Algemeen
Er komen officieel 4 soorten Bevernel (Pimpinella) in het wild voor in Nederland. Maar 2 hiervan zijn zeer zeldzaam met maar een paar waarnemingen in Nederland. Één van die zeldzame kennen we allemaal, Anijs Pimpinella anisum. Die andere twee zijn Kleine bevernel (Pimpinella saxifraga) en Grote bevernel (Pimpinella major). Beide zijn vrij zeldzaam. Kleine bevernel bloeit in Juli tot en met September.
Verklaring Nederlandse naam
Hoe komt een Nederlandse naam tot stand?
Nederlandse plantennamen zijn te vinden op een standaardlijst opgesteld door FLORON en Naturalis. Nieuwe Nederlandse namen voor wilde planten worden niet zomaar gekozen. Een comité van Nederlandse en Vlaamse taxonomen beoordeelt de voorstellen. Zelf een voorstel voor een nieuwe naam doen, mag natuurlijk. Zeker als de nieuwe soort zelf is gevonden. Iedereen vanaf Nederlands sprekend België tot aan Friesland moet tenslotte weten dat het om dezelfde plant gaat.
Vaak hebben planten al een Nederlandse naam. Dat is bijvoorbeeld het geval bij soorten die al geruime tijd in België voorkwamen, en bij cultuurgewassen. Voor namen van cultuurgewassen wordt ook gebruik gemaakt van de Standaardlijst van Nederlandse namen van cultuurplanten van NAK tuinbouw.
De commissie voor Nederlandse Plantennamen bestaat uit de volgende disciplines:
- Naturalis biodeversity center, sectie Botanie, Leiden
- Nationale Plantentuin, Meise (België), 3 personen
- FLORON Nijmegen
De naam Kleine is vanwege het feit dat er ook een (veel zeldzamere) Grote bevernel (Pimpinella major) voor komt.
De naam Pimpernel is waarschijnlijk het gevolg van een naamsverwarring. De Latijnse naam Pimpinella en de Nederlandse naam Pimpernel lijken veel op elkaar . De bladeren van deze twee planten zijn beide twee-nervig. Dit heeft kennelijk ook tot verwarring gezorgd want het woord Pimpernel of Bi-pinella (Latijn) dat weer "tweenervig" betekent.
Meer
Zie ook de wetenschappelijke verklaring.
Namen in andere talen
- Frysk: Lyts wyldanys
- English: Burnet Saxifrage
- Français: Petit Boucage
- Deutsch: Kleine Bibernelle
- Espanõl: Pimpinela blanca
- Italiano: Pimpinella sassifraga
- Svenska: Bockrot
- Norsk: Gjeldkarve
- Dansk: Almindelig Pimpinelle
verklaring Buitenlandse namen
De Engelse naam is Burnet Saxifrage. De stengelbladeren van deze plant lijken sprekend op die van een Sanquisorba-soort (Pimpernel). De Engelse naam voor deze soort is ook Burnet. Kijk bijv. maar naar de Sanguisorba officinalis (Grote pimpernel). Het is overigens absoluut geen plant uit het zelfde geslacht. Saxifraga is het tweede deel van de wetenschappelijke naam.
Voor de verspreiding van Kleine bevernel in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam is Petit Boucage. Petit betekent natuurlijk "klein" vanwege het feit dat er een Grote bevernel (Pimpinella major) bestaat. Boucage komt van Bouc wat "bok" betekent. Bij het fijnwrijven van de bladeren komt een bokkengeur vrij. In Zweden is die geur volgens de naam terug te vinden in de wortel.
De Duitse naam is Kleine Bibernelle. Dit is een conbinatie van het woord Kleine en het eerste deel van de wetenschappelijke naam.
De Spaanse naam is Pimpinela blanca. Dit betekent "witte pimpernel". Dit om aan te geven dat dit geen echte Pimpernel (het is ook geen familie) is maar een "witte" schermbloemige.
In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Italiaanse naam is Pimpinella sassifraga. Dit is de Italiaanse benaming voor de wetenschappelijke naam.
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Zweedse naam is Bockrot. Dit betekent "bokkenwortel. De wortel heeft een bokkengeur.
Voor de verspreiding van Kleine bevernel in Zweden zie deze kaart.
De Noorse naam is Gjeldkarve. Dit betekent "schuldkarwij". Dit geeft aan dat de plant vergelijkbaar is met karwij, maar het voorvoegsel 'schuld' (dat onvruchtbaar betekent ) heeft een pejoratieve betekenis (dit betekent dat het ongunstige associaties oproept) en toont aan dat het kruid niet geschikt is als een vervanger voor echte karwij.
De Deense naam is Almindelig Pimpinelle. Dit betekent "algemene pimpernel". De Grote bevernel (Pimpinella major) is namelijk veel zeldzamer.
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige plaatsen op droge tot matig vochtige, voedselarme tot matige voedselrijke, zwak zure, neutrale of basische, kalkhoudende, niet te sterk bemeste grond (lemig zand, leem, löss, lichte zavel, mergel en stenige plaatsen).
Groeiplaats
Grasland (ruig grasland, schraal grasland, weiland en kalkgrasland), bermen, rotsen, heide, zeeduinen, rivierdijken, kanaaldijken en langs spoorwegen (spoordijken).
Verspreiding
Nederland
Vrij algemeen in Zuid-Limburg, het oostelijke rivierengebied en in de Zeeuwse en Hollandse duinen en vrij zeldzaam in het oosten van Nederland. Elders zeer zeldzaam.
Vlaanderen
Algemeen in de Maasvallei en vrij algemeen in de Leemstreek en de Duinen. Elders zeldzamer.
Wallonië
Vrij algemeen.
Wereld
Het grootste deel van Europa. Oostelijk tot in Centraal-Azië. Ingeburgerd in Noord-Amerika en Nieuw-Zeeland.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding Kleine bevernel
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
