Moeraswederik (Lysimachia thyrsiflora)

Persoonlijk kan ik mij geen enkele wilde plant bedenken die zulke afwijkende bloemen heeft als de Moeraswederik. Je herkent hem meteen. Moeraswederik bloeit al in Mei, Juni en Juli.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Er komen minstens 5 soorten Wederik (Lysimachia) in het wild voor in Nederland:

• Boswederik (Lysimachia nemorum) - zeldzaam
• Grote wederik (Lysimachia vulgaris) - Algemeen
• Moeraswederik (Lysimachia thyrsiflora) - algemeen
• Penningkruid (Lysimachia nummularia) - algemeen/verwilderde tuinplant
• Puntwederik (Lysimachia punctata) - algemeen/verwilderde tuinplant

Het woord "moeras" is makkelijk te verklaren. De plant staat graag met zijn voeten in het water. Bij de Ecologie beschrijving staat bij Groeiplaats o.a. in veenmoeras, drijftillen en trilveen.

Het woord Wederik is afgeleid van het Duitse woord "weiderich", dat wilgachtig betekent. O.a. Grote wederik Grote wederik (Lysimachia vulgaris) als vele Basterdwederiken zoals bijv. Beklierde basterdwederik (Epilobium ciliatum) hebben wilgachtige bladeren.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring

• Frysk: Wylgeblom
• English: Tufted Loosestrife
• Français: Lysimaque à fleurs en épi
• Deutsch: Strauß-Gilbweiderich
• Espanõl: ?
• Italiano: ?
• Svenska: Topplösa
• Norsk: Gulldusk
• Dansk: Dusk-fredløs

De Engelse naam is Tufted Loosestrife. Het woord Getuft komt uit de tapijt industrie. Het geeft aan de techniek aan om hoogpolig tapijt te maken. Ik neem aan dat dit slaat op de bloemen van deze plant. Loose-strife is een literaire vertaling uit het Grieks. In oude tijden werd er geloofd dat de plant zo krachtig was dat als je de plant plaatste op het juk van een woedende/lastige os deze zijn krachten weer beheersde. Dit Griekse woord is Lusimachos, waar ook de wetenschappelijke naam vanaf stamt. Een andere plant heeft ook deze naam in zich. De Grote kattenstaart (Lythrum salicaria) heet Purple loosetrife. Deze twee planten zijn absoluut geen onderdeel van dezelfde familie

De Franse naam is Lysimaque à fleurs en thyrse. Lysimaque is de Franse benaming voor het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naaam. À fleurs en thyrse betekent "met bloemen zoals Thyrse". Het woord Thyrse word uitgebreid uitgelegd bij het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is Strauß-Gilbweiderich. Het woord Strauß betekent "struisvogel", verwijzend naar de typische vorm van de bloemen. Gilbweiderich betekent "gele wederik". De Grote kattenstaart (Lythrum salicaria)  bijv. (die overigens absoluut geen familie is) is bloedrood en heet in het Duits Blut-weiderich.

De Spaanse en Italiaanse naam is mij onbekend. In beide landen zijn ook geen waarnemingen.

De Zweedse naam is Topplösa. Dit betekent "zonder top". Het is mij nog onbekend wat hier precies mee word bedoeld.

De Noorse naam is Gulldusk. Dit betekent "gele slordige bloemen". Verwijzend naar de a-typische bloemen, dus geen gewone kroonbladeren en stampers e.d.

De Deense naam is Dusk-fredløs. Dusk heeft ongeveer dezelde betekenis als het Zweedse Dusk. De naam Fredløs wordt meestal vertaald met "outlaw/vogelvrije". Dit is een beetje typische vertaling. Maar het zou een verkeerde interpretatie zijn van de plant met de Griekse naam lysimakheios (naar koning Lysimachus , Hellenistische koning 361-281 voor Christus). Het woord is afgeleid van het Griekse Lysimakhos wat "het oplost of afmaken een gevecht" betekent van Lyein 'oplossen/eindigen en Makhe "gevecht".

Ecologie

Bodem
Zonnige plaatsen op natte, matig voedselrijke, zwak zure, meestal venige grond en in stilstaand of langzaam stromend water (laagveen, zand, leem, zavel en lichte klei).

Groeiplaats
Waterkanten en water (o.a. langs veenputten) en moerassen (veenmoeras, drijftillen en trilveen).

Verspreiding

Nederland
Vrij algemeen in laagveenstreken in het noorden en westen van het land, in Zuidoost-Fryslân en in Drenthe en vrij zeldzaam in Noord-Brabant, Gelderland en het oosten van Overijssel. Elders zeer zeldzaam.

Vlaanderen
Zeldzaam in de Kempen. Elders zeer zeldzaam. Sterk afgenomen.

Wallonië
Niet in Wallonië.

Wereld
Koude en gematigde streken op het noordelijk halfrond. In West-Eiuropa zuidelijk tot in België.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten