Duinteunisbloem (Oenothera oakesiana)

De Teunisbloem is in de zeventiende eeuw ingevoerd uit noord-Amerika met de naam Evening Primrose. Dit geeft meteen de aller bijzonderste eigenschap aan van deze plant, de bloemen gaan pas om 18 aan 19 uur s'avonds open. Speciaal voor nachtvlinders, want bijen, dagvlinders en andere insecten vliegen dan natuurlijk niet meer. 

De Duinteunisbloem lijkt best wel op Zandteunisbloem (Oenothera deflexa) dus een goede flora is best wel nodig. Want die heb je ook nodig om al die andere Teunisbloemen op naam te brengen. Ook is deze determineersleutel die staat op het forum van waarnemingen.nl erg handig. Ze komen vaak in dezelfde omgeving voor en ze lijken vaak best wel op elkaar. De Duinteunisbloem bloeit in Juni tot en met September.

Er komen in Nederland 6 soorten Teunisbloemen (Oenothera) in het wild voor in Nederland:

• Gestreepte teunisbloem (Oenothera × fallax) - algemeen/bastaard van div. soorten
• Middelste teunisbloem (Oenothera biennis) - algemeen
• Grote teunisbloem (Oenothera glazioviana) - algemeen
• Duinteunisbloem (Oenothera oakesiana) - zeldzaam
• Waterteunisbloem (Ludwigia grandiflora) - zeldzaam/invasief
• Zandteunisbloem (Oenothera deflexa) - vrij zeldzaam

Het woord Duin is een beetje een open deur voor een plant die het liefst groeit op kalkhoudende grond. Dus dat Duin is eigenlijk puur ter onderscheid van de andere Teunisbloemen.

Deze plant is gewijd aan de heilige Antonius (later is dit verbasterd tot Teunis) omdat deze bloeit rond de sterftedag (13 juni) van deze heilige.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring

• Frysk: Dúnnachtpit
• English: Oakes's evening primrose
• Français: Onagre syrticole
• Deutsch: Küsten-Nachtkerze
• Espanõl: ?
• Italiano: Enagra di Oakes
• Svenska: Klittnattljus
• Norsk: Grusnattlys
• Dansk: ?

De Engelse naam is Oakes's evening primrose. Dit betekent Oakes's avond primrose. Oakes's is de Engelse benaming voor het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam. De naam Primrose is al vergeven aan de Primula familie. De naam komt van het Latijnse "prima rosa", wat zoiets betekent als de eerste roos die bloeit (in de lente). Planten uit de Primulafamilie (die trouwens absoluut geen familie zijn van de Rozenfamilie) bloeien erg vroeg in het jaar. De Tuinisbloem lijkt enig sinds op een Primula (waar hij ook absoluut geen familie van is). Het woord Avond slaat op het feit dat de Teunisbloem pas s'avonds gaat bloeien. De knoppen ontvouwen zich in enkele minuten tot bloemen, je ziet ze letterlijk open gaan. De volgende ochtend is de bloem uitgebloeid. Een nieuwe bloem (die nog in knop zit) gaat dan pas weer s'avonds bloeien.

Voor de verspreiding van Duinteunisbloem in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Onagre syrticole. Onagre  is de Franse benaming voor een Teunisbloem. Dit wil zeggen dat deze plant onderdeel uit maakt van de Teunisbloemfamilie (Onagraceae). Syrticola/syrticole is afgeleid van het Griekse woord Syrtis dat "zandbank" betekent, en  Cola dat "bewoner" betekent. De plant groeit op zandige gronden, onder meer aan de kust.

De Duitse naam is Küsten-Nachtkerze. Dit betekent "kust nachtkaars". Kust wil net als de Nederlandse naam zeggen dat deze Teunisbloem voornamelijk aan de kust/in de duinen voor komt. Het woord Nachtkaars is perfect gekozen. Deze s'avonds bloeiende heldergele bloemen lijken wel licht te geven bij maanlicht!

Voor de verspreiding van Duinteunisbloem in Duitsland zie deze kaart.

De Spaanse naam is mij nog onbekend.

De Italiaanse naam is Enagra di Oakes. Enagra  is de Italiaanse benaming voor een Teunisbloem-soort. Het wil zeggen dat deze plant onderdeel uit maakt van de Teunisbloemfamilie (Onagraceae). 

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Klittnattljus. Dit betekent "duinnachtkaars". Het woord Kaars slaat op het feit dat de Teunisbloem pas s'avonds gaat bloeien. De knoppen ontvouwen zich in enkele minuten tot bloemen, je ziet ze letterlijk open gaan. De volgende ochtend is de bloem uitgebloeid. Een nieuwe bloem (die nog in knop zit) gaat dan pas weer s'avonds bloeien.

Zover ik zie zijn er geen waarnemingien in Zweden.

De Noorse naam is Grusnattlys. Dit betekent "grind nachtkaars". Grind is een verwijzing naar de bodemsamenstelling. Nachtkaars word bij de Zweedse naam uitgelegd.

De Deense naam is mij nog onbekend. Er zijn ook geen waarnemingen.

Ecologie

Bodem
Zonnige, open plaatsen op droge, matig voedselarme, kalkhoudende zandgrond.

Groeiplaats
Zeeduinen (het meest nabij de zeereep) en grasland (kalkgrasland).

Verspreiding

Nederland
Vrij zeldzaam. Het meest in de duinen en in het rivierengebied.

Vlaanderen
Vrij zeldzaam in de duinen.

Wallonië
Niet in Wallonië.

Wereld
Oorspronkelijk uit Noord-Amerika. Ingeburgerd in West-Europa.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten