Middelste ganzerik (Potentilla intermedia)

Middelste ganzerik is een vrij zeldzame plant. Bij het determineren van een Ganzerik soort (en vele andere soorten wilde planten) is het handig om te bekijken waar je bent. Dan kan je al heel veel mogelijkheden uitsluiten. Toch is een goede flora in dit geval onontbeerlijk. De plant lijkt bijv. op Noorse ganzerik (Potentilla norvegica) die ongeveer het zelfde verspreidingsgebied heeft. Middelste ganzerik bloeit in Juni, Juli en Augustus.

Er komen minstens 13 soorten Ganzerik (Potentilla) in het wild voor in Nederland:

• Aardbeiganzerik (Potentilla sterilis) - zeldzaam
• Kruipganzerik (Potentilla anglica) - algemeen
• Liggende ganzerik (Potentilla supina) - vrij zeldzaam
• Middelste ganzerik (Potentilla intermedia) - vrij zeldzaam
• Noorse ganzerik (Potentilla norvegica) - vrij zeldzaam
• Rechte ganzerik (Potentilla recta) - vrij zeldzaam
• Schijnaardbei (Potentilla indica) - algemeen
• Tormentil (Potentilla erecta) - algemeen
• Vijfvingerkruid (Potentilla reptans) - algemeen
• Viltganzerik (Potentilla argentea) - algemeen
• Voorjaarsganzerik (Potentilla verna/Potentilla tabernaemontani) - zeldzaam
• Wateraardbei (Comarum palustre /Potentilla palustris) - algemeen
• Zilverschoon (Potentilla anserina) - algemeen

Middelste is in dit geval maar een naam. Er is geen grotere of kleinere en er zijn minstens 10 soorten Ganzerik in Nederland waargenomen. Dus het is ook niet de middelste van 3 soorten.

Het woord Ganzerik is afgeleid van het Hoogduitse Gänserich, Het betekend mannetjes gans/eend. De plant diende waarschijnlijk als vogelvoer n.a.v. de vorm van de kroonblaadjes. Deze lijken op de poten van een gans/eend.

Zie ook de wetenschappelijk verklaring

• Frysk: Middelgrut sulverblêd
• English: Russian Cinquefoil
• Français: Potentille intermédiaire
• Deutsch: Mittleres Fingerkraut
• Espanõl: ?
• Italiano: Potentilla intermedia
• Svenska: Finsk fingerört
• Norsk: Russemure
• Dansk: Småblomstret Potentil

De Engelse naam is Russian Cinquefoil. Dit betekent "Russisch vijfblad". Russisch want Het oorspronkelijke verspreidingsgebied van de Middelste ganzerik ligt in Siberië en Noordoost-Europa. Tegenwoordig wordt de plant ook in de rest van Europa en Noord-Amerika waargenomen. Veel leden van de Potentilla-familie (Ganzeriken) heten in Engeland Cinquefoil. Cinque komt van het Latijnse Quinct en betekent "vijf". Foil betekent "blad". Dus Vijfdelig blad.

De Franse naam is Potentille intermédiaire. Dit is de Franse benaming voor de volledige wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is Mittleres Fingerkraut. Mittleres wordt bij het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam uitgelegd. Fingerkraut betekent natuurlijk "vingerkruid", verwijzend naar de vorm van het stengelblad.

De Spaanse naam is mij onbekend. Er zijn ook geen waarnemingen in Spanje.

De Italiaanse naam is Potentilla intermedia. De plant komt niet of nauwelijks voor in Italië. Daarom is waarschijnlijk de wetenschappelijke naam aangehouden.

De Zweedse naam is Finsk fingerör. Dit betekent "Fins vingerkruid". Waarschijnlijk heet deze plant zo in Zweden met de zelfde reden als de Engelse naam. 

De Noorse naam is Russemure. Dit betekent "Russische muur", net als de Engelse en naam.In Noorwegen heet elke Potentilla-soort Mure. Dit Mure moet niet gezien worden zoals in het Nederlandse Muur maar eerder als Kruid. Er is geen letterlijke beschrijving/herkomst voor het woord Mure. Vóór het woord Mure staat een woord dat aangeeft om welke soort het gaat. In dit geval dus Russe.

De Deense naam is Småblomstret potentil. Dit betekent "kleinbloemige Potentilla". Het woord Kleinbloemig is ter onderscheid. De meeste bloemen van deze soort zijn zo groot. Potentilla wordt bij het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naam.

Ecologie

Bodem
Zonnige, open plaatsen (pioniervegetatie) op droge, matig voedselrijke, meestal omgewerkte en kalkarme zandgrond.

Groeiplaats
Omgewerkte grond, bermen (zandige plaatsen), ruderale plaatsen, ruigten, langs spoorwegen (spoorwegterreinen en spoorbermen), afgravingen (zandgroeven) en molenbelten.

Verspreiding

Nederland
Vrij zeldzaam in het rivierengebied in het midden en zuidoosten. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam. Voor het eerst gevonden in 1885 in Deventer.

Vlaanderen
Zeldzaam, maar zich uitbreidend. Het meest in de Kempen en in stedelijke gebieden. Voor het eerst gevonden in 1936.

Wallonië
Zeldzaam.

Wereld
In Noordoost-Europa en Noord-Azië (Noord-Rusland). Sinds de 19e eeuw ook in Midden- en West-Europa. Ingeburgerd in Noord-Amerika.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten