Fraai hertshooi (Hypericum pulchrum)

Als je naar het Floron verspreidingskaartje kijkt valt het op dat je deze zeldzame plant alleen in het midden en oosten van het land kan waarnemen. Ook in Zuid-Limburg is de kans groot dat hem ziet. Op de deze site van Floron is goed te lezen waarom deze plant juist daar groeit en net bijv. in het westen van het land. Fraai hertshooi bloeit in juni tot en met augustus.

Er komen minstens 10 Hertshooi (Hypericum) soorten in het wild voor in Nederland:

• Berghertshooi (Hypericum montanum) - Zeer zeldzaam
• Canadees hertshooi (Hypericum canadens) - Zeer zeldzaam
• Fraai hertshooi (Hypericum pulchrum) - Zeldzame soort
• Gevleugeld hertshooi (Hypericum tetrapterum) - Algemeen
• Kantig/Gevlekt hertshooi (Hypericum maculatum) - Algemeen
• Mansbloed (Hypericum androsaemum) - Algemeen/verwilderde tuinplant
• Moerashertshooi (Hypericum elodes) - Vrij zeldzaam
• Ruig hertshooi (Hypericum hirsutum)  - Zeldzaam
• Sint-janskruid (Hypericum perforatum) - Algemeen
• Sint-janskruid x Kantig hertshooi (Hypericum × desetangsi) - Algemeen

Het woord Fraai is voor mij onverklaarbaar en misschien wel een naam ter onderscheid van de andere soorten Hertshooi. Deze zijn immers ook "fraai".

De Duitse naam (Hartheu) verraadt eigenlijk de naam Hertshooi. De gedroogde stengels van deze plant leverde mindere kwaliteit hooi (hard hooi) op.

• English: Slender St John's-wort
• Français: Millepertuis élégant
• Deutsch: Schönes Hartheu
• Espanõl: Hipérico de brezal
• Italiano: Iperico bello 
• Svenska: Hedjohannesört
• Norsk: Fagerperikum
• Dansk: Smuk Perikon

De Engelse naam is Slender St John's-wort. Slender betekent "slank". Ik ken de soort niet goed genoeg om te zeggen of dit te maken heeft met het uiterlijk of dit puur ter onderscheid is. St. John betekent St. Jan en Wort wordt over het algemeen in het Engels gebruikt voor een plant die geneeskrachtige werkingen heeft of waardevol is als voedsel.

De Franse naam is Millepertuis élégant. Mille betekent "duizenden/ontelbare". Pertuis betekent letterlijk "zeegat/rechthoekige afvoer". Deze naam refereert aan het feit dat de stengelbladeren vol zitten met zogenaamde gaatjes. In werkelijkheid zijn dit doorzichtige kliercellen gevuld met etyrische oliën. Élégant betekent "fraai/elegant".

De Duitse naam is Schönes Hartheu. Schönes betekent "fraai". Hartheu is de Duitse benaming voor Hertshooi. De gedroogde stengels van deze plant leverde mindere kwaliteit hooi (hard hooi) op.

De Spaanse naam is Hipérico de brezal. Hipérico is afgeleid van de eerste wetenschappelijke naam. De brezal betekent "heide". Fraai hertshooi voelt zich het beste thuis op leembodem waar ook Heide voor komt.

De Italiaanse naam is Iperico bello. Dit betekent "mooie Hypericum".

De Zweedse naam is Hedjohannesört. Hed betekent "heide. De uitleg staat bij de Spaanse naam.  Johannes betekent "St. Jans" en Ört/eurt/urt is de Scandinavische term voor "kruid".

De Noorse en Deense naam is nagenoeg gelijk Fagerperikum/Smuk Perikon. Fager/Smuk betekent "zeer mooi/mooi" en Perikum/Perikon is de Noorse/Deense naam voor het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naam.

Ecologie

Bodem
Zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op droge, matig voedselarme, meestal leemhoudende, zwak zure grond (leem en zandig leem).

Groeiplaats
Bossen (langs bospaden), bosranden, struwelen, dichtgroeiende kapvlakten, heide, grasland, afgravingen (leemkuilen) en greppelkanten.

Verspreiding

Nederland
Zeldzaam in het oosten en midden van het land, in Zuid-Limburg en op Texel.

Vlaanderen
Zeldzaam. Het meest in de Zand- en Zandleemstreek en in de Leemstreek.

Wallonië
Vrij algemeen in het Maasgebied en in de Ardennen (ten zuiden van de lijn Samber en Maas). Elders zeldzaam.

Wereld
West-Europa, van Noord-Portugal en Noordwest-Spanje tot in Zuidwest-Noorwegen, oostelijk tot in Oost-Duitsland.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten