Moeraswolfsmelk (Euphorbia palustris)

Van alle Wolfsmelksoorten (Euphorbiaceae) is dit wel de grootse. Moeraswolfsmelk kan wel 1.5 meter hoog worden, en is daarom haast niet te verwarren met andere Wolfsmelksoorten. De plant wordt ook verkocht als tuinplant maar in het wild is hij behoorlijk zeldzaam. De plant staat te boek als een zeldzame soort en staat op de Rode lijst als kwetsbaar. Sinds 1950 is de soort met 25 % tot 50 % achteruit gegaan. Dit is ook goed te zien op het verspreidingskaartje. Hij bloeit al vroeg in het jaar, Mei en Juni.

Er komen in Nederland minstens 9 soorten Wolfsmelk (Euphorbia) in het wild voor in Nederland:

• Cypres wolfsmelk (Euphorbia cyparissias) - vrij zeldzaam/verwilderd
• Heksenmelk (Euphorbia esula) - algemeen
• Kleine wolfsmelk (Euphorbia exigua) - vrij zeldzaam
• Kroontjeskruid (Euphorbia helioscopia) - algemeen
• Kruisbladwolsmelk (Euphorbia lathyris) - algemeen/verwilderd
• Moeraswolfsmelk (Euphorbia palustris) - zeldzaam/verwilderd
• Straatwolfsmelk (Euphorbia maculata) - algemeen/nieuwe plant
• Tuinwolfsmelk (Euphorbia peplus) - algemeen
• Zeewolfsmelk (Euphorbia paralias) - zeldzaam

Veel planten hebben bij een deel van de Nederlandse naam de woorden Water/Moeras/Rivier gekregen. Al deze soorten kunnen dan juist daar voorkomen. Eigenlijk word hiermee gezegd dat de betreffende plant een (zeer) natte bodemsamenstelling nodig heeft. De naam dient ook vaak ter onderscheid van andere soorten.

De naam Wolfsmelk slaat op het scherpe en giftige melksap dat bij het doorbreken van de stengel vrijkomt. Dit sap heeft een zeer branderig en bijtend effect op de huid wat word/werd vergeleken met de beet van een wolf.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring.

• Frysk: Feanduveldrek
• English: Marsh spurge
• Français: Euphorbe des marais
• Deutsch: Sumpf-Wolfsmilch
• Espanõl: ?
• Italiano: Euforbia palustre
• Svenska: Kärrtörel
• Norsk: Strandvortemelk
• Dansk: Kærvortemælk

De Engelse naam is Marsh spurge. Dit betekent "moeras spurge". Moeras omdat deze plant te vinden is in een vochtige omgeving. De naam Spurge komt uit het Middel Engels/Oud Frans van het woord Espurge (Purgeren=Laxeren). De plant werd gebruikt als een purgeer/laxeermiddel.

Voor de verspreiding van de Moeraswolfsmelk in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Euphorbe des marais. Dit is de Franse benaming voor de wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is Sumpf-Wolfsmilch. Dit is de Duitse benaming voor de Nederlandse naam.

De Spaanse naam is mij onbekend. Er zijn ook nauwelijks waarnemingen in Spanje.

De Italiaanse naam is Euforbia palustre. Dit is de Italiaanse benaming voor de volledige wetenschappelijke naam.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Kärrtörel. Kär betekent "moeras. De betekenis van Törel is mij nog onbekend.

Voor de verspreiding van Moeraswolfsmelk in Zweden zie deze kaart.

De Noorse naam is Strandvortemelk. Dit betekent "strand- wrattenmelk". Het woord strand moet niet letterlijk genomen worden. Deze plant houd van "natte voeten". Het scherpe melksap had/heeft een gunstige werking bij genezing van wratten. 

De Deense naam is Kærvortemælk. Dit betekent "moeras wrattenmelk". Het scherpe melksap had/heeft een gunstige werking bij genezing van wratten.

Ecologie

Bodem
Zonnige plaatsen op natte, voedselrijke grond (rivierklei, zavel en laagveen).

Groeiplaats
Moerassen (rietland), waterkanten (o.a. strooiselruigten langs grote rivieren), ruigten (natte ruigten), aan de voet van rivierdijken, langs spoorwegen (spoorbermen) en struwelen (lichte wilgenbosjes).

Verspreiding

Nederland
Vrij zeldzaam in laagveengebieden in Noord-Overijssel en Zuid-Holland, in het rivierengebied en aangrenzend Noord-Brabant en zeer zeldzaam in Zuidoost-Fryslân.

Vlaanderen
Niet in Vlaanderen.

Wallonië
Niet in Wallonië.

Wereld
In West-Azië en Oost- en Midden-Europa, westwaarts tot in het noorden van Spanje en het zuiden van Noorwegen, noordwestelijk tot in Nederland. In Duitsland is zij aan rivierdalen gebonden.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten