Algemeen
Een interessant weetje over deze plant is te vinden op de website floravannederland.nl :
De bloemen van plantensoorten uit de Kruisbloemenfamilie staan erom bekend dat ze meestal 6 meeldraden hebben waarvan er vier even lang zijn en twee korter dan de vier lange. De twee korte meeldraden staan niet vóór de kroonbladen ingeplant, maar precies tussen twee kroonbladen. Bloemen waarbij qua lengte twee typen meeldraden voorkomen noemen we "machtig". Bloemen uit de Kruisbloemenfamilie zijn derhalve in beginsel viermachtig. De Kleine veldkers is een van de uitzonderingen op deze voor de Kruisbloemenfamilie geldende regel. Immers de kleine meeldraden ontbreken allebei, en dan vind je enkel vier lange meeldraden in de bloem, of er is slechts één kleine meeldraad te vinden en dan zijn er vijf meeldraden. Ook staat er op het Forum van waarnemingen.nl deze tabel. Die geeft een klein overzicht van 3 soorten veldkers.
Dit verschil was ook opgevallen bij Willing Withering, een Britse botanicus die o.a de geneeskundige toepassing van Vingerhoedskruid (Digitalis purpurea) ontdekte en Friedrich Link. een Duitse botanicus die o.a. na de dood van Carl Ludwig Willdenow in 1815 hoogleraar werd in de natuurlijke historie, conservator van het herbarium en directeur van de botanische tuin in Berlijn.
William Withering publiceerde in 1796 de soorten als Cardamine flexzuosa en Cardamine Hirsuta in de publicatie An Arrangement Of British Plants.
22 jaar later (in 1803) beschreef Friedrich Link dezelfde soorten in het tijdschrift Phytographische Blätter.
Kleine veldkers bloeit in Maart tot en met Juni.
Ook op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.
Er komen minstens 7 soorten Veldkers (Cardamina) soorten in het wild voor in Nederland:
- Aziatische veldkers (Cardamine occulta) - algemeen/invasief
- Bittere veldkers (Cardamine amara) - vrij zeldzaam
- Bolletjeskers (Cardamine bulbifera) - zeldzaam
- Bosveldkers (Cardamine flexuosa) - algemeen
- Kleine veldkers (Cardamine hirsuta) - algemeen
- Springzaadveldkers (Cardamine impatiens) - vrij zeldzaam
- Pinksterbloem (Cardamine pratensis) - algemeen
Verklaring Nederlandse naam
Hoe komt een Nederlandse naam tot stand?
Nederlandse plantennamen zijn te vinden op een standaardlijst opgesteld door FLORON en Naturalis. Nieuwe Nederlandse namen voor wilde planten worden niet zomaar gekozen. Een comité van Nederlandse en Vlaamse taxonomen beoordeelt de voorstellen. Zelf een voorstel voor een nieuwe naam doen, mag natuurlijk. Zeker als de nieuwe soort zelf is gevonden. Iedereen vanaf Nederlands sprekend België tot aan Friesland moet tenslotte weten dat het om dezelfde plant gaat.
Vaak hebben planten al een Nederlandse naam. Dat is bijvoorbeeld het geval bij soorten die al geruime tijd in België voorkwamen, en bij cultuurgewassen. Voor namen van cultuurgewassen wordt ook gebruik gemaakt van de Standaardlijst van Nederlandse namen van cultuurplanten van NAK tuinbouw.
De commissie voor Nederlandse Plantennamen bestaat uit de volgende disciplines:
- Naturalis biodeversity center, sectie Botanie, Leiden
- Nationale Plantentuin, Meise (België), 3 personen
- FLORON Nijmegen
Een verklaring is ten eerste natuurlijk de grootte en de voorkeur van groeiplaats (veld) en ten tweede de naam Kers die komt uit het oud Germaans. Het woord komt van Kresse/Kras wat een "lekkernij" betekent. De plant werd veel gegeten.
Meer
Zie ook de wetenschappelijke verklaring.
Namen in andere talen
- Frysk: Lytse pinksterblom
- English: Hairy Bitter-cress
- Français: Cardamine hérissée
- Deutsch: Behaartes Schaumkraut
- Espanõl: Mastuerzo menor
- Italiano: Billeri primaticcio
- Svenska: Bergbräsma
- Norsk: Rosettkarse
- Dansk: Roset-Springklap
verklaring Buitenlandse namen
De Engelse naam is Hairy Bitter-cress. Dit betekent "harige bitter-kers". Enige beharing is te vinden aan de plant, aan de bladeren en bladstelen en ook wel op de kelkbladen, maar opvallend behaard is de plantensoort zeker niet. De naam Bitter is precies hoe dit plantje smaakt, bitter en iets wat scherp. Cress is ongeveer de Engelse benaming voor "kruid". Gek genoeg ben ik nooit deze naam tegengekomen dus de echte verklaring blijft nog even achterwege.
Voor de verspreiding van Kleine veldkers in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam is Cardamine hérissée. Dit betekent "harige cardamine". Dre Kleine veldkers is een Cardamine soort. Het woord (nauwlijks) harige wordt bij de wetenschappelijke naam uitgelegd.
De Duitse naam is Behaartes Schaumkraut. De Duitse naam Behaartes Schaumkraut is te vertalen als Behaard schuimkruid. Met schuim wordt ook wel Koekoekspoch bedoeld. Dit is het als schuim uitziende sap (ontstaan uit een chemische reaktie) dat ontstaat als de schuimcicade deze plant heeft bezocht. Dit is haast nooit op deze plant te zien maar wel op o.a. de twee in Nederland voorkomende Koekoeksbloemen, de Echte koekoeksbloem (Silene/Lychnis flos-cuculi) en de Dagkoekoeksbloem (Silene dioica).
De Spaanse naam is mastuerzo Menor. Dit betekent "kleine bitterkers". Dit plantje lijkt op de Kruid/Veld/Peperkers Lepidium sativa die als cultuurplantje werd/word gekweekt en gegeten.
In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Italiaanse naam is Billeri primaticcio. De juiste verklaring voor het woord Billeri heb ik nog niet gevonden. Maar alle soorten veldkers in Italië beginnen met het het woord Billeri. De vertaling voor Primaticio is een klein verhaaltje. Dit wordt gezegd van fruit of groente die rijpt vóór andere rassen van dezelfde soort of vóór het normale seizoen. Prima (het eerste deel) betekent dan ook "eerste". Kleine veldkers bloeit vaak vroeg/als eerste wilde plant.
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Spaanse naam is Mastuerzo menor. Dit betekent "kleinste bitterkers". Een kleine variant op de Engelse naam.
De Zweedse naam is Bergbräsma. Bräsma is een traditionele naam voor Cardamine pratensis. Het refereert aan de vis Brasem (Abramis brama) die kuit schiet als de Pinksterbloem (Cardamine prantensis) in bloei staat. Bergbräsma is dus familie van de Pinksterbloem en heeft het voorvoegsel Berg omdat dit plantje nog weleens kan voorkomen in scheuren tussen stenen (die veel voorkomen in Zweden).
Voor de verspreiding van Kleine veldkers in Zweden zie deze kaart.
De Noorse naam is Rosettkarse. Dit betekent "rozetkers". Deze naam refereert aan het feit dat deze kers bladeren heeft die als een rozet rond de stengel groeien en niet aan de stengel.
De Deense naam is Roset-Springklap
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige, open plaatsen op matig voedselarme tot zeer voedselrijke, stikstofrijke, neutrale, niet sterk zure, vochtige tot vaak droge, vaak zandige grond, maar ook op leem, zavel en stenige plaatsen.
Groeiplaats
Tuinen, akkers, plantsoenen, zeeduinen, rotsachtige plaatsen, sterk verweerde muren, langs heggen, tussen straatstenen, grasland (open plekken) en bermen en dijken (open plekken).
Verspreiding
Nederland
Zeer algemeen.
Vlaanderen
Zeer algemeen.
Wallonië
Algemeen, maar zeldzaam in de Ardennen. De soort heeft zich sterk uitgebreid in de afgelopen tijd.
Wereld
Oorspronkelijk uit Europa en Azë. Nu in alle werelddelen.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Planten in het nieuws
Verspreiding Kleine veldkers
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
