Zompvergeet-mij-nietje/Moerasvergeet-mij-nietje (Myosotis laxa subsp. cespitosa/Myosotis scorpioides subsp. scorpioides)

Zompvergeet-mij-nietje is echt een plant die je van dichtbij moet bekijken wil je er zeker van zijn dat hij het is. De plant lijkt vreselijk veel op andere Vergeet-mij-nietjes. O.a. op het Moerasvergeet-mij-nietje. Zoveel dat bij veel buitenlandse namen er geen verschil wordt gemaakt tussen de namen van Zomp- en Moerasvergeet-mij-nietje vandaar dat deze twee planten op één pagina staan. Er zijn best wel duidelijke verschillen maar die staan alleen in een flora waar al die Vergeet-mij-nietjes in staan. Zompvergeet-mij-nietje bloeit in Mei tot en met Augustus.

Er komen minstens 7 Vergeet-mij-nietjes (Myosotis) in het wild voor in Nederland:

• Akkervergeet-mij-nietje (Myosotis arvensis) - algemeen
• Bosvergeet-mij-nietje Myosotis sylvatica) - algemeen
• Ruw vergeet-mij-nietje (Myosotis ramosissima) - algemeen
• Stijf vergeet-mij-nietje (Myosotis stricta) - zeldzaam
• Veelkleurig vergeet-mij-nietje (Myosotis discolor) - algemeen
• Weidevergeet-mij-nietje (Myosotis scorpioides subsp. nemorosa) - zeer zeldzaam
• Zompvergeet-mij-nietje/Moerasvergeet-mij-nietje (Myosotis laxa subsp. cespitosa/Myosotis scorpioides subsp. scorpioides) - algemeen

De Determinatie hiervan is niet simpel. Een goede flora is in dit geval echt nodig.  Bekijk je deze plantjes van dichtbij (meestal met een loepje) dan valt meteen op dat ze zo vlakbij wel heel dicht behaard overkomen. Dit klopt want alle Vergeet-mij-nietjes behoren tot de Ruwbladigenfamilie (Boraginaceae)

Zomp is maar een woord ter onderscheid. Zoveel verschil tussen Moeras en Zomp is er niet om een duidelijk verschil te maken.

Dit bloemetje kent vele verhalen, en vele varianten hierop. Hier één religieus verhaal van de site Natuurverhalen.nl en één middeleeuws verhaal:

Toen de planten werden geschapen kregen ze van God niet alleen een vorm, een geur en een kleur, maar ook een naam. Onder de nieuwe planten was ook een lief, klein bloemetje met een hemelsblauwe kleur en een prachtig geel hartje.

Onder de indruk van alle gebeurtenissen bij de Schepping keek ze met grote ogen rond hoe alle planten een naam kregen en vergat op te letten. Toen alle planten een naam hadden gekregen, was ze haar eigen naam vergeten.
“Weet jíj hoe ik heet?” vroeg ze aan alle grote en kleine planten, ”ik ben mijn naam vergeten”.
Maar geen enkele plant kon het haar vertellen.
Na lang aarzelen ging ze tenslotte naar de Schepper en zei: “Ik ben een beetje dom, ik ben mijn naam vergeten. Weet U hoe ik heet?” Deze keek haar hoofdschuddend aan en antwoordde slechts met drie woorden: “Vergeet mij niet!”
Beschaamd kroop het plantje weg, tussen het hoge gras. En daar staat ze vandaag de dag nog steeds. Altijd steekt haar blauwe kopje tussen de begroeiing uit. En als iemand vraagt hoe ze heet, antwoordt ze nog altijd beschroomd: “vergeet me niet”. En dat is een naam die iedereen kan onthouden, want het vergeet-me-nietje is een plantje dat bijna iedereen van naam kent. 

In de middeleeuwen waren eens een ridder en zijn geliefde langs een rivier aan het wandelen. Bij het plukken van een bosje bloemen viel hij door de zwaarte van zijn harnas in het water. Terwijl hij verdronk gooide hij het bosje bloemen naar zijn geliefde en riep "Vergeet mij niet". Deze bloem is verbonden met romantiek en tragiek en werd vaak door vrouwen gedragen als teken van trouw en oneindige liefde.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring

• English: Tufted Forget-me-not/Water Forget-me-not
• Français: Myosotis cespiteux/Myosotis faux scorpion
• Deutsch: Rasen-Vergissmeinnicht
• Espanõl: Nomeolvides de agua
• Italiano: Nontiscordardimè cespitoso/Nontiscordardimé delle paludi
• Svenska: Sumpförgätmigej/Äkta förgätmigej
• Norsk: Dikeminneblom (ssp. caespitosa)/Bogeminneblom (ssp. laxa)
• Dansk: Sump-Forglemmigej/Eng-Forglemmigej

De Engelse naam is Tufted Forget-me-not/Water Forget-me-not.  Voor het woord Tufted is de verklaring voor mij nog onbekend. Forget-me-not betekent natuurlijk Vergeet-mij-nietje. Je zou verwachten dat Tufted zoiets als water betekent (zoals bij de tweede naam) maar kennelijk is dit niet zo simpel.

De Franse naam is Myosotis cespiteux/Myosotis faux scorpion. Faux scorpion. Beide namen zijn de Franse benaming voor de wetenschappelijke naam. Voor het woord Faux (dat "vals" betekent) heb ik geen verklaring.

De Duitse naam is Rasen-Vergissmeinnicht. Rasen betekent "zoden/gazon". Vergissmeinnicht betekent natuurlijk "vergeet-mij-nietje". Het woord Zoden/Gazon lijkt mij te algemeen om iets specifieks te benadrukken en is volgens mij puur ter onderscheid.

De Spaanse naam is Nomeolvides de agua. Dit betekent "water-vergeet-mij-nietje".

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Nontiscordardimè cespitoso/Nontiscordardimé delle paludi. Nontiscordardimè betekent "vergeet mij niet" Cespito is de Italiaanse benaming voor het tweede gedeelte van de eerste wetenschappelijke naam. Delle paludi betekent "van het moeras".

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Sumpförgätmigej/Äkta förgätmigej. Dit betekent "zompvergeet-mij-nietje/Echt vergeet-mij-nietje. Het Echt is puur ter onderscheid.

De Noorse naam is Dikeminneblom (ssp. caespitosa)/Bogeminneblom (ssp. laxa)/EngminneblomDikeminneblom (ssp. caespitosa)/Bogeminneblom (ssp. laxa)/Engminneblom. Dike betekent "modder/zomp". Minne betekent "geheugen" en Blom natuurlijk "bloem". Boge betekent "boog", waarom is mij onbekend.

De Deense naam is Sump-Forglemmigej/Eng-Forglemmigej. Dit betekent "zompvergeet-mij-nietje/weide vergeet-mij-nietje".

Ecologie

Bodem
Zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op natte, voedselrijke (langs stromend water ook op voedselarmere) grond (zand, leem, zavel, veen en klei).

Groeiplaats
Nat grasland, moerassen (rietland, biezenvelden en drijftillen), waterkanten (o.a. aanspoelselgordels), bossen (moerasbossen en grienden), grazige ruigten, zoetwatergetijdengebied en zeeduinen (duinvalleien).

Verspreiding

Nederland
Algemeen.

Vlaanderen
Zeer zeldzaam.

Wallonië
Algemeen.

Wereld
Gematigde en koelere streken in Europa en Azië. Ingeburgerd in Noord-Amerika.

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten