Aquilegia vulgaris

Algemeen

Op de foto ziet u een ingezaaid heemtuin exemplaar en dit zegt iets over het voorkomen van de Wilde akelei.  Hij komt in het wild helemaal niet zo vaak voor. Vandaar dat de plant ook te boek staat als een zeldzame soort. Dit verklaart ook de vele gele stippen op het Floron verspreidingskaartje. Vaak is het een gecultiveerd (tuin) variant die men voor het eerst ziet. De tuinvariant heeft diverse kleuren en grootte. Er bestaan wel 120 cultuurvariëteiten naast die ene wilde variant!!!. De akelei is waarschijnlijk al sinds de late middeleeuwen een sierplant in Europese tuinen. Aangezien herbaria pas in de 17e eeuw werden gemaakt en de eerste botanische boeken pas in de 16e eeuw werden geschreven, kan een preciezere datum niet worden bepaald. Maar de plant werd al honderden jaren eerder beschreven. De Wilde akelei bloeit in Mei en Juni.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Verklaring Wetenschappelijke naam

De officiële wetenschappelijke naam is Aquilegia vulgaris L.

Aquilegia komt van het Latijnse Aquila dat "adelaar" betekent. De typerende sporen van de kroonbladen hebben enige gelijkenis met de klauwen van deze roofvogel.

Vulgaris (latijn) betekent gewoon. De plant komt/kwam veel voor.

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit L. Dit staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij Aquilegia vulgaris in de publicatie Species Plantera.

   

Meer

Zie ook de Nederlandse verklaring.

Namen in andere talen

  • Frysk: Akkelei
  • English: Columbine
  • Français: Ancolie commune
  • Deutsch: Gewöhnliche Akelei
  • Espanõl: ?
  • Italiano: ?
  • Svenska: Akleja
  • Norsk: Akeleie
  • Dansk: Almindelig Akeleje

verklaring Buitenlandse namen

De Engelse naam is Columbine. Deze naam komt van het Latijnse Columba dat "duif" betekent. Dit omdat er een gelijkenis is van de bloem en vijf bijeen gekropen duiven. In tegen stelling tot andere landen waar de vorm van de kroonbladeren juist wordt vergeleken met de klauwen en snavel van een roofvogel.

Voor de verspreiding van Aquilegia vulgaris in Engeland zie deze kaart

De Franse naam is Ancolie commune. Dit is de Franse benaming voor de wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is Gewöhnliche Akelei. Dit is de Duitse vertaling van de Nederlandse naam. Alleen voor het woordtje Wilde gebruiken ze in Duitsland Gewoon.

De Spaanse en Italiaanse naam is mij onbekend. Deze plant komt in beide landen niet voor..

De Zweedse, Noorse en Deense naam is nagenoeg gelijk, Akleja/Akeleie/Almindelig Akeleje, Akelei/Akelei/Gewone akelei.

Voor de verspreiding van Aquilegia vulgaris in Zweden zie deze kaart.

Ecologie & Verspreiding

Ecologie

Bodem
Half beschaduwde plaatsen op vrij voedselarme tot matig voedselrijke, vochtige, kalkrijke, humeuze grond (mergel, zand, leem en zavel).

Groeiplaats
Bossen (lichte plekken in loofbossen, kalkrijke bossen en bij buitenplaatsen), bosranden, kreupelhout, struwelen, plantsoenen, grasland (beschaduwde plaatsen), bermen (beschaduwde plaatsen), zeeduinen, langs spoorwegen, steile kalkhellingen en waterkanten (beek- en rivieroeverwallen).

Verspreiding

Nederland
Oorspronkelijk zeer zeldzaam in Zuid-Limburg en vroeger ook in het oosten van Gelderland. Elders verwilderd en plaatselijk ingeburgerd, o.a. bij buitenplaatsen en in de duinen.

Vlaanderen
Niet in Vlaanderen.

Wallonië
Vrij zeldzaam in het Maasgebied en in de Ardennen.

Wereld
In Noordwest-Afrika en Zuid-, Midden- en Oost-Europa. Noordwestelijk tot in Nederland, België en Engeland. In Noordwest-Europa alleen als een verwilderde plant.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding Aquilegia vulgaris

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten