Algemeen
De naam zegt het al. Tuinwolfsmelk is letterlijk een ontsnapte tuinplant. In elk atlasblok waar planten gemonitord worden komt de plant voor. Alhoewel tuinwolfsmelk al voor 1500 is ingevoerd gaat het pas echt hard de laatste 20 á 30 jaar. Persoonlijk ken ik deze Wolfsmelk-soort als een echte stadsplant. Tuinwolfsmelk heeft een beetje raar uiterlijk. Er zijn geen kroonbladen, stampers e.d. De plant lijkt een beetje op Kroontjeskruid (Euphorbia helioscopia) maar m.b.v. een flora is daar zeker uit te komen. Tuinwolfsmelk bloeit in Juli tot en met de herfst.
Er komen in Nederland minstens 9 soorten Wolfsmelk (Euphorbia) in het wild voor in Nederland:
- Cypres wolfsmelk (Euphorbia cyparissias) - vrij zeldzaam/verwilderd
- Heksenmelk (Euphorbia esula) - algemeen
- Kleine wolfsmelk (Euphorbia exigua) - vrij zeldzaam
- Kroontjeskruid (Euphorbia helioscopia) - algemeen
- Kruisbladwolsmelk (Euphorbia lathyris) - algemeen/verwilderd
- Moeraswolfsmelk (Euphorbia palustris) - zeldzaam/verwilderd
- Straatwolfsmelk (Euphorbia maculata) - algemeen/nieuwe plant
- Tuinwolfsmelk (Euphorbia peplus) - algemeen
- Zeewolfsmelk (Euphorbia paralias) - zeldzaam
Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.
Verklaring Nederlandse naam
Hoe komt een Nederlandse naam tot stand?
Nederlandse plantennamen zijn te vinden op een standaardlijst opgesteld door FLORON en Naturalis. Nieuwe Nederlandse namen voor wilde planten worden niet zomaar gekozen. Een comité van Nederlandse en Vlaamse taxonomen beoordeelt de voorstellen. Zelf een voorstel voor een nieuwe naam doen, mag natuurlijk. Zeker als de nieuwe soort zelf is gevonden. Iedereen vanaf Nederlands sprekend België tot aan Friesland moet tenslotte weten dat het om dezelfde plant gaat.
Vaak hebben planten al een Nederlandse naam. Dat is bijvoorbeeld het geval bij soorten die al geruime tijd in België voorkwamen, en bij cultuurgewassen. Voor namen van cultuurgewassen wordt ook gebruik gemaakt van de Standaardlijst van Nederlandse namen van cultuurplanten van NAK tuinbouw.
De commissie voor Nederlandse Plantennamen bestaat uit de volgende disciplines:
- Naturalis biodeversity center, sectie Botanie, Leiden
- Nationale Plantentuin, Meise (België), 3 personen
- FLORON Nijmegen
Het woord tuin behoeft geen uitleg meer. De naam Wolfsmelk slaat op het scherpe en giftige melksap dat bij het doorbreken van de stengel vrijkomt. Dit sap heeft een zeer branderig en bijtend effect op de huid wat word/werd vergeleken met de beet van een wolf.
Meer
Zie ook de wetenschappelijke verklaring
Namen in andere talen
- Frysk: Wartekrûd
- English: Petty spurge
- Français: Euphorbe péplus
- Deutsch: Garten-Wolfsmilch
- Espanõl: Esula redonda
- Italiano: Euforbia minore
- Svenska: Rävtörel
- Norsk: Byvortemelk
- Dansk: Gaffel-Vortemælk
Verklaring Buitenlandse namen
De Engelse naam is Petty spurge. Petty zou je kunnen vertalen met Minder of Onbeduidend. Of dit nu slaat op de grote van de plant of de mindere werking (laxeermiddel) is mij onbekend. De naam Spurge komt uit het Middel Engels/Oud Frans van het woord Espurge (Purgeren=Laxeren). De plant werd gebruikt als een purgeer/laxeermiddel.
Voor de verspreiding van Tuinwolfsmelk in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam is Euphorbe péplus. Dit is de Franse benaming van de volledige wetenschappelijke naam.
De Duitse naam is Garten-Wolfsmilch. Dit is de Duitse benaming voor de volledige Nederlandse naam.
Voor de verspreiding van Tuinwolfsmelk in Duitsland zie deze kaart.
De Spaanse naam is Esula redonda. Dit betekent "ronde Esula". Dit heeft betrekking op de stengelbladeren. Euphorbia esula is een andere soort uit dit geslacht en heeft lancetvormige stengel bladeren.
De Italiaanse naam is Euforbia minore. Dit betekent "kleine Euphorbia". Dit is de Italiaanse variant van de Engelse naam.
De Zweedse naam is Rävtörel. wat dit precies betekent is mij tot nu toe onbekend.
Voor de verspreiding van Tuinwolfsmelk in Zweden zie deze kaart.
De Noorse naam is Byvortemelk. Dit betekent "stads wrattenmelk". Tuinwolsmelk is natuurlijk een echte stadsplant. Alhoewel de eerste waarnemingen al uit 1800 dateren, toen de steden niet zo erg groot waren en niet iedereen een tuin had. Het scherpe melksap had/heeft een gunstige werking bij genezing van wratten.
De Deense naam is Gaffel-Vortemælk. Dit betekent "vorkvormig wrattenmelk". Vorkvormig verwijst naar de bloeiwijze van de plant. De hoofdtak van de bloeiwijze is 5-delig, de volgende tak is 3-delig en dan zijn ze 2-delig, dit is goed te zien op een van de foto's. Wratten melk verwijst naar het scherpe melksap had/heeft een gunstige werking bij genezing van wratten.
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige tot licht beschaduwde, open plaatsen (pioniervegetatie) op matig vochtige, voedselrijke, humusrijke grond (van zand tot lichte klei).
Groeiplaats
Heggen, tuinen, moestuinen, akkers, omgewerkte grond, plantsoenen, tegen muren, tussen straatstenen, begraafplaatsen en boomgaarden.
Verspreiding
Nederland
Vrij algemeen, maar zeldzamer in het oosten en midden van het land en in de duinen.
Vlaanderen
Vrij algemeen, maar zeldzaam in de Kempen.
Wallonië
Vrij algemeen, maar zeldzaam in Ardennen.
Wereld
Oorspronkelijk uit het Middellandse-Zeegebied en Midden-Europa. Nu in alle werelddelen, in gebieden met een gematigd klimaat, al ontbreekt het in grote gebieden.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding Tuinwolfsmelk
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
