
- Espanõl: ?
- Italiano: Billeri amaro
- Svenska: Bäckbräsma
- Norsk: Bekkekarse
- Dansk: Vandkarse
Verklaring Buitenlandse namen
De Engelse naam is Large Bitter-Cress. Dit betekent natuurlijk "grote bitterkers". Niet dat er een Engelse tegenhanger Little bitter-Cress is maar vanwege de grote kroonbladen die soms groter zijn dan die van de Pinksterbloem (Cardamine pratensis) die verwarrend genoeg in Engeland Cockooflower heet.
Voor de verspreiding van Bittere veldkers in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam is Cardamine amère. Dit is de Franse benaming voor de gehele wetenschappelijke naam.
De Duitse naam is Kressen-Schaumkraut. Dit is te vertalen als Veldkers schuimkruid. Simpelweg deze plant is een Veldkerssoort. Met schuim wordt ook wel Koekoekspoch bedoeld. Dit is het als schuim uitziende sap (ontstaan uit een chemische reaktie) dat ontstaat als de schuimcicade deze plant heeft bezocht. Dit is haast nooit op deze plant te zien maar wel op o.a. de twee in Nederland voorkomende Koekoeksbloemen, de Echte koekoeksbloem (Silene/Lychnis flos-cuculi) en de Dagkoekoeksbloem (Silene dioica).
Voor de verspreiding van Bittere veldkers in Duitsland zie deze kaart.
De Spaanse naam is mij nog onbekend.
De Italiaanse naam is Billeri amaro. De juiste verklaring voor het woord Billeri heb ik nog niet gevonden. Maar alle soorten veldkers in Italië beginnen met het het woord Billeri. Amaro is de Italiaanse benaming voor het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam.
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Zweedse naam is Bäckbräsma. Back betekent "beek/rivier" verwijzend naar het fijt dat deze plant altijd bij/in het water te vinden is. Bräsma is een traditionele naam voor Cardamine pratensis. Het refereert aan de vis Brasem (Abramis brama) die kuit schiet als de Pinksterbloem (Cardamine prantensis) in bloei staat. Bäckbräsma is dus, net als de Pinsterbloem, een Cardamine-soort.
Voor de verspreiding van Bittere veldkers in Zweden zie deze kaart.
De Noorse en Deense naam is nagenoeg gelijk, Bekkekarse/Vandkarse. Dit betekent "beekkers/waterkers. Ook weer verwijzend dat deze kers0soort nabij/in water te vinden is.
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Halfbeschaduwde tot beschaduwde plaatsen op natte, matig voedselrijke tot voedselrijke, kalkrijke tot kalkarme, lemige tot kleiige grond. Meestal langs stromend, helder water.
Groeiplaats
Bossen (loofbossen, bronbossen, grienden, moerasbossen), waterkanten (beken, greppels en langs oude rivierarmen die af en toe doorstroomd worden), bermen (kanaalbermen met kwel en moerassen) en buitendijkse rietlanden in het zoetwatergetijdengebied.
Verspreiding
Nederland
Plaatselijk vrij algemeen in brongebieden en langs beken in het oosten van het land, in Zuid-Limburg en in het zoetwatergetijdengebied. Zeldzaam in laagveengebieden. Elders zeer zeldzaam.
Vlaanderen
Vrij algemeen in de Leemstreek en in de Maasvallei. Elders vrij zeldzaam tot zeer zeldzaam.
Wallonië
Vrij algemeen. Het meest in Brabant, in het Maasgebied en ten zuiden van de lijn Amber-Maas.
Wereld
Een groot deel van Europa en West-Azië.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding Bittere veldkers
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
