Algemeen
Van alle Wolfsmelksoorten (Euphorbiaceae) is dit wel de grootse. Moeraswolfsmelk kan wel 1.5 meter hoog worden, en is daarom haast niet te verwarren met andere Wolfsmelksoorten. De plant wordt ook verkocht als tuinplant maar in het wild is hij behoorlijk zeldzaam. De plant staat te boek als een zeldzame soort en staat op de Rode lijst als kwetsbaar. Sinds 1950 is de soort met 25 % tot 50 % achteruit gegaan. Dit is ook goed te zien op het verspreidingskaartje. Hij bloeit al vroeg in het jaar, Mei en Juni.
Er komen in Nederland minstens 9 soorten Wolfsmelk (Euphorbia) in het wild voor in Nederland:
- Cypres wolfsmelk (Euphorbia cyparissias) - vrij zeldzaam/verwilderd
- Heksenmelk (Euphorbia esula) - algemeen
- Kleine wolfsmelk (Euphorbia exigua) - vrij zeldzaam
- Kroontjeskruid (Euphorbia helioscopia) - algemeen
- Kruisbladwolsmelk (Euphorbia lathyris) - algemeen/verwilderd
- Moeraswolfsmelk (Euphorbia palustris) - zeldzaam/verwilderd
- Straatwolfsmelk (Euphorbia maculata) - algemeen/nieuwe plant
- Tuinwolfsmelk (Euphorbia peplus) - algemeen
- Zeewolfsmelk (Euphorbia paralias) - zeldzaam
Verklaring
De officiële wetenschappelijke naam is Euphorbia palustris L.
Er zijn twee verklaringen voor het woord Euphorbia:
- De naam Euphorbia komt van Euphorbios. Een Griekse lijfarts van koning Juba ll, koning van Mauretanië. Hij nam namelijk testen met Euphorbia-soorten om deze te toetsen als geneeskruid.
- Euphorbia is afgeleid van Eu (Latijn) en betekent "nu", en van Pherbo (Latijn) en betekent "vloeien". Dit omdat de plant bij aanraking melksap laat vloeien. Dit sap werd vroeger. in gedroogde vorm gebruikt als geneesmiddel tegen Tering.
Veel planten hebben bij het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam de woorden aqua/aquatica/aquatila of palustris gekregen. Al deze plantensoorten komen dan bij of in water voor. Soms verdraagt de plant brak (zoutig) water, maar er is in ieder geval een (zeer) vochtige bodem nodig. De naam dient ook vaak ook ter onderscheid van andere soorten. Aqua is Latijn en betekent "water". Aquatica is Latijn en betekent "modderige/moerasachtige grond of levend bij/in het water". Aquatila is Latijn en betekent "gebied bij het water". Palustris is Latijn en betekent "moeras (achtig)".
Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit L. Dit staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij Euphorbia palustris in de publicatie Species Plantarum.
Meer
Zie ook de Nederlandse verklaring.
Namen in andere talen
- Frysk: Feanduveldrek
- English: Marsh spurge
- Français: Euphorbe des marais
- Deutsch: Sumpf-Wolfsmilch
- Espanõl: ?
- Italiano: Euforbia lattaiola
- Svenska: Kärrtörel
- Norsk: Strandvortemelk
- Dansk: Kærvortemælk
verklaring Buitenlandse namen
De Engelse naam is Marsh spurge. Dit betekent "moeras spurge". Moeras omdat deze plant te vinden is in een vochtige omgeving. De naam Spurge komt uit het Middel Engels/Oud Frans van het woord Espurge (Purgeren=Laxeren). De plant werd gebruikt als een purgeer/laxeermiddel.
Voor de verspreiding van de Moeraswolfsmelk in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam is Euphorbe des marais. Dit is de Franse benaming voor de wetenschappelijke naam.
De Duitse naam is Sumpf-Wolfsmilch. Dit is de Duitse benaming voor de Nederlandse naam.
De Spaanse naam is mij onbekend. Er zijn ook nauwelijks waarnemingen in Spanje.
De Italiaanse naam is Euforbia palustre. Dit is de Italiaanse benaming voor de volledige wetenschappelijke naam.
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Zweedse naam is Kärrtörel. Kär betekent "moeras. De betekenis van Törel is mij nog onbekend.
Voor de verspreiding van Moeraswolfsmelk in Zweden zie deze kaart.
De Noorse naam is Strandvortemelk. Dit betekent "strand- wrattenmelk". Het woord strand moet niet letterlijk genomen worden. Deze plant houd van "natte voeten". Het scherpe melksap had/heeft een gunstige werking bij genezing van wratten.
De Deense naam is Kærvortemælk. Dit betekent "moeras wrattenmelk". Het scherpe melksap had/heeft een gunstige werking bij genezing van wratten.
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige plaatsen op natte, voedselrijke grond (rivierklei, zavel en laagveen).
Groeiplaats
Moerassen (rietland), waterkanten (o.a. strooiselruigten langs grote rivieren), ruigten (natte ruigten), aan de voet van rivierdijken, langs spoorwegen (spoorbermen) en struwelen (lichte wilgenbosjes).
Verspreiding
Nederland
Vrij zeldzaam in laagveengebieden in Noord-Overijssel en Zuid-Holland, in het rivierengebied en aangrenzend Noord-Brabant en zeer zeldzaam in Zuidoost-Fryslân.
Vlaanderen
Niet in Vlaanderen.
Wallonië
Niet in Wallonië.
Wereld
In West-Azië en Oost- en Midden-Europa, westwaarts tot in het noorden van Spanje en het zuiden van Noorwegen, noordwestelijk tot in Nederland. In Duitsland is zij aan rivierdalen gebonden.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding Euphorbia palustris
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
