Capsella bursa-pastoris (Herderstasje)

Dit overbekende plantje met zijn typisch gevormde zaaddoosjes kent iedereen, ook vaak bij naam. Herderstasje is de enige Capsella-soort die in het wild voor komt in Nederland. Alhoewel, toch is iets minder bekend. In sommige landen word wel degelijk onderscheid gemaakt tussen twee soorten Herdertasje, deze en het Rood herderstasje (Capsella rubella). Het Rood herderstasje word heel soms in ook ons land waargenomen. Een en ander wordt in de tabel op het forum van waarnemingen.nl uitgelegd. Herdertasje bloeit al in Maart en is soms nog in December te zien.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

De officiële wetenschappelijke naam is Capsella bursa-pastoris (L.) Medik.

Capsella (Latijn) betekent "zakje/tasje". Dit heeft betrekking op de vorm van het zaaddoosje van de plant.

Bursa (Latijn) betekent "zak/beurs". Dit heeft ook betrekking op de vorm van het zaaddoosje van de plant.

Pastor (Latijn) betekent herder die deze tas droeg als hij/zij de heide opging.

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit (L.) Medik.

L. staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij de soort als Thlaspi bursa-pastoris in de publicatie Species Plantarum.

Medik. staat voor Friedrich Kasimir Medikus (1736 -1808) of Friedrich Casimir Medicus. Hij was een Duitse botanicus en arts. Hij werd geboren in Grumbach. Als botanicus werd hij een tegenstander van het biologische systeem van Linnaeus en steunde hij eerder het botanische systeem van Joseph Pitton de Tournefort , dat uiteindelijk echter werd vervangen door het systeem van Linnaeus. In 1792 herschreef hij de soort als Capsella bursa-pastoris in de publicatie Pflanzen-Gattungen.

Zie ook de Nederlandse verklaring.

• Frysk: Leppeltsjedief
• English: Shepherd's purse
• Français: Bourse à Pasteur
• Deutsch: Gewöhnliches Hirtentäschel
• Espanõl: Bolsa de Pastor
• Italiano:  Borsa di pastore
• Svenska: Lomme
• Norsk: Gjetartaske
• Dansk: Almindelig hyrdetaske

De Engelse, Franse, Duitse, Spaanse en Italiaanse naam is gelijk, Shepherd's purse/Bourse à Pasteur/Gewöhnliches Hirtentäschel/Bolsa de Pastor/Borsa di pastore, dit betekent "herders tasje". Dit is de benaming voor de nederlandse naam.

Voor de verspreiding van Herderstasje in Engeland zie deze kaart.

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Lomme. Dit woord komt van Lomma. Dit een Zuid Deens/Zweeds woord voor broekzak, wat aardig in de buurt komt van herderstasje.

Voor de verspreiding van Capsella bursa-pastoris in Zweden zie deze kaart.

De Noorse en Deense naam is gelijk,Almindelig hyrdetaske/Gjetartaske Dit betekent  ook "herderstasje".

Ecologie

Bodem
Zonnige, open plaatsen (tredplant) op matig droge tot vochtige, (zeer) voedselrijke, betreden of omgewerkte grond (de meeste grondsoorten).

Groeiplaats
Betreden plaatsen, tussen stoeptegels en andere bestrating, akkers, tuinen, bermen, dijken, puin, grasland (verdorde gazons, open getrapte plekken en pas gescheurd grasland), zeeduinen (o.a. speelveldjes), ruderale plaatsen en plantsoenen.

Verspreiding

Nederland
Zeer algemeen.

Vlaanderen
Zeer algemeen.

Wallonië
Zeer algemeen.

Wereld
Oorspronkelijk uit het Middellandse-Zeegebied. Nu in alle werelddelen, maar niet in grote delen van de tropen en woestijngebieden.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Stoepplantje van de week

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten