Fijne/zilte/grote waterranonkel (Ranunculus aquatilis/baudotii/peltatus)

Omdat dit geslacht vaak zeldzaam is in het wild heb ik voorlopig de Waterranonkels in één artikel verwerkt. Het is ook nog eens een niet zo eenvoudige soort om op naam te brengen. Vaak moet je het blad  of de plant van dichtbij bekijken. En aangezien deze plant (de naam verraad het al) altijd in het water te vinden is kan hij vaak niet bereikt worden. Én je wilt het kwetsbare water milieu niet verstoren. De plant bloeit in Mei tot en met Augustus.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Er komen in Nederland minstens 8 soorten Waterranonkel voor:

• Fijne/zilte/grote waterranonkel (Ranunculus aquatilis/baudotii/peltatus) - Algemeen
• Kleine waterranonkel (Ranunculus trichophyllus) - Zeldzaam
• Klimopwaterranonkel (Ranunculus hederaceus) - Zeldzaam
• Penseelbladige waterranonkel (Ranunculus penicillatus)  - Zeer zeldzaam
• Stijve waterranonkel (Ranunculus circinatus) - Algemeen
• Vlottende waterranonkel (Ranunculus fluitans) - Zeldzaam
• Witte waterranonkel (Ranunculus ololeucos) - Zeldzaam
• Zilte waterranonkel (Ranunculus baudotii) Zeldzaam

Bij de Fijne waterranonkel kunnen de onderwater groeiende stengelbladeren wel 3 m lang worden. Deze  zijn verdeeld in fijne slippen.

De Zilte waterranonkel  komt meestal voor in brak (zout/zoet) water.

Ranonkel is afgeleid van het Latijnse woord Ranunculus dat "klein kikkertje" betekent. De plant komt voor in water waar ook kikkers voor komen.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring

• Frysk: Fine wetterbûterblom
• English: Common Water-crowfoot
• Français: Renoncule aquatique
• Deutsch: Gewöhnlicher Wasser-Hahnenfuß
• Espanõl: Ranúnculo acuático
• Italiano: Ranuncolo acquatico
• Svenska: Vattenmöja
• Norsk: Kystvassoleie
• Dansk: Ranunculus aquatilis

De Engelse naam is Common Water-crowfoot. Dit betekent "gewone kraaienvoet". Dit artikel gaat over 3 soorten Waterranonkel omdat deze soort niet eenvoudig is om op naam te brengen. Dus Gewoon is hier relatief. Dat gaat niet op voor elke soort Waterranonkel.. Water-crowfoot betent "water-kraaienvoet". Dit slaat op de vorm van het stengelblad van één van de soorten. Het grappige is dat de Engelsen een andere soort vogel noemen (Kraai) dan de Duitsers (Haan).

De Franse naam is Renoncule aquatique. Dit is de algemene Franse benaming voor een Waterranonkel. 

De Duitse naam is Gewöhnlicher Wasser-Hahnenfuß. Dit betekent (bijna net als de Engelse naam) "gewone water-hanenvoet".

De Spaanse en Italiaanse naam is nagenoeg gelijk, Ranúnculo acuático/Ranuncolo acquatico. Deze is gelijk aan de wetenschappelijke naam. 

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Vattenmöja. Dit betekent "watermeisje". Waarom is mij nog onbekend.

De Noorse naam is Kystvassoleie. Solei komt van Soleie wat Boterbloemfamilie betekent waar deze plant toe behoort. Maar wat Solei echt betekent is mij nog onbekend. Kystvas is mij nog onbekend. Waarschijnlijk betekent dit "kustbewonend".

De Deense naam is Ranunculus aquatilis. Dit is de wetenschappelijke naam.

Fijne waterranonkel staat op zonnige plaatsen in ondiep, matig voedselrijk tot voedselrijk, meestal helder, stilstaand of zwak stromend, neutraal tot licht alkalisch, hard, zoet of zwak brak water boven een bodem van zand, zavel of klei of met een stenige bodem, soms ook op drooggevallen plekken. De één- of meerjarige plant groeit in vijvers en sloten, in kanalen, poelen en plassen, in doorbraakkolken en in kleiputten. Verder in duinpoelen, soms in periodiek overstroomde gebieden (plant is dan eenjarig). Ze groeit vaak vlak langs de oevers. Ze komt voor in de gematigde en koele streken van alle werelddelen, het meest nog in Midden- en West-Europa. Drijvende bladeren zijn al of niet aanwezig, onderdoken bladeren vallen slap, penseelvormig samen wanneer de plant uit het water getild wordt. Niet bloeiende, drooggevallen planten zonder bloemen zijn niet te onderscheiden van idem exemplaren van Grote waterranonkel.

CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2015

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten