Algemeen
Dit overbekende plantje met zijn typisch gevormde zaaddoosjes kent iedereen, ook vaak bij naam. Herderstasje is de enige Capsella-soort die in het wild voor komt in Nederland. Alhoewel, toch is iets minder bekend. In sommige landen word wel degelijk onderscheid gemaakt tussen twee soorten Herdertasje, deze en het Rood herderstasje (Capsella rubella). Het Rood herderstasje word heel soms in ook ons land waargenomen. Een en ander wordt in de tabel op het forum van waarnemingen.nl uitgelegd. Elk jaar organiseert Floron na kerstmis de plantenjacht. Landelijk word dan gekeken welke planten nog bloeien. Deze plant staat steevast in de top 10! Herderstasje bloeit al in Maart en is soms dus nog in December te zien.
In 1700 publiceerde de Franse botanicus Joseph Pitton de Tournefort (5 juni 1656 - 28 december 1708) al een 3-delige boekenserie Institutiones Rei Herbariae met daarin een prachtige afbeelding van de bloem (delen) van deze plant en stengelblad.
Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.
Verklaring Nederlandse naam
Hoe komt een Nederlandse naam tot stand?
Nederlandse plantennamen zijn te vinden op een standaardlijst opgesteld door FLORON en Naturalis. Nieuwe Nederlandse namen voor wilde planten worden niet zomaar gekozen. Een comité van Nederlandse en Vlaamse taxonomen beoordeelt de voorstellen. Zelf een voorstel voor een nieuwe naam doen, mag natuurlijk. Zeker als de nieuwe soort zelf is gevonden. Iedereen vanaf Nederlands sprekend België tot aan Friesland moet tenslotte weten dat het om dezelfde plant gaat.
Vaak hebben planten al een Nederlandse naam. Dat is bijvoorbeeld het geval bij soorten die al geruime tijd in België voorkwamen, en bij cultuurgewassen. Voor namen van cultuurgewassen wordt ook gebruik gemaakt van de Standaardlijst van Nederlandse namen van cultuurplanten van NAK tuinbouw.
De commissie voor Nederlandse Plantennamen bestaat uit de volgende disciplines:
- Naturalis biodeversity center, sectie Botanie, Leiden
- Nationale Plantentuin, Meise (België), 3 personen
- FLORON Nijmegen
De naam dankt deze plant aan de gelijkenis van de zaaddoosjes en de tas die herders vroeger meenamen in het veld. Deze tas is soms te zien op oude schilderijen.
Meer
Zie ook de wetenschappelijke verklaring.
Namen in andere talen
- Frysk: Leppeltsjedief
- English: Shepherd's purse
- Français: Bourse à Pasteur
- Deutsch: Gewöhnliches Hirtentäschel
- Espanõl: Bolsa de Pastor
- Italiano: Borsa di pastore
- Svenska: Lomme
- Norsk: Gjetartaske
- Dansk: Almindelig hyrdetaske
verklaring Buitenlandse namen
De Engelse, Franse, Duitse, Spaanse en Italiaanse naam is gelijk, Shepherd's purse/Bourse à Pasteur/Gewöhnliches Hirtentäschel/Bolsa de Pastor/Borsa di pastore, dit betekent "herders tasje". Dit is de benaming voor de nederlandse naam.
Voor de verspreiding van Herderstasje in Engeland zie deze kaart.
In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Zweedse naam is Lomme. Dit woord komt van Lomma. Dit een Zuid Deens/Zweeds woord voor broekzak, wat aardig in de buurt komt van herderstasje.
Voor de verspreiding van Capsella bursa-pastoris in Zweden zie deze kaart.
De Noorse en Deense naam is gelijk,Almindelig hyrdetaske/Gjetartaske Dit betekent ook "herderstasje".
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige, open plaatsen (tredplant) op matig droge tot vochtige, (zeer) voedselrijke, betreden of omgewerkte grond (de meeste grondsoorten).
Groeiplaats
Betreden plaatsen, tussen stoeptegels en andere bestrating, akkers, tuinen, bermen, dijken, puin, grasland (verdorde gazons, open getrapte plekken en pas gescheurd grasland), zeeduinen (o.a. speelveldjes), ruderale plaatsen en plantsoenen.
Verspreiding
Nederland
Zeer algemeen.
Vlaanderen
Zeer algemeen.
Wallonië
Zeer algemeen.
Wereld
Oorspronkelijk uit het Middellandse-Zeegebied. Nu in alle werelddelen, maar niet in grote delen van de tropen en woestijngebieden.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Planten in het nieuws
Verspreiding Capsella bursa-pastoris/Capsella rubella
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
