Roze waterlelie (Nymphaea marliacea)

Alhoewel haast iedereen weet dat dit geen echte inheemse plant is wil ik hem toch even benoemen. Deze roze tuinhybride wordt ook wel waargenomen in het wild en komt daardoor voor op de Floron verspreidingsatlas. Zeer waar schijnlijk is de Roze water lelie stamouder van de welbekende Witte waterlelie (Nymphaea alba). De Roze waterlelie bloeit in Juni tot en met September.

Bij iedereen is één lid van de Waterleliefamilie (Nymphaceae) bekend, de grootste, de Reuzenwaterlelie (Victoria amazonica) met bladeren van soms wel 3 meter breed waar je een baby op kunt zetten. De kleinste soort daarentegen kent vrijwel niemand: Nymphaea thermarum. Deze dwergwaterlelie komt uit Rwanda en kan met zijn blaadjes nog geen playmobilpoppetje dragen.

Er komen minstens 3 Waterlelie (Nympaea) soorten in het wild voor in Nederland:

• Roze waterlelie (Nymphaea marliacea) - algemeen/verwilderd
• Witte waterlelie (Nymphaea alba) - algemeen
• Noordelijke waterlelie (Nymphaea candida) - zeldzaam

Het woord roze laat zich wel raden. Alhoewel het roze soms meer naar paars/purper nijgt.

Veel planten hebben bij een deel van de Nederlandse naam de woorden Water/Moeras/Rivier gekregen. Al deze soorten kunnen dan juist daar voorkomen. Eigenlijk word hiermee gezegd dat de betreffende plant een (zeer) natte bodemsamenstelling nodig heeft. De naam dient ook vaak ter onderscheid van andere soorten.

De plant is absoluut geen lid van de Leliefamilie (Liliaceae). De naam is kennelijk gegeven omdat de plant er soms erg veel op leek. Gek genoeg heb ik dit nog nergens gelezen.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring

• Frysk: Rôze swanneblom
• English: ?
• Français: Nymphaea x marliacea
• Deutsch: ?
• Espanõl: ?
• Italiano: ?
• Svenska: Parknäckros
• Norsk: ?
• Dansk: Havenøkkerose

De Engelse naam is nog niet gegeven. Daarom word de wetenschappelijke naam aangehouden.

De Franse naam is Nymphaea x marliacea. Dit is geen typische Franse naam maar een combinatie van het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naam van de Nymphaea alba (Witte waterlelie) de "oerplant" van waaruit gekweekt is en het tweede gedeelte van het "resultaat" van de Nymphaea marliacea (Roze waterlelie)

De Duitse naam is mij onbekend.

De Spaanse naam is mij onbekend.

De Italiaanse naam is mij onbekend.

De Zweedse en Deense naam is nagenoeg gelijk, Parknäckros/Havenøkkerose. Dit betekent Park/Hek (omheind gebied zoals eenpark, tuin etc.) näckros/nøkkerose. Een verklaring voor het woord Näck/Nøkk is te vinden op deze site. De Zweedse en Deense naam komt van Näcken en Nøkk verwijst naar "nix": een kwaadaardige watergeest die volgens de Noord-Europese folklore woonde in beken en meren. Deze zocht naar mensen om hen te verleiden met betoverd vioolspel en dit eiste menselijke offers.

De Noorse naam is mij onbekend.

Onder deze naam worden diverse tuinhybriden samengevat. Nymphaea x marliacea is een steriele plant, die eind 19e eeuw door de teler Joseph Latour-Marliac gekweekt is uit diverse waterleliesoorten waarvan Nymphaea alba zeer waarschijnlijk een van de stamouders is. De hybride, die naar deze kweker vernoemd is, vormt individuen die zeer variabel kunnen zijn wat betreft bloem- en bladkleur en afmetingen. Ze is afgezien van de afwijkende kleuren van de diverse plantonderdelen vooral daaraan te herkennen doordat er naast drijvende bladen ook een aantal bladen boven het water uitsteekt die breed trechtervormig zijn. Het is echter niet geheel zeker of alle tuinhybriden die in Nederland verwilderd aangetroffen worden ook daadwerkelijk N. x marliacea betreffen; wellicht omvat het kaartje ook planten die tot andere (hybridogene) taxa te rekenen zijn. Nymphaea x marliacea prefereert zonnige tot iets beschaduwde plaatsen in niet te diep, stilstaand water. Ze verdraagt enige verontreiniging en verspreidt zich uitsluitend door de groei van de rhizomen of brokstukken daarvan. De plant is winterhard zolang het water maar niet tot op de bodem bevriest. Deze hybride wordt veel aangeplant in o.a. singels en vijvers en wordt zelfs aangetroffen op plekken ver weg van menselijke bewoning.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten