Boskruiskruid (Senecio sylvaticus)

Details
Boskruiskruid

Algemeen

En ik mij maar afvragen waarom ik Boskruiskruid in mijn omgeving nog niet heb gezien. Laat ik nu net wonen waar deze plant niet of nauwelijks word waargenomen terwijl Boskruiskruid toch als een algemene plant word gezien. Misschien zit een deel in de verwarring met Klein kruiskruid (Senecio vulgaris). De plant lijkt er best veel op maar er zijn wel degelijk genoeg verschillen. Eentje is dat Boskruiskruid veel groter is. Normaal is grootte niet zo'n best determinatie punt maar het valt wel op! En de bloemhoofdjes, met slecht ontwikkelde lintbloemen,  lijken best wel op die van Kleverig kruiskruid (Senecio viscosus) maar deze plant is weer een stuk kleiner. Boskruiskruid bloeit in Juni tot en met Augustus.

Er komen minstens 11 soorten Kruiskruiden (Senecio) in Nederland in het wild voor:

Verklaring Nederlandse naam

Nederlandse plantennamen zijn te vinden op een standaardlijst opgesteld door FLORON en Naturalis. Nieuwe Nederlandse namen voor wilde planten worden niet zomaar gekozen. Een comité van Nederlandse en Vlaamse taxonomen beoordeelt de voorstellen. Zelf een voorstel voor een nieuwe naam doen, mag natuurlijk. Zeker als de nieuwe soort zelf is gevonden. Iedereen vanaf Nederlands sprekend België tot aan Friesland moet tenslotte weten dat het om dezelfde plant gaat.

Vaak hebben planten al een Nederlandse naam. Dat is bijvoorbeeld het geval bij soorten die al geruime tijd in België voorkwamen, en bij cultuurgewassen. Voor namen van cultuurgewassen wordt ook gebruik gemaakt van de Standaardlijst van Nederlandse namen van cultuurplanten van NAK tuinbouw.

De commissie voor Nederlandse Plantennamen bestaat uit de volgende disciplines:

De naam Boskruiskruid is misleidend. De plant word overal in Nederland waargenomen. Het woord Bos geeft alleen maar aan dat de plant schaduw minnend is.

De naam kruiskruid zou te verklaren zijn door het kruisgewijs staan van de bladeren,. Maar over het algemeen is men het ermee eens dat dit een gehoorfout is. De naam komt eigenlijk van de Duitse naam Kreuzkraut wat grijskruid (Senecio) betekent.

Meer

Zie ook de wetenschappelijke verklaring

Namen in andere talen

  • Frysk: Glêde krúswoartel
  • English: Heath Groundsel
  • Français: Séneçon des forêts
  • Deutsch: Wald-Greiskraut
  • Espanõl: ?
  • Italiano: Senecio selvatico
  • Svenska: Bergkorsört
  • Norsk:Bergsvineblom
  • Dansk: Skov-Brandbæger

Verklaring Buitenlandse namen

De Engelse naam is Heath Groundsel. Heath betekent "heide". Ik heb het vermoeden dat dit ter onderscheid is van andere Kruiskruid (Senecio) soorten. Er is echt niets wat ik kan binden met Heide. De naam Groundsel is zeer oud. Het komt van het Anglo Saxische Groundeswelge. Dit betekent letterlijk "grondverzwelger" refererend aan de snelle manier van verspreiden van deze soort. Meestal heten soorten uit het geslacht Senecio Ragwort. Maar vanwege het totaal andere uiterlijk, een Ragwort heeft meestal smalle kroonbladen en gave stengelbladeren, heet deze plant in Engeland dus Groundsel.

Voor de verspreiding van Boskruiskruid in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Séneçon des forêts. Dit is de Franse benaming voor min of meer de volledige wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is Wald-Greiskraut. Dit betekent "bos grijskruid". Precies het verhaal van de verklaring van de Nederlandse naam

Voor de verspreiding van Boskruiskruid in Duitsland zie deze kaart.

De Spaanse naam is mij onbekend.

De Italiaanse naam is Senecio selvatico. Dit is de Italiaanse benaming voor de volledige wetenschappelijke naam. In Italië en Spanje zijn nauwelijks waarnemingen.

De Zweedse naam is Bergkorsört. . Kors betekent "kruis". Ört/eurt/urt is de Scandinavische term voor "kruid", dus  berg kruiskruid". Het woordje Berg is volgens mij net als Bos een naam ter onderscheid.

Voor de verspreiding van Boskruiskruid in Zweden zie deze kaart.

De Noorse naam is Bergsvineblom. Dit betekent "berg zwijnen bloem". Alle Senecio-soorten heten in Noorwegen Svineblom. De soort was/is nergens goed voor, zelfs niet als veevoer. Sterker nog, sommige soorten zijn behoorlijk giftig voor vee en paarden. Als plant laat het vee hem wel staan maar in gedroogd hooi eet het vee het de plant wel en kan het ernstig ziek worden. Vóór het woord Svineblom staat een woord dat aangeeft om welke soort het gaat. In dit geval Berg dat aangeeft (netals Bos) dat deze plant geen speciale bodemsamenstelling nodig heeft en dus overal kan voorkomen.

De Deense naam is Skov-Brandbæger. Dit betekent "bos brandbeker". Het woord Brandbaeger is een algemeen Deens woord dat gebruikt wordt om een Senecio soort aan te duiden. Bij alle Senecio-soorten hebben de puntige schutbladen van de bloemkorf (de "beker" waar de bloem in zit) een zwart "aangebrand" uiteinde. Bos geeft aan dat deze plant geen speciale bodemsamenstelling nodig heeft en dus overal kan voorkomen.

Ecologie & Verspreiding

Ecologie

Bodem
Zonnige tot licht beschaduwde, open plaatsen op droge, voedselarme tot matig voedselrijke, kalkarme, goed doorlatende, humusrijke grond (zand).

Groeiplaats
Bossen (lichte loofbossen en langs bospaden), bosranden, struwelen, houtwallen, kapvlakten, storm- en brandplekken, zeeduinen (langs duinpaden en in duinstruwelen), heide, bermen, dijken, omgewerkte grond, braakliggende grond, langs spoorwegen, afgravingen (zandafgravingen), plantsoenen en akkers (akkerranden).

Verspreiding

Nederland
Algemeen op de zandgronden in het oosten en midden van het land en in de duinen. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.

Vlaanderen
Algemeen in de Kempen en de Duinen en vrij algemeen in de Zand- en Zandleemstreek. Elders vrij zeldzaam tot zeer zeldzaam.

Wallonië
Algemeen in de Ardennen. Elders vrij zeldzaam tot zeer zeldzaam.

Wereld
Europa, hoofdzakelijk in het westen en midden. Ingeburgerd in Noord-Amerika en Nieuw-Zeeland.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding Boskruiskruid

Verspreiding Boskruiskruid

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten