Algemeen
Persoonlijk vind ik de stengelbladeren van Dalkruid net zo opvallend als de apart gevormde bloemen. Die twee bladeren per plant zie je ook bij een paar namen in andere talen terug komen. Ook de vruchten zijn het bewonderen waard. Alle delen van de plant zijn giftig, maar vooral de bessen . Volgens oudere informatie bevatten de bladeren wat coumarine en digitalisglycosiden . De bessen bevatten cyanidineglycosiden. Dalkruid lijkt een beetje op verschillende planten. Op Lelietje van dalen (Convallaria majalis). Dit komt in de Engelse naam terug. De rode bessen, ze zijn eerst groen en kleuren later rood, worden vaak verward met Veenbbessen/Cranberries (Vaccinium macrocarpon) vanwege hun uiterlijk en het feit dat de plantensoort veel voorkomt . Veenbessen vertonen echter vlekken voordat ze rijp zijn en de vruchtclusters hangen niet over. Daarnaast hebben veenbessen eivormige bladeren die tot aan het uiteinde van de scheut groeien. En persoonlijk heb ik het idee dat al de plant nog niet bloeit men al snel aan de Grote keverorchis (Neottia/Listera ovata) denkt. Sommige buitenlandse namen van deze Orchis verwijzen ook naar twee bladeren. Het Maianthemum-geslacht waar Dalkruid onderdeel van is kennen we van de Aspergefamilie waartoe dit geslacht toe behoort. Dalkruid is de enige soort van dit geslacht dat in het wild in Nederland voor komt. Dalkruid bloeit in Mei en Juni.
Verklaring Nederlandse naam
Hoe komt een Nederlandse naam tot stand?
Nederlandse plantennamen zijn te vinden op een standaardlijst opgesteld door FLORON en Naturalis. Nieuwe Nederlandse namen voor wilde planten worden niet zomaar gekozen. Een comité van Nederlandse en Vlaamse taxonomen beoordeelt de voorstellen. Zelf een voorstel voor een nieuwe naam doen, mag natuurlijk. Zeker als de nieuwe soort zelf is gevonden. Iedereen vanaf Nederlands sprekend België tot aan Friesland moet tenslotte weten dat het om dezelfde plant gaat.
Vaak hebben planten al een Nederlandse naam. Dat is bijvoorbeeld het geval bij soorten die al geruime tijd in België voorkwamen, en bij cultuurgewassen. Voor namen van cultuurgewassen wordt ook gebruik gemaakt van de Standaardlijst van Nederlandse namen van cultuurplanten van NAK tuinbouw.
De commissie voor Nederlandse Plantennamen bestaat uit de volgende disciplines:
- Naturalis biodeversity center, sectie Botanie, Leiden
- Nationale Plantentuin, Meise (België), 3 personen
- FLORON Nijmegen
Het lijkt er op dat dalkruid zomaar een naam is. Althans persoonlijk denk ik dit. Het woord Dal word nergens specifiek genoemd en Dalkruid word overal in Oost-Nederland (zie paragraaf Ecologie & Verspreiding) waargenomen dus ook waar geen heuvels/bergen zijn. De groeiplaats van deze plant die wel vaak word genoemd is vrijwel altijd in grote plakkaten op de vaak vochtige en voedselrijke bodem van de wat oudere bossen, het liefst in de schaduw.
Meer
Zie ook de wetenschappelijke verklaring
Namen in andere talen
- Frysk: Twiblêd
- English: False lily of the valley/May lily
- Français: Maïanthème à deux feuilles
- Deutsch: Zweiblättrige Schattenblume
- Espanõl: ?
- Italiano: Gramigna di Parnasso
- Svenska: Ekorrbär
- Norsk: Maiblom
- Dansk: Majblomst
Verklaring Buitenlandse namen
De Engelse naam is False lily of the valley/May lily. Dit betekent 'vals Lelietje van dalen of Mei lelie. De eerste naam word al bij de paragraaf Algemeen uitgelegd. May lily betekent natuurlijk Mei lelie. Dalkruid bloeit inderdaad vroeg, al in Mei en Lelie verwijst weer naar de gelijkenis met het Lelietje van dalen (Convallaria majalis). Deze gelijkenis komt vaker bij andere namen terug
Voor de verspreiding van Dalkruid in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam is Maïanthème à deux feuilles. Dit is de Franse benaming voor de volledige wetenschappelijke naam.
De Duitse naam is Zweiblättrige Schattenblume. Dit betekent "twee bladige schaduwbloem". Precies wat het is!!
Voor de verspreiding van Dalkruid in Duitsland zie deze kaart.
De Spaanse naam is mij onbekend.
De Italiaanse naam is Gramigna di Parnasso. Dit betekent Gras van Parnassos. Waarom is mij onbekend.
De Zweedse naam is Ekorrbär. Dit betekent "eekhoornbes". Of de bessen soms de kleur van eekhoorns hebben of dat deze beesten nu juist Dalkruid-bessen eten is mij onbekend. Er zijn geen waarnemingen van Dalkruid in Zweden.
De Noorse en Deense naam is nagenoeg gelijk, Maiblom/Majblomst. Dit betekent "meibloem". Dit is de Scandinavische variant op de Engelse naam.
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Beschaduwde plaatsen op droge tot vochtige, matig voedselarme tot matig voedselrijke, kalkarme, zwak zure tot zure grond met ruw, maar redelijk verterend strooisel (leem en zand, zelden op verdrogend veen).
Groeiplaats
Bossen (loofbossen en hellingbossen), houtwallen, kasteelparken, waterkanten (beekoeverwallen), zeeduinen (duinhellingen), stuifzandheuveltjes, lanen, zeer zelden in heide of in schraal grasland op leem.
Verspreiding
Nederland
Vrij algemeen in het oosten en midden van het land en in Zuid-Limburg. Zeldzaam in de Hollandse duinen en zeer zeldzaam in laagveengebieden en op de Waddeneilanden.
Vlaanderen
Plaatselijk vrij algemeen. Niet in de Polders en in de duinen.
Wallonië
Plaatselijk vrij algemeen.
Wereld
China, Siberië en Noord-, Noordwest-, Midden- en Oost-Europa. Zuidelijk tot in de Pyreneeën.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding Dalkruid
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
