Algemeen
Deze Walstro is goed te herkennen aan de gele stervormige bloemetjes. Maar omdat één kenmerk niet genoeg is raad ik toch aan een goede flora te gebruiken aangezien de Walstrofamilie redelijk groot is. Wist u dat het melksap van deze plant gebruikt gebruikt kan worden om kaas te stremmen en dat de gele kleurstof gebruikt wordt om de beroemde geel/oranje Engelse Chesterkaas te kleuren. Geel walstro bloeit vanaf Juni tot en met September.
Er komen minstens 10 soorten Walstro (Galium) in het wild voor in Nederland:
- Blauw walstro ((Sherardia arvensis) - vrij zeldzaam
- Geel walstro (Gallium verum) - algemeen
- Glad walstro (Galium mollugo subsp. erectum) - algemeen
- Kleefkruid (Galium aparine) - algemeen
- Kruisblad walstro (Cruciata laevipes) - vrij zeldzaam
- Kalkwalstro (Gallium pumilum) - zeer zeldzaam
- Lieve vrouwe bedstro (Galium odoratum) - algemeen maar verwilderde tuinplant
- Liggend walstro (Gallium saxatile) - algemeen
- Moeraswalstro (Galium palustre) - algemeen
- Ruw walstro (Gallium uligosum) - algemeen
Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.
Verklaring Nederlandse naam
Geel want er bestaan ook andere/witte varianten. Het is trouwens de enige gele soort. Er is ook nog een Blauwe soort en wat al schreef de rest is wit.
De Nederlandse naam betekent vermoedelijk wiegstro (van het Middelduitse wal=wieg). De planten uit dit geslacht werden vroeger vaak gebruikt als wiegbedekking.
Meer
Zie ook de wetenschappelijke verklaring.
Namen in andere talen
- Frysk: Giel slyt
- English: Lady's Bedstraw
- Français: Gaillet jaune
- Deutsch: Echtes Labkraut
- Espanõl: Cuajaleche, Galio
- Italiano: Caglio zolfino, Erba zolfina
- Svenska: Gulmåra
- Norsk: Gulmaure
- Dansk: Gul Snerre
Verklaring Buitenlandse namen
De Engelse naam is Lady's Bedstraw. Dit betekent "dames bedstro". Vroeger was het gebruikelijk dat ook dames van stand hun bed beter lieten opvullen met deze plant. Sommige mensen zien een verwijzing naar de legende dat dit kruid is gebruikt als een bed voor de kribbe van Bethlehem (Lieve vrouwe bedstro die dan weer Sweet woodruff[ in het Engels heet).
Voor de verspreiding van Geel walstro in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam is Gaillet jaune. Gaillet komt van Cailler en betekent "stremmen" en Jaune betekent "geel".
De Duitse naam is Echtes Labkraut. Dit betekent ook "echt stremselkruid".
Voor de verspreiding van Geel walstro in Duitsland zie deze kaart.
De Spaanse naam is Cuajaleche: Dit komt van Cuajar betekent "stremmen" en Leche wat "melk" betekent.
In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Italiaanse naam is Caglio zolfino. Caglio betekent "stremsel". Dit verwijst weer naar het sap van de plant dat gebruikt werd om melk te stremmen. Zolfino betekent "zwavelstokje/lucifers", naar de kleur van de bloemen.
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Zweedse en Noorse naam is nagenoeg gelijk, Gulmåra/Gulmaurer. Gul betekent "geel" en de Måra/Maurer is mij onbekend.
Voor de verspreiding van Geel walstro in Zweden zie deze kaart.
De Deense naam is Gul Snerre. Gul betekent weer "geel" en Snerre komt van het oud Deens Snæriæ of het Zweeds Snärje en betekent "verstrikken".
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige, open tot grazige plaatsen op droge, zelden zeer vochtige, voedselarme tot matig voedselrijke, neutrale (zwak zure tot basische) grond (zand, leem, zavel, rivierklei en mergel).
Groeiplaats
Grasland (schraal grasland en hooiweiden op rivierklei), bermen, langs spoorwegen (spoorbermen en spoorwegterreinen), zandige dijken, zeeduinen (duinvalleien, duingrasland, regelmatig belopen veldjes bij zeedorpen en duinhellingen), waterkanten (hoge oeverwallen), zandduintjes langs de rivieren en het IJsselmeer, kalkhellingen en houtwallen.
Verspreiding
Nederland
Vrij algemeen in de duinen, in Zuid-Limburg, in het rivierengebied en plaatselijk in Zeeland. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.
Vlaanderen
Algemeen in het kustgebied en vrij algemeen in het Maasgebied en in de Leemstreek ten oosten van Brussel. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam of ontbrekend.
Wallonië
Vrij algemeen in het Maasgebied, in Lotharingen (in de zuidelijke, kalkrijke Ardennen) en in delen van Brabant. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.
Wereld
Gematigde en koelere streken op het noordelijk halfrond.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding Geel walstro
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
