Algemeen
Haagwinde komt overal voor in Nederland, soms tot vervelens toe. Deze plant zet mensen vaak op het verkeerde been. Sinds de introductie van internet is de vraag vaak Akkerwinde (Convolvulus arvensis) of Haagwinde (Convolvulus sepium/Calystegia sepium). Vaak omdat de kleur van Haagwinde soms roze is Er zijn diverse verschillen. Allemaal te vinden in een flora. Akkerwinde bloeit in Juni tot in de herfst.
In 1700 publiceerde de Franse botanicus Joseph Pitton de Tournefort (5 juni 1656 - 28 december 1708) al een 3-delige boekenserie Institutiones Rei Herbariae met daarin een prachtige afbeelding van de bloem (delen) van deze plant.
Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.
Er komen minstens 3 soorten Windes (Calystegia) in het wild voor in Nederland:
- Akkerwinde (Calysgia arvensis) - algemeen
- Haagwinde (Calystegia sepium/Convolvulus sepium) - algemeen
- Zeewinde (Convolvulus soldanella/Calystegia soldanella) - zeldzaam
Verklaring Nederlandse naam
Hoe komt een Nederlandse naam tot stand?
Nederlandse plantennamen zijn te vinden op een standaardlijst opgesteld door FLORON en Naturalis. Nieuwe Nederlandse namen voor wilde planten worden niet zomaar gekozen. Een comité van Nederlandse en Vlaamse taxonomen beoordeelt de voorstellen. Zelf een voorstel voor een nieuwe naam doen, mag natuurlijk. Zeker als de nieuwe soort zelf is gevonden. Iedereen vanaf Nederlands sprekend België tot aan Friesland moet tenslotte weten dat het om dezelfde plant gaat.
Vaak hebben planten al een Nederlandse naam. Dat is bijvoorbeeld het geval bij soorten die al geruime tijd in België voorkwamen, en bij cultuurgewassen. Voor namen van cultuurgewassen wordt ook gebruik gemaakt van de Standaardlijst van Nederlandse namen van cultuurplanten van NAK tuinbouw.
De commissie voor Nederlandse Plantennamen bestaat uit de volgende disciplines:
- Naturalis biodeversity center, sectie Botanie, Leiden
- Nationale Plantentuin, Meise (België), 3 personen
- FLORON Nijmegen
De naam zegt alles over zijn groeiplaats en groeigedrag. De stengels van de plant zijn rechtswindend en winden zich om andere planten of palen en omheiningen. De niet-windende stengel kan met de top in de grond dringen en daar een knolletje vormen, dat kan overwinteren en tot een nieuwe plant kan uitgroeien. De plant kan een hoogte van 1,5-3 m bereiken.
Meer
Zie ook de wetenschappelijke verklaring.
Namen in andere talen
- Frysk: Spoekeblom
- English: Hedge bindweed, Large wild morning glory
- Français: Liseron des haies
- Deutsch: Gewöhnliche Zaunwinde
- Espanõl: Corregula mayor
- Italiano: Vilucchio bianco
- Svenska: Vit snårvinda
- Norsk: Strandvindel
- Dansk: Gærde-Snerle
Verklaring Buitenlandse namen
Er zijn drie Engelse namen:
- Hedge bindweed. Dit betekent letterlijk "hegge bindkruid". Precies wat deze plant doet.
- Large wild morning glory: Dit betekent "grote wilde ochtend glorie". Deze naam behoeft enige uitleg. De enorme witte bloemen van de plant zij de grootste bloemen die in het wild voorkomen. Met Ochtend glorie wordt bedoeld dat deze bloemen s'morgens met een zonnetje optimaal bloeien. Maar zoals zoveel bloemen, bij kou, schaduw en regen trekken de kroonbladen samen. Andere bloemen trekken zich hiervan niets aan.
Voor de verspreiding van Haagwinde in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam is Liseron des haies. Liseron betekent "winde (dit is de algemene naam)". De haies betekent "van de hagen".
De Duitse naam is Gewöhnliche Zaunwinde. Dit betekent "gewone hek/afscheiding winde".
Voor de verspreiding van Haagwinde in Duitsland zie deze kaart.
De Spaanse naam is Corregula mayor. De betekenis hiervoor is mij onbekend.
In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Italiaanse naam is Vilucchio bianco. Waarschijnlijk komt Vilucchio uit het vroegere Latijnse Volūculum. Hieruit is het Latijnse Volvo ontstaan, het eerste gedeelte van de tweede wetenschappelijke naam. Bianco betekent "wit", de kleur van de bloem. Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. De hier genoemde naam kan ook nog varianten hebben.
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Zweedse naam is Vit snårvinda. Vit betrekent "wit", de kleur van de bloem. Dit betekent "struikgewas winde". Deze bloem is nooit alleen/seperaat te vinden maar altijd in een struikgewas gewonden.
Voor de verspreiding van Haagwinde in Zweden zie deze kaart.
De Noorse naam is Strandvindel. Dit betekent "strandwinde". Gek genoeg leggen ze in Noorwegen de nadruk op het voorkomen bij de kust e.d terwijl de plant in heel de wereld algemeen voor komt in landen met een gematigd klimaat, dus ook in Noorwegen.
De Deense naam is Gærde-Snerle. Dit betekent ook weer "afscheiding-winde".
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige tot half beschaduwde plaatsen op natte tot vochtige, voedselrijke grond. Ook in brak milieu (alle grondsoorten behalve hoogveen).
Groeiplaats
Moerassen (rietland en het zoetwatergetijdengebied), waterkanten (o.a. aanspoelselgordels, kribben, stenen dijkbeschoeiingen, rietgordels langs zeearmen en greppels), heggen, houtwallen, struwelen, grienden, bosranden (moerasbossen), bossen (open plekken in moerasbossen), plantsoenen, langs hekwerken, tussen straatstenen, ruderale plaatsen, braakliggende grond, ruigten (natte ruigten), afgravingen, tuinen, akkers (bollenvelden en maisakkers) en zeeduinen (duindoornstruweel aan de rand van strandvlakten).
Verspreiding
Nederland
Zeer algemeen.
Vlaanderen
Zeer algemeen, maar iets minder algemeen in de duinen en in de Kempen.
Wallonië
Zeer algemeen, maar vrij zeldzaam in de Ardennen.
Wereld
Alle werelddelen, in gebieden met een gematigd klimaat.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding Haagwinde
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
