Algemeen
Het is een beetje jammer maar Zwaluwtong is meestal bekend als een zeer lastig onkruid. Dit klopt ook wel. De plant groeit snel, hij plant zich vegetatief voor, en wandelt zo gemakkelijk door je (moestuin). In eerste in denk je dat het Haagwinde (Convolvulus sepium/Calystegia sepium). Niet zo gek want voor dat deze bloeit lijkt deze Duizendknoop-soort er veel op. Heggendoorzaad (Torilis japonica) trouwens ook. Uiteraard zijn er genoeg verschillen.
Zwaluwtong werd voorheen ook wel "wilde boekweit" genoemd en zijn toepassing ligt dus ook dicht bij recepten waarmee men Boekweit (Fagopyrum esculentum) klaarmaakt. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd er in Rusland nog volop zwaluwtong gezaaid en genutigd. Ook in Duitsland werd er tot in de negentiende eeuw zwaluwtong gegeten. Kennelijk was dit duizenden jaren geleden al bekend. Verkoolde vruchten va Zwaluwtong worden al sinds het Vroeg -Neolithicum (de periode tussen jagers en verzamelaars en het begin van de landbouw) waargenomen . In het neolithische dorp bij Ehrenstein (Duitsland) werden ze in zulke hoeveelheden aangetroffen dat men vermoedt dat ze in de prehistorie als 'meelgewas' werden verbouwd
Zwaluwtong bloeit in Juli tot de herfst.
Op deze de website van Flora van Nederland is een videodeterminatie te vinden.
Verklaring Nederlandse naam
Hoe komt een Nederlandse naam tot stand?
Nederlandse plantennamen zijn te vinden op een standaardlijst opgesteld door FLORON en Naturalis. Nieuwe Nederlandse namen voor wilde planten worden niet zomaar gekozen. Een comité van Nederlandse en Vlaamse taxonomen beoordeelt de voorstellen. Zelf een voorstel voor een nieuwe naam doen, mag natuurlijk. Zeker als de nieuwe soort zelf is gevonden. Iedereen vanaf Nederlands sprekend België tot aan Friesland moet tenslotte weten dat het om dezelfde plant gaat.
Vaak hebben planten al een Nederlandse naam. Dat is bijvoorbeeld het geval bij soorten die al geruime tijd in België voorkwamen, en bij cultuurgewassen. Voor namen van cultuurgewassen wordt ook gebruik gemaakt van de Standaardlijst van Nederlandse namen van cultuurplanten van NAK tuinbouw.
De commissie voor Nederlandse Plantennamen bestaat uit de volgende disciplines:
- Naturalis biodeversity center, sectie Botanie, Leiden
- Nationale Plantentuin, Meise (België), 3 personen
- FLORON Nijmegen
De naam zwaluw komt vanwege de spitse bladvorm (ook de bladvoet) maar het woord Tong word nergens uitgelegd dus blijft dit voor mij onbekend.
Meer
Zie ook de wetenschappelijke verklaring
Namen in andere talen
- Frysk: Wylde boekweit
- English: Black Bindweed
- Français: Fallopie liseron
- Deutsch: Acker-Flügelknöterich
- Espanõl: ?
- Italiano: Fallopia convolvolo
- Svenska: Åkerbinda
- Norsk: Vindelslirekne
- Dansk: Snerle-Pileurt
Verklaring Buitenlandse namen
De Engelse naam is Black Bindweed. Het enige dat ik heb kunnen vinden dat leidt tot het woord Zwart (black) is de kleur van het zaad. Maar dit word niet specifiek genoemd dat de plant Black bindweed word genoemd. Bindweed betekent natuurlijk "bindkruid".
Voor de verspreiding van Zwaluwtong in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam is Fallopie liseron. Fallopie is de Franse benaming voor het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naam. Liseron betekent "winde (dit is de algemene naam voor een Winde-soort in Frankrijk)"
De Duitse naam is Acker-Flügelknöterich. Acker betekent natuurlijk "akker". Dit woord dient ter onderscheid van andere Fallopia soorten, bijv. de Japanse duizendknoop (Fallopia japonica)
Voor de verspreiding van Zwaluwtong in Duitsland zie deze kaart.
De Spaanse naam is mij onbekend
De Italiaanse naam is Fallopia convolvolo. Dit is de Italiaanse benaming voor de volledige wetenschappelijke naam.
De Zweedse naam is Åkerbinda Åker betekent "akker" en Binda "binden". Héél verwarrend, het scheelt maar één letter mer de Zweedse naam voor Akkerwinde (Convolvulus arvensis), Åkerbinda.
Voor de verspreiding van Zwaluwtong in Zweden zie deze kaart.
De Noorse naam is Vindelslirekne. Dit betekent "windende duizendknoop". Precies wat het is!
De Deense naam is Snerle-Pileurt. Snerle is de algemene Deense benaming voor het geslacht Winde (Convolvulus). Pileurt betekent "pijlkruid". Dat Pijl (het Deense Pil) moet je niet al te letterlijk nemen. Met pijl wordt hie het spitse stengelblad bedoeld. Ört/eurt/urt is de Scandinavische term voor "kruid". De Deense naam voor Pijlkruid (Sagittaria sagittifolia) is Pilblad. Hier staat Pil wel voor een echt pijlvormig blad. De laatst genoemde plant is trouwens absoluut geen familie van Perzikkruid.
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige, open plaatsen op vochtige tot droge, voedselrijke, vaak omgewerkte, niet te zure, vrij lichte grond (zand en leem).
Groeiplaats
Akkers (graan- en hakvruchtakkers en akkerranden), tuinen, zeeduinen (langs duinpaden, vooral op plaatsen waar het zand met houtsnippers vermengd is), braakliggende grond, wegranden, bermen (omgewerkte grond), langs spoorwegen, onder kreupelhout, aan de voet van heggen, ruderale plaatsen (o.a. afvalhopen) en waterkanten (langs rivieren).
Verspreiding
Nederland
Zeer algemeen.
Vlaanderen
Zeer algemeen.
Wallonië
Algemeen, maar zeldzamer in de Hoge Ardennen.
Wereld
Oorspronkelijk uit Europa en Azië. Nu in alle werelddelen, hoofdzakelijk in gematigde streken.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding Zwaluwtong
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten