Ingesneden dovenetel (Lamium hybridum)

Als er één plant is die heel vaak over het hoofd wordt gezien is het deze wel. Alleen het meer ingesneden stengelblad is onderscheidend met de "gewone" Paarse dovenetel  (Lamium purpureum). Maar omdat de Ingesneden dovenetel vaak samen voorkomt met de Paarse dovenetel valt hij dus nauwelijks op. Zo sterk zelfs dat hij vaak nog de naam krijgt Lamium purpureum var. insicum, een variëteit dus. Het gekke is ook dat de soort al in 1786 is beschreven (wetenschappelijke) naam) maar toch maar 7 Wiki-pagina's heeft. Dus kennelijk zien ze ook in het buitenland niet vaak het verschil met de 'gewone' Paarse dovenetel. De Ingesneden dovenetel bloeit in Maart tot en met Otober.

Er komen in Nederland minstens 7 Dovenetel (Lamium) soorten in het wild voor:

• Brede dovenetel (Lamium confertum)  - zeldzaam
• Hoenderbeet (Lamium amplexicaule) - algemeen
• Ingesneden dovenetel (Lamium hybridum) - algemeen
• Gestreepte dovenetel (Lamium maculatum 'Variegatum' ) - algemeen/verwilderde tuinplant
• Gevlekte dovenetel (Lamium maculatum) - algemeen/ingezaaid
• Paarse dovenetel (Lamium purpureum) - algemeen
• Witte dovenetel (Lamium album) - algemeen

Het ingesneden wordt hierboven al uitgelegd. De uitgebreide beschrijving staat natuurlijk in een betere flora.

De bladeren van deze plant lijken op die van de brandnetel maar zijn "doof", hetgeen wil zeggen, niet bezet met brandharen.

Er zijn twee verklaringen voor het woord Netel:

Het woord Netel zou ontstaan zijn uit het Oudhoogduits en Oudgermaans dat afgeleidt is van het Oudnoorse "nada" wat speer betekent.
Het woord Netel" is afkomstig uit het Angelsaksisch en afgeleid van het woord noedl of naald.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring

• Frysk: Kerfde bastertnettel
• English: Cut-leaved Dead-nettle
• Français: Lamier hybride
• Deutsch: Bastard-Taubnessel 
• Espanõl: Órtiga híbrida
• Italiano: Falsa-ortica ibrida
• Svenska: Flikplister
• Norsk: Fliktvitann
• Dansk: Fliget Tvetand

De Engelse naam is Cut-leaved Dead-nettle. Dit is letterlijk de Engelse benaming voor de Nederlandse naam.

De Franse naam is Lamier hybride. Lamier is de Franse benaming voor het eerste deel van de wetenschappelijke naam. Hybride geeft aan dat deze soort een hybride vorm is van het geslacht Lamium

De Duitse naam is Bastard-Taubnessel. Dit betekent "bastaard-dovenetel". 

De Spaanse naam is Órtiga híbrida. Órtiga betekent letterlijk "brandnetel. Hibrida betekent natuurlijk ook weer Hybride.

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Falsa-ortica ibrida. Dit betekent "valse hybride brandnetel". Van alle buitenlandse namen is deze het meest treffende. Het is geen Brandnetel  (Urtica) maar lijkt er wel op en het is een hybride exemplaar.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Flikplister. Flik betekent "gescheurd" en slaat natuurlijk op de ingesneden stengelbladeren. Plister is de algemene Zweedse naam voor "netel"

De Noorse naam is Fliktvitann. Flik betekent "puntig en smal deel, stukje stof". Het is eigenlijk een kledingterm maar de strekking is het zelfde als de Zweedse naam. Met tweetand (Tvitann)  word bedoeld dat de rood-paarse bloemkronen een rechte buis hebben en dat de twee zijslippen een draadvormig tandje dragen. 

De Deense naam is Fliget Tvetand. Fliget betekent "gevleugeld, met relatief diepe insnijdingen vooral rond blad". Met tweetand (Tvitand)  word bedoeld dat de rood-paarse bloemkronen een rechte buis hebben en dat de twee zijslippen een draadvormig tandje dragen. 

Ecologie

Bodem
Zonnige, open plaatsen (pioniervegetatie) op vochtige, voedselrijke tot zeer voedselrijke grond (allerlei grondsoorten, maar het meest op zeeklei en leem).

Groeiplaats
Akkers, moestuinen, ruderale plaatsen, bermen (open plaatsen), grasland (pas gescheurde weiland) en zeeduinen (duinstruweel).

Verspreiding

Nederland
Vrij algemeen in het westen en in het noordelijk zeekleigebied, vrij zeldzaam in het oosten en midden van het land en zeer zeldzaam in Zuid-Limburg en op de Waddeneilanden, behalve op Texel.

Vlaanderen
Vrij algemeen in het westen van het land. Elders zeer zeldzaam of ontbrekend.

Wallonië
Vrij zeldzaam in het westelijke deel van Henegouwen. Elders zeer zeldzaam of ontbrekend.

Wereld
Hoofdzakelijk in West- en Midden-Europa, van Zuid-Frankrijk en de Alpen tot in Ierland, Zuid-Zweden en Zuid-Finland.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten