Bosvergeet-mij-nietje (Myosotis sylvatica)

Aan het Floron verspreidingskaartje is al te zien dat dit heel vaak een verwilderd Tuinvergeet-mij-nietje is. Deze hebben meer dan vijf kroonslippen en met min of meer gevulde bloemen. Dus een goede flora is hier zeker nodig om te zien of het een wild exemplaar is of een cultivar. Bosvergeet-mij-nietje bloeit in Mei tot en met Juli.

Er komen minstens 7 Vergeet-mij-nietjes (Myosotis) in het wild voor in Nederland:

• Akkervergeet-mij-nietje (Myosotis arvensis) - algemeen
• Bosvergeet-mij-nietje Myosotis sylvatica) - algemeen
• Ruw vergeet-mij-nietje (Myosotis ramosissima) - algemeen
• Stijf vergeet-mij-nietje (Myosotis stricta) - zeldzaam
• Veelkleurig vergeet-mij-nietje (Myosotis discolor) - algemeen
• Weidevergeet-mij-nietje (Myosotis scorpioides subsp. nemorosa) - zeer zeldzaam
• Zompvergeet-mij-nietje/Moerasvergeet-mij-nietje (Myosotis laxa subsp. cespitosa/Myosotis scorpioides subsp. scorpioides) - algemeen

De Determinatie hiervan is niet simpel. Een goede flora is in dit geval echt nodig.  Bekijk je deze plantjes van dichtbij (meestal met een loepje) dan valt meteen op dat ze zo vlakbij wel heel dicht behaard overkomen. Dit klopt want alle Vergeet-mij-nietjes behoren tot de Ruwbladigenfamilie (Boraginaceae)

Het woord Bos laat zich makkelijk verklaren. Deze plant houdt van schaduw.

Dit bloemetje kent vele verhalen, en vele varianten hierop. Hier één religieus verhaal van de site Natuurverhalen.nl en één middeleeuws verhaal:

Toen de planten werden geschapen kregen ze van God niet alleen een vorm, een geur en een kleur, maar ook een naam. Onder de nieuwe planten was ook een lief, klein bloemetje met een hemelsblauwe kleur en een prachtig geel hartje.

Onder de indruk van alle gebeurtenissen bij de Schepping keek ze met grote ogen rond hoe alle planten een naam kregen en vergat op te letten. Toen alle planten een naam hadden gekregen, was ze haar eigen naam vergeten.
“Weet jíj hoe ik heet?” vroeg ze aan alle grote en kleine planten, ”ik ben mijn naam vergeten”.
Maar geen enkele plant kon het haar vertellen.
Na lang aarzelen ging ze tenslotte naar de Schepper en zei: “Ik ben een beetje dom, ik ben mijn naam vergeten. Weet U hoe ik heet?” Deze keek haar hoofdschuddend aan en antwoordde slechts met drie woorden: “Vergeet mij niet!”
Beschaamd kroop het plantje weg, tussen het hoge gras. En daar staat ze vandaag de dag nog steeds. Altijd steekt haar blauwe kopje tussen de begroeiing uit. En als iemand vraagt hoe ze heet, antwoordt ze nog altijd beschroomd: “vergeet me niet”. En dat is een naam die iedereen kan onthouden, want het vergeet-me-nietje is een plantje dat bijna iedereen van naam kent. 

In de middeleeuwen waren eens een ridder en zijn geliefde langs een rivier aan het wandelen. Bij het plukken van een bosje bloemen viel hij door de zwaarte van zijn harnas in het water. Terwijl hij verdronk gooide hij het bosje bloemen naar zijn geliefde en riep "Vergeet mij niet". Deze bloem is verbonden met romantiek en tragiek en werd vaak door vrouwen gedragen als teken van trouw en oneindige liefde.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring

• English: Wood Forget-me-not
• Français: Myosotis des forêts
• Deutsch: Wald-Vergissmeinnicht
• Espanõl: ?
• Italiano: Nontiscordardimé dei boschi
• Svenska: Skogsförgätmigej
• Norsk: Skogminneblom
• Dansk: Skovforglemmigej

De Engelse, Franse en Duitse naam is gelijk, Wood Forget-me-not/Myosotis des forêts/Wald-Vergissmeinnicht. Dit betekent "bosvergeet-mij-nietje". Het is letterlijk de Nederlandse naam.

De Spaanse naam is mij onbekend. Ik zie ook geen waarnemingen in Spanje.

De Italiaanse naam is Nontiscordardimé dei boschi. Dit betekent precies het zelfde als de volledige Nederlandse naam, "vergeet- mij-nietje van het bos".

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse, Noorse en Deense naam is nagenoeg gelijk, Skogsförgätmigej/Skogminneblom/Skovforglemmigej. Dit betekent alle ook "bosvergeet-mij-nietje".

Ecologie

Bodem
Half- tot licht beschaduwde, vrij open plaatsen op matig droge tot vochtige, matig voedselrijke, neutrale tot kalkhoudende grond met een goed verterende strooisellaag (zand, leem, zavel en mergel).

Groeiplaats
Bossen (vrij droge, voedselrijke bossen, lichte loofbossen, hellingbossen, parkbossen en langs bospaden), bosranden, kapvlakten, struwelen, bij buitenplaatsen, bermen, tuinen, plantsoenen, langs spoorwegen (spoorbermen) en waterkanten (beschaduwde beekoevers).

Verspreiding

Nederland
Vrij algemeen in Zuid-Limburg en zeldzaam in het zuidoosten van het land. Elders alleen verwilderd.

Vlaanderen
Vrij algemeen in de Leemstreek en de Voerstreek en vrij zeldzaam in het Maasgebied. Elders meestal alleen verwilderd.

Wallonië
Vrij algemeen in het Maasgebied en in de zuidelijke Ardennen. Elders vaak verwilderd.

Wereld
Gematigde en koudere streken in Europa, Azië en Noord-Afrika. het meest in gebergten in Midden- en Zuidwest-Azië en Zuid- en Midden-Europa. Noordwestelijk tot in Nederland en Groot-Britannië. Ingeburgerd in Noord-Amerika, kleine delen van Australië en in Nieuw-Zeeland.

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten