Algemeen
De Aziatische veldkers is een jonge plant. Hij is voor het eerst in 2009 gemeld. Hoe of wanneer de ze in Nederland en België terecht is gekomen, is onduidelijk maar het vermoeden is dat de Aziatische veldkers als verstekeling is ingevoerd via containers naar tuincentra e.d. Inmiddels is de soort door heel Nederland aangetroffen. Door het onopvallende uiterlijk en sterke gelijkenis op twee andere in Nederland voorkomende kleinbloemige veldkersen, Kleine veldkers (Cardamine hirsuta) en Bosveldkers (Cardamine flexuosa), wordt de plant zeer waarschijnlijk vaak over het hoofd gezien. Het verschil zit hem o.a in het topblaadje van het stengelblad en de afwezigheid van rozetbladen.Gelukkig staat er op het Forum van waarnemingen.nl deze tabel. Die geeft een klein overzicht van 3 soorten.Maar er zijn meer verschillen, te vinden in een recente flora waar deze plant in staat. Ze bloeien alle drie ook nog ongeveer gelijk. Aziatische veldkers bloeit in Maart tot ver in de herfst.
Er komen minstens 7 soorten Veldkers (Cardamina) soorten in het wild voor in Nederland:
- Aziatische veldkers (Cardamine occulta) - algemeen/invasief
- Bittere veldkers (Cardamine amara) - vrij zeldzaam
- Bolletjeskers (Cardamine bulbifera) - zeldzaam
- Bosveldkers (Cardamine flexuosa) - algemeen
- Kleine veldkers (Cardamine hirsuta) - algemeen
- Springzaadveldkers (Cardamine impatiens) - vrij zeldzaam
- Pinksterbloem (Cardamine pratensis) - algemeen
Verklaring Wetenschappelijke naam
Hoe komt een wetenschappelijke naam tot stand?
Een wetenschappelijke naam word niet zomaar gegeven. Iedereen (wetenschappers, floristen, liefhebbers etc.) moet tenslotte weten dat het over dezelfde plant gaat. Botanische nomenclatuur is de formele naamgeving van planten. Deze wordt geregeld door de International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (ICN of ICNafp), een wetboek dat de wetenschappelijke namen van algen, schimmels en planten regelt.
Deze heet zo sinds het Internationaal Botanisch Congres in Melbourne in 2011, dat tot de naamswijziging besloot. Tot die tijd heette dit wetboek de International Code of Botanical Nomenclature (ICBN). In 1905 heeft het Internationaal Botanisch Congres van Wenen besloten om de publicatie van de eerste druk van Species plantarum te kiezen als het beginpunt van de moderne nomenclatuur voor planten. Dat betekent dat alle namen van vóór dit werk van Linnaeus niet meetellen, ook als die namen de vorm van een tweedelige naam hebben. Overige informatie staat op deze Wiki-pagina.
De officiële wetenschappelijke naam is Cardamine occulta Hornem.
Er zijn twee verklaringen voor Cardamine:
- Cardamine komt van Cardemon (Grieks) en is de naam van de oriëntaalse kers, waar de plant nauw verwant aan.
- Cardamine is afgeleid van Cardis (Grieks) en betekent "hart", en van Damao (Grieks) en betekent "temperen/verzachten". Het kruid werd vroeger bij hartkwalen aangewend en kon de pijn verzachten.
Occulta is Latijn en betekent "verborgen". De naamgeving van Oost-Aziatische populaties van deze veldkers is voorheen altijd toegeschreven aan Cardamine flexuosa (Bosveldkers). In 2006 werd vastgesteld dat deze populaties verschillen met die van de Europese soort Cardamine flexuosa. Sinds dien heet deze soort, via een omweg, Cardamine oculta. De naam Occulta is ontstaan uit het feit dat de plant in staat is te overleven, verborgen onder de grond die een tijd met water is overspoeld om rijst te verbouwen. Aziatische veldkers is inheems in het gebied waar rijst word verbouwd.
Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit Hornem.
Dit staat voor Jens Wilken Hornemann (6 maart 1770 – 30 juli 1841). Hij was een Deense botanicus. n 1804 werd de uitgave van de Flora Danica toevertrouwd aan Hornemann, die vervolgens de delen 22-39 (1801-1840) uitgaf met in totaal 1080 platen. J.W. Hornemann was vanaf 1808 hoogleraar plantkunde aan de Universiteit van Kopenhagen en vanaf 1817 directeur van de Botanische Tuin . In 1815 werd hij verkozen tot corresponderend lid van de Koninklijke Zweedse Academie van Wetenschappen en in 1816 werd zijn status gewijzigd in die van buitenlands lid. Zijn grote herbarium werd overgenomen door de Botanische Tuin in ruil voor een jaarlijkse lijfrente voor elk van zijn drie overlevende dochters; Het bevindt zich nu in het Botanisch Museum in Kopenhagen. Hans Christian Andersen was een frequente gast in Hornemanns huis in Kopenhagen . Andersen gebruikte hem als model voor "de hoogleraar plantkunde", die de gebaren van de bloemen begrijpt, in het sprookje "De bloemen van de kleine Ida". In 1819 beschreef hij Cardemine occulta in de publicatie Hortus regius Botanicus Hafniensis.
Meer
Zie ook de Nederlandse verklaring
Namen in andere talen
- Frysk: ?
- English: Hidden bittercress
- Français: Cardamine cachée
- Deutsch: ?
- Espanõl: ?
- Italiano: Billeri asiatico
- Svenska: Risbräsma
- Norsk: ?
- Dansk: ?
Verklaring Buitenlandse namen
De Engelse naam is Hidden bittercress. Dit betekent natuurlijk "verborgen bittertkers". De exacte betekenis word uitgelegd bij de verklaring van de wetenschappelijke naam. In veel landen is de Aziatische veldkers ook een relatief nieuwe plant en is er daarom geen andere naam de de wetenschappelijke naam.
Voor de verspreiding van Aziatische veldkers in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam is Cardamine cachée. Dit betekent ook "verborgen Cardamine. Een kleine variant maar hetzelfde verhaal als de Engelse naam.
De Duitse en Spaanse naam is mij onbekend.
De Italiaanse naam is Billeri asiatico. De juiste verklaring voor het woord Billeri heb ik nog niet gevonden. Maar alle soorten veldkers in Italië beginnen met het het woord Billeri. Asiatico is de Italiaanse benaming voor het eerste gedeelte van de Nederlandse naam, Aziatische.
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Zweedse naam is Risbräsma. Bräsma is een traditionele naam voor Cardamine-soort. Het refereert aan de vis, een Brasem (Abramis brama,) die kuit schiet als de Pinksterbloem (Cardamine prantensis) in bloei staat. Risbräsma is dus familie van de Pinksterbloem en heeft het voorvoegsel Ris, dat "rijst" betekent, omdat Aziatische veldkers van origine veel groeit op rijstvelden maar wel word gezien als onkruid.
Voor de verspreiding van Aziatische veldkers in Zweden zie deze kaart.
De Noorse en Deense naam is mij onbekend.
Ecologie & Verspreiding
Ecologie & Verspreiding
Aziatische veldkers is een vroegbloeiende soort die als een van de eerste "veldkersen" in bloei komt. In zachte winters is ze midden in de winter, bloeiend aan te treffen in tuinen, kwekerijen, op begraafplaatsen en langs gevels in de stad. Hoe of wanneer de Aziatische veldkers in Nederland terecht is gekomen, weten we niet. De aanwezigheid van planten in tuincentra, waar ze als ‘onkruid’ tussen de aangeboden containerplanten staat, doet vermoeden dat ze als verstekeling is ingevoerd. Ze is voor het eerst in 2009 gemeld. Inmiddels is de soort door heel Nederland aangetroffen. Door haar onopvallende uiterlijk en sterke gelijkenis op twee andere in Nederland voorkomende kleinbloemige veldkersen, Kleine veldkers en Bosveldkers, wordt ze waarschijnlijk vaak over het hoofd gezien. Aziatische veldkers onderscheidt zich van deze veldkersen door de kale bovenkant van de stengelbladen, bij de andere soorten zijn deze kort, aanliggend of schuin afstaand behaard (loep gebruiken). Andere kenmerken zijn de afwezigheid van rozetbladen en de min of meer drielobbige deelblaadjes.
Verspreiding Aziatische veldkers
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
Foto's
