Equisetum sylvaticum (Bospaardenstaart)

Normaal begin ik bij deze alinea met een interessant of leuk detail van de plant maar één zin bij het kopje Ecologie en Verspreiding van Floron viel mij op "Bospaardenstaart is vrijwel beperkt tot oude bossen, bosranden en houtwallen. De plant groeit bij voorkeur op plaatsen waar het daglicht de bodem raakt.". Meestal is het bij een plant wiens naam met Bos begint juist van schaduw houdt. Ook bij de wetenschappelijke naam bij het woord Sylvatica klopt dit dus ook niet. De "stengelbladen" staan in kransen rond om de (fertiele) stengel. Ze zijn vertakt en hangen een beetje. Bospaardenstaart komt in April en Mei boven de grond.

Er komen minstens 8 Equisetumsoorten in het wild voor in Nederland:

• Bonte paardenstaart (Equisetum variegatum) - Zeldzaam
• Bospaardenstaart (Equisetum sylvaticum) - Zeldzaam
• Heermoes (Equisetum arvense) - Algemeen
• Holpijp (Equisetum fluviatile) - Alemeen
• Lidrus (Equisetum palustre) - Algemeen
• Schaafstro (Equisetum hyemale) - Vrij zeldzaam
• Reuzenpaardenstaart (Equisetum telmateia) - Zeldzaam
• Vertakte paardenstaart (Equisetum ramosissimum) - Zeer zeldzaam

De officiële wetenschappelijke naam is Equisetum sylvaticum L.

Equisetum komt van Equus (Latijn) en betekent "paard", en Seta (Latijn) en betekent "borstel/haren". Deze plantenfamilie is dus die van de Paardestaarten.

Sylvatica komt van Silva (Latijn) en betekent "bos". Dit zou benadrukken dat de voorkeur voor de groeiplaats (in de schaduw, bijvoorbeeld onder bomen). Maar bovenstaande spreekt dit tegen.

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit L. Dit staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij Equisetum sylvaticum voor het eerst in de publicatie Species Plantarum.

Zie ook de Nederlandse verklaring

• Frysk: Boskbiezemke
• English: Wood horsetail
• Français: Prêle des bois
• Deutsch: Wald-Schachtelhalm
• Espanõl: Cola de caballo
• Italiano: Equiseto selvatico
• Svenska: Skogsfräken
• Norsk: Skogsnelle
• Dansk: Skov-Padderok

De Engelse naam is Wood horsetail. Dit is de letterlijke vertaling van de Nederlandse naam.

Voor de verspreiding van Bospaardenstaart in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Prêle des bois.Het woord Prêle stamt af van het Oudlatijnse asprella en dit is later Asper geworden. Het betekend"ruig/hard". Waarschijnlijk verwijzend naar de stengel van elke soort Paardenstaart. De bois betekent "van het bos". Dus totaal is het gelijk een de Nederlandse naam.

De Duitse naam is Wald-Schachtelhalm. Wald betekend "bos". Schachtel betekent "doos" en Halm betekent ook "halm/stengel" Hiermee wordt dus de (vaak) holle stengel mee bedoeld.

Voor de verspreiding van Bospaardenstaart in Duitsland zie deze kaart.

De Spaanse naam is Cola de caballo. Dit betekent "staart van een paard". Tot nu toe heb ik niet meer kunnen vinden. 

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt,

De Italiaanse naam is Equiseto selvatico. Dit is de Italiaanse benaming voor de wetenschappelijke naam. 

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Skogsfräken. Dit betekent "bospaardenstaart.

Voor de verspreiding van Bospaardenstaart in Zweden zie deze kaart.

De Noorse naam is Skogsnelle. Skogs betekent "van het bos" en Snelle betekent "spinhaspel". Het gedeelte tussen het punt waar de "zijstengels" uitkomen lijkt op een ouderwets spinhaspel.

De Deense naam is Skov-Padderok. Letterlijk vertaald betekent dit "bos-spinhaspel". Sov betekent "bos". Het gedeelte tussen het punt waar de "zijstengels" uitkomen lijkt op een ouderwets spinhaspel (Padderok)

Ecologie

Bodem
Halfbeschaduwde tot beschaduwde plaatsen op vrij droge tot vrij natte, voedselrijke, maar vrij stikstofarme, zwak zure, humusrijke grond, met horizontaal bewegend grondwater (zand, leem en löss). Vaak aan de voet van hellingen, waar engeszins basenrijk grondwater aan de oppervlakte komt.

Groeiplaats
Bossen (loofbossen, soms in naaldbosen, vrij droge voedselrijke bossen, bronbossen, met name op plekken met kalkarm kwelwater, op aarden walletjes in bossen en langs en in droogstaande greppels), bosranden, houtwallen, struwelen en waterkanten (beschaduwde slootkanten en oeverwallen aan de rand van beekdalen).

Verspreiding

Nederland
Zeldzaam op de hogere zandgronden in het oosten, midden en zuiden van het land.

Vlaanderen
Zeer zeldzaam.

Wallonië
Zeldzaam in de Ardennen. Elders zeer zeldzaam.

Wereld
Gebieden met een koud of gematigd klimaat op het noordelijk halfrond.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten