Wilde cichorei (Cichorium intybus)

Deze helderblauwe composiet is met geen enkel andere plant te verwarren want er bestaat simpelweg geen andere blauwe composiet. Deze bloemen zijn meestal alleen s'morgens open .

Toch moet ik een kleine kanttekening maken bij deze plant. Het is algemeen bekend dat van Cichorei een  soort koffie werd gemaakt. Al in 1775 ontdekte twee Franse artsen, Harpong en Brunon, dat de geroosterde en gemalen wortel geschikt was om als surrogaat (vervanging) te dienen voor echte koffie. Dit omdat import te duur of onmogelijk was. De chichorei voor koffie e.d is een ondersoort, de Chichorium sativum.Ook is bekend dat van Cichorei Brussels lof of Groenlof gekweekt kan worden. Dit werd omstreeks 1850 ontdekt omgeving Brussel (logisch!). Witlof echter komt ook van een variant van deze plant,.

Er zijn verschillen die je kan terug vinden in een goede flora. Want er zijn nog meer varianten. Dus de echte wilde variant heet alleen Cichorium intybus. De plant wordt echter veelvuldig ingezaaid wat het erg moeilijk maakt om te bepalen of het een wild exemplaar is.

Hij bloeit in Juli en Augustus.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

De Nederlandse naam is afgeleid van de wetenschappelijke naam voor deze plant. Het woord Cichorium is afgeleid van de woorden Kio (Grieks) wat "ik ga" betekent en Chorion (Grieks) wat "veld" betekent. Samen wordt hiermee bedoeld dat deze plant niet op in het veld of op de akker bloeit maar aan de rand of langs de weg.

Een mooi verhaal van de site van Natuurverhalen.nl:

Cichorei groeit langs wegen, op dijken en rond bankjes in parken. Ze groeien en bloeien zelfs op een uitgedroogde, gebarsten bodem. Hoe die plant daar is gekomen is een verhaal over liefdesverdriet. Luister:
Zo'n 950 jaar geleden zijn er al godsdienstoorlogen in het Midden Oosten. In die tijd trekken na een oproep van de Paus vele tienduizenden heldhaftige en diepgelovige mannen, rijk of arm naar het Heilige Land om Jeruzalem te bevrijden van de moslims. De eerste Kruistochten vinden plaats aan het einde van de elfde eeuw. De meeste kruisvaarders zijn nooit teruggekomen. Onder hen bevindt zich ook een stoere ridder uit de Lage Landen. De nobele ridder is verliefd op een mooie jonkvrouw, Cichore, wiens opvallend heldere, licht blauwe ogen hij niet kan weerstaan. De edelman kan de oproep van de Paus niet negeren en laat haar smachtend achter. Hij belooft terug te komen als zij op hem blijft wachten.Dat neemt onze jonkvrouw ter harte en zij wacht jarenlang geduldig en liefdevol op zijn terugkomst. Het wachten valt zwaar. Iedere morgen loopt ze naar de zandweg en staart in de verte in de hoop dat hij wederkeert om 's middags teleurgesteld terug naar huis te keren. Dag in dag uit, jaar in jaar uit loopt zij ongeduldig langs de kant van de weg en kijkt met haar helderblauwe ogen naar de einder. Tijdens de hete zomer van het jaar 1099 is het te warm om op en neer te lopen en ze staat dagen lang op een vaste plek te wachten. Cichore staat daar zo lang dat haar voeten wortel schieten en zij verandert in een grote plant met helderblauwe bloemen. Tot de dag van vandaag kunnen we haar nog zien staan langs de kant van de veldweg met haar helderblauwe bloemenogen die alleen 's morgens smachtend naar het zuiden staren en die 's middags verdrietig sluiten als hij weer niet teruggekomen is.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring.

• Frysk: Sûkerei
• English: Chicory
• Français: Chicorée sauvage
• Deutsch: Wegwarte
• Espanõl: Achicoria de raíz
• Italiano: Cicoria comune
• Svenska: Cikoria
• Norsk: Sikori
• Dansk: Cikorie

Zowel de Engelse, Franse, Zweeds, Noorse, Italiaanse en Deense naam is een variant op de wetenschappelijke naam Chichorium.

Alleen de Duitse heeft een andere naam, Wegwarte. Dit betekent "wegenwachter". Dit omdat de plant heel vaak langs de kant van de weg staat en "op wacht" staat.

Voor de verspreiding van Wilde cichorei  in Engeland zie deze kaart.

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

Voor de verspreiding van Wilde cichorei in Zweden zie deze kaart.

Ecologie

Bodem
Zonnige plaatsen op matig droge tot vochtige, matig voedselrijke tot voedselrijke, kalkrijke en vaak verdichte grond (zavel, klei en puin).

Groeiplaats
Grasland (vochtig, licht bemest grasland, weiland, ruige grazige begroeiingen en uiterwaarden), bermen, wegranden (in de overgang van wegdek naar berm), rivierdijken, langs spoorwegen (spoorbermen), braakliggende grond, akkers (akkerranden) en puin.

Verspreiding

Nederland
Vrij algemeen. Het meest  in het rivierengebied. Vrij zeldzaam in het oosten en noordoosten van het land.

Vlaanderen
Vrij algemeen. Het meest in de Leemstreek en de Maasvallei. Zeldzaam in de Kempen.

Wallonië
Vrij algemeen in het Maasgebied en in de zuidelijke Ardennen. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.

Wereld
Oorspronkelijk uit het Middellandse-Zeegebied. Nu in alle werelddelen, in gebieden met een warm of gematigd klimaat.

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten