Algemeen
Blauwe zeedistel is onderdeel van een geheel eigen geslacht, de Eryngium, en is geen Composiet (zoals vele andere Distels) maar hij maakt deel uit van de Schermbloemenfamilie (Umbelliferae/Apiaceae. Blauwe zeedistel bloeit in Juni, Juli en Augustus.
Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.
Er komen minstens 3 soorten Eryngium voor in Nederland:
- Blauwe zeedistel (Eryngium maritimum) - zeldzaam
- Kruisdistel (Eryngium campestre) - algemeen
- Vlakke kruisdistel (Eryngium planum) - zeldzaam
De term Distel is een Ruim begrip. Meestal lezen mensen "een stekelige composiet". Er zijn 5 soorten "Distels":
- Carduus
- Tengere distel (Carduus tenuiflorus)
- Kruldistel (Carduus crispus)
- Knikkende distel (Carduus nutans)
- Langstekelige distel (Carduus acanthoïdes)
- Carlina
- Driedistel (Carlina vulgaris) - zeldzaam
- Eryngium
- Blauwe zeedistel (Eryngium maritimum) - zeldzaam
- Kruisdistel (Eryngium campestre) - algemeen
- Vlakke kruisdistel (Eryngium planum) - algemeen
- Melkdistel (Sonchus)
- Akkermelkdistel (Sonchus arvensis)
- Gekroesde melkdistel (Sonchus asper)
- Sonchus oleraceus (Sonchus oleraceus)
- Moerasmelkdistel (Sonchus palustris)
- Vederdistels (Circium)
- Akkerdistel (Cirsium arvense)
- Kale jonker (Cirsium palustre)
- Moesdistel (Cirsium oleraceum)
- Spaanse ruiter (Cirsium dissectum)
- Speerdistel (Cirsium vulgare)
- wollige distel (Cirsium eriophorum)
Verklaring Wetenschappelijke naam
De officiële wetenschappelijke naam is Eryngium maritimum L.
Eryngium stamt van het Oudgrieks en betekent: genezing van indigestie (spijsverteringsstoornis) en winderigheid.
Marimum komt van het Latijnse Maritime. Maritimum komt van het Latijnse Maritime. Dit betekend "van/dicht bij het strand/de kust".
Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit L. Dit staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij Eryngium maritimum voor het eerst in zijn publicatie Species Plantarum.
Meer
Zie ook de Nederlandse verklaring
Namen in andere talen
- Frysk: Dúnstikel
- English: Sea holly
- Français: Panicaut maritime
- Deutsch: Strand-Mannstreu
- Espanõl: Cardo de mar
- Italiano: Calcatreppola marittima
- Svenska: Martorn
- Norsk: Strandtorn, Strandtistel
- Dansk: Strand-mandstro
Verklaring Buitenlandse namen
De Engelse naam is Sea holly. Dit betekent "zeehulst". De bladeren van deze plant lijken qua vorm sprekend op hulst (Ilex aquifolium). Beide planten hebben harde en stekelige bladeren. Alleen is er bij de Zeedistel een waslaagje, als bescherming tegen het droge winderige zeemilieu, te zien op deze bladeren. Zeedistel is absoluut geen familie van de hulst.
Voor de verspreiding van Blauwe zeedistel in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam is Panicaut maritime. Panicaut komt uit het Latijn, Panis caldus, dat "heet brood" betekent. wat refereert aan de gelijkenis met de blauwe stekels aan de bladeren van deze distel. Met Maritime wordt de connectie met de zee bedoeld waar deze plant voor komt.
De Duitse naam is Strand-Mannstreu. Dit betekent "strand-Mannstreu". Het woord Mannstreu is mij nog onbekend.
Voor de verspreiding van Blauwe zeedistel in Duitsland zie deze kaart.
De Spaanse naam is Cardo de mar. Cardo betekent "distel". De mar betekent "van de zee". Dus "distel van de zee".
In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt,
De Italiaanse naam is Calcatrèppola marina.Alle planten in het geslacht Erygium heten in Italië Calcatreppola. Calca komt van Calcare dat "kalksteen" betekent. Een verwijzing dat deze planten meestal worden waargenomen in een gebied waar kalk in de bodem zit (strand, duinen etc.). Trepolla betekent "drieling". Een verwijzing dat elke plant uit het geslacht omwindselblaadjes heeft met 3 punten. Na Calcatreppola komt een woord dat aangeeft om welke soort het gaat. In dit geval Maritime dat komt van het Latijnse Maritime. Dit betekent "bij de zee". Ook in Nederland is deze soort bijna altijd in de buurt van een zee te vinden.
De Zweedse naam is Martorn. Dit betekent "zeedoorn".
Voor de verspreiding van Blauwe zeedistel in Zweden zie deze kaart.
Er zijn twee Noorse namen:
- Strandtorn: Dit betekent "strand doorn".
- Strandtistel: Dit betekent "stranddistel".
De Deense naam is Strand-mandstro. Strand wil meestal zeggen dat de betreffende plant graag in een vochtige omgeving groeit. In dit geval is strand per toeval dé plek waar Blauwe zeedistel te vinden is. De naam Mandstro is mij nog onbekend.
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige, open plaatsen op droog, matig voedselrijk tot voedselrijk, brak, min of meer stuivend, kalkrijk duinzand.
Groeiplaats
Zeeduinen (droge helmduinen, omgewerkte grond bij bebouwing en strandovergangen door de buitenste duinrij, die bedekt zijn met b.v. stro), zand- en grindstranden en rotskusten.
Verspreiding
Nederland
Plaatselijk vrij algemeen langs de Noordzeekust. Zeer zeldzaam langs het IJsselmeer.
Vlaanderen
Vrij zeldzaam langs de Noordzeekust. Achteruitgaand.
Wallonië
Niet in Wallonië.
Wereld
Langs de kust in Europa. Noordelijk tot Zuid-Scandinavië. Ook in Zuidwest-Azië en Noordwest-Afrika. Ingeburgerd in Australië en op een paar plaatsen in Noord-Amerika.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding Eryngium maritimum
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
