Anthemis arvensis (Valse kamille)

Toen ik het ging uitzoeken zag ik pas hoe ingewikkeld het kan zijn! Je hebt dus deze, de Valse kamille (Anthemis arvensis), de Reukloze kamille (Tripleurospermum maritiem) en de Stinkende kamille (Anthemis cotula). Er zijn wel degelijk verschillen, te vinden in een heel goede flora.Ook op verspreidingsatlas.nl staat nog een tabel en een determinatiesleutel met 4 Kamille-soorten, die niet echt handig is op een mobiel maar wel op een laptop of tablet. Deze, Valse kamille dus, bloeit vanaf Juni tot in de herfst. En hij staat te boek als een zeldzame soort en is te vinden op de Rode lijst als kwetsbaar.

Er komen in Nederland minstens 6 soorten "kamille" voor:

• Echte kamille (Matricaria chamomilla) - algemeen
• Gele kamille (Anthemis tinctoria) - vrij zeldzaam maar vaak ingezaaid
• Reukloze kamille (Tripleurospermum maritimum ) - algemeen
• Schijfkamille (Matricaria discoidea) - algemeen
• Stinkende kamille (Anthemis cotula) - zeldzaam
• Valse kamille (Anthemis arvensis) - vrij zelszaam

De naam "kamille" is zo geschreven omdat niet elke Kamille tot het zelfde geslacht behoort. Wel maken ze allemaal onderdeel uit van de Composietenfamilie (Asteraceae)

De officiële wetenschappelijke naam is Anthemis arvensis L.

Anthemis is afgeleid van anthemon (Grieks) dat "bloem" betekent. Puur omdat de soorten van dit geslacht veel bloemen bezitten en lang bloeien.

Veel planten hebben bij het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam de woorden Arvense/Arvensis of Campestre/Campestris of Pratense/Pratensis gekregen. Al deze soorten kunnen dan overal voorkomen. Eigenlijk word hiermee gezegd dat de betreffende plant meestal geen specifieke bodemsamenstelling nodig heeft. De naam dient ook vaak ter onderscheid van andere soorten. Arvense/Arvensis komt van Arvum en is Latijn en betekent "grond/akker". Campestre/Campestris is Latijn en betekent "(open) veld". Pratense/Pratensis is Latijn en betekent "van de weide".

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit L. Dit staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij Anthemis arvensis in de publicatie Species Plantarum.

Zie ook de Nederlandse verklaring

• Frysk: Poddekrûd
• English: Corn chamomile
• Français: Anthémis des champs
• Deutsch: Acker-Hundskamille
• Espanõl: Manzanilla bastarda
• Italiano: Camomilla bastarda, Camomilla falsa
• Svenska: Åkerkulla
• Norsk:Kvit gåseblom
• Dansk:Ager-Gåseurt

De Engelse naam is Corn chamomile. Dit is een combinatie van het woord Corn, wat natuurlijk "koren" betekent, en het Griekse woord voor Kamille, Chamomille. Het woord corn is puur ter onderscheid. De groeiplaats en het uiterlijk tussen Kamille en Valse kamille is het zelfde.

Voor de verspreiding van Anthemis arvensis in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Anthémis des champs. Dit is de Franse benaming voor de volledige wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is Acker-Hundskamille. Dit betekent "akker-hondskamille". Deze kamille is dus niet degene met geneeskrachtige eigenschappen en zijn typische geur. Alleen goed voor de hond.

De Spaanse naam is Manzanilla bastarda. Manzanilla is een vervoeging van Manzillo dat "appel" betekent. Bastardo betekent "bastaard". De uitleg voor beide woorden staat bij de uitleg van de volledige Nederlandse naam.

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Camomilla bastarda. Dit betekent "bastaard Kamille". Aangezien de Schijfkamille (Matricaria discoidea) in Italië Camomilla falsa heet zie je dat bastarda of falsa slechts namen zijn om Kamilles van elkaar te onderscheiden. Ook in Italië is het dan nodig om wetenschappelijke namen te gebruiken.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Åkerkulla. Je zou dit kunnen vertalen als "akkergebroed". Misschien een negatief woord voor een plantje dat er uit ziet als een Kamille maar er niet naar ruikt. Maar tot nu toe heb ik dit, of iets anders, nergens gelezen.

Voor de verspreiding van Anthemis arvensis in Zweden zie deze kaart.

De Noorse naam is Kvit gåseblom. Dit betekent "witte ganzenbloem". Deze plant lijkt erg veel op de Gele ganzenbloem (Glebionis/Chrysanthemum segetum), op de witte (Kvit) straalbloemen na, maar is het niet. De Gele ganzenbloem is wel onderdeel van de zelfde familie (composietenfamilie (Compositae of Asteraceae) maar is een heel andere soort.

De Deense naam is Ager-Gåseurt. Dit betekent "akker-ganzeneurt". Ook dit is weer een verwijzing naar de Gele ganzenbloem (zie Noorse naam). Ört/eurt/urt is de Scandinavische term voor "kruid". Dus "akker-ganzenkruid".

De Engelse naam is Corn chamomile. Dit is een combinatie van het woord Corn, wat natuurlijk "koren" betekent, en het Griekse woord voor Kamille, Chamomille. Het woord corn is puur ter onderscheid. De groeiplaats en het uiterlijk tussen Kamille en Valse kamille is het zelfde.

De Franse naam is Anthémis des champs. Dit is de Franse benaming voor de volledige wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is Acker-Hundskamille. Dit betekent "akker-hondskamille". Deze kamille is dus niet degene met geneeskrachtige eigenschappen en zijn typische geur. Alleen goed voor de hond.

De Zweedse naam is Åkerkulla

De Noorse naam is Kvit gåseblom. Dit betekent "witte ganzenbloem". Deze plant lijkt erg veel op de Gele ganzenbloem (Glebionis/Chrysanthemum segetum), op de witte (Kvit) straalbloemen na, maar is het niet. De Gele ganzenbloem is wel onderdeel van de zelfde familie (composietenfamilie (Compositae of Asteraceae) maar is een heel andere soort.

De Deense naam is Ager-Gåseurt. Dit betekent "akker-ganzeneurt". Ook dit is weer een verwijzing naar de Gele ganzenbloem (zie Noorse naam). Ört/eurt/urt is de Scandinavische term voor "kruid". Dus "akker-ganzenkruid".

Ecologie

Bodem
Zonnige, open plaatsen op matig voedselrijke, meestal zwak zure, kalkarme tot soms kalkrijke grond (allerlei grondsoorten, maar het meest op zand, leem, löss, mergel en zavel).

Groeiplaats
Akkers (graanakkers), braakliggende grond, omgewerkte grond, ruderale plaatsen, bermen, langs spoorwegen (spoorwegterreinen) en soms bouwterreinen.

Verspreiding

Nederland
Plaatselijk nog vrij algemeen in Noord-Brabant, Noord- en Midden-Limburg, Gelderland, Utrecht en het oosten van het land en vrij zeldzaam in het rivierengebied en in Flevoland. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.

Vlaanderen
Vrij zeldzaam. Sterk achteruitgegaan. Het meest nog in de Kempen.

Wallonië
Plaatselijk vrij algemeen in het Maasgebied en in de Ardennen. Het meest ten zuiden van de Amber en Maas. Vrij zeldzaam in Brabant.

Wereld
Oorspronkelijk uit Zuid-Europa. Nu in bijna heel Europa, in delen van Zuidwest- en Oost-Azië, in Noord-Amerika en op enkele plaatsen op het zuidelijk halfrond.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten