Wilde cichorei (Cichorium intybus)

Deze helderblauwe composiet is met geen enkel andere plant te verwarren want er bestaat simpelweg geen andere blauwe composiet. Deze bloemen zijn meestal alleen s'morgens open, ongeveer tussen 6 en 11 uur.

Toch moet ik een kleine kanttekening maken bij deze plant. Het is algemeen bekend dat van Cichorei een soort koffie werd gemaakt, uit nood want echt lekker was hij niet. Al in 1775 ontdekte twee Franse artsen, Harpong en Brunon, dat de geroosterde en gemalen wortel geschikt was om als surrogaat (vervanging) te dienen voor echte koffie. Dit omdat import van echt koffie te duur of onmogelijk was. De Cichorei voor koffie e.d is een ondersoort, de Chichorium sativum. Ook is bekend dat van Cichorei Brussels lof of Groenlof gekweekt kan worden. Dit werd omstreeks 1850 ontdekt omgeving Brussel (logisch!).

Er zijn verschillen die je kan terug vinden in een goede flora. Want er zijn nog meer varianten. Dus de echte wilde variant heet alleen Cichorium intybus. De plant wordt echter veelvuldig ingezaaid wat het erg moeilijk maakt om te bepalen of het een wild exemplaar is. Wilde Cichorei bloeit in Juli en Augustus.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

De Nederlandse naam is afgeleid van de wetenschappelijke naam voor deze plant. Het woord Cichorium is afgeleid van de woorden Kio (Grieks) wat "ik ga" betekent en Chorion (Grieks) wat "veld" betekent. Samen wordt hiermee bedoeld dat deze plant niet op in het veld of op de akker bloeit maar aan de rand of langs de weg.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring.

• Frysk: Sûkerei
• English: Chicory, Belgium Endive
• Français: Chicorée sauvage
• Deutsch: Wegwarte
• Espanõl: Achicoria de raíz
• Italiano: Cicoria comune
• Svenska: Cikoria
• Norsk: Sikori
• Dansk: Cikorie

Zowel de Engelse, Franse, Zweeds, Noorse, Italiaanse en Deense naam is een variant op de wetenschappelijke naam Chichorium.

De Engelse naam is soms Belgium Endive en is ontstaan uit de cultuurvorm van wilde Cichorei. Deze gekweekte vorm heeft grotere en dikkere wortels en bredere bladeren dan de in het wild voorkomende soort.

De Duitse is Wegwarte. Dit betekent "wegenwachter". Dit omdat de plant heel vaak langs de kant van de weg staat en "op wacht" staat.

Voor de verspreiding van Wilde cichorei  in Engeland zie deze kaart.

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

Voor de verspreiding van Wilde cichorei in Zweden zie deze kaart.

Ecologie

Bodem
Zonnige plaatsen op matig droge tot vochtige, matig voedselrijke tot voedselrijke, kalkrijke en vaak verdichte grond (zavel, klei en puin).

Groeiplaats
Grasland (vochtig, licht bemest grasland, weiland, ruige grazige begroeiingen en uiterwaarden), bermen, wegranden (in de overgang van wegdek naar berm), rivierdijken, langs spoorwegen (spoorbermen), braakliggende grond, akkers (akkerranden) en puin.

Verspreiding

Nederland
Vrij algemeen. Het meest  in het rivierengebied. Vrij zeldzaam in het oosten en noordoosten van het land.

Vlaanderen
Vrij algemeen. Het meest in de Leemstreek en de Maasvallei. Zeldzaam in de Kempen.

Wallonië
Vrij algemeen in het Maasgebied en in de zuidelijke Ardennen. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.

Wereld
Oorspronkelijk uit het Middellandse-Zeegebied. Nu in alle werelddelen, in gebieden met een warm of gematigd klimaat.

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten