Algemeen
Ondanks dat deze plant een vrij zeldzame soort is moet je toch rekening houden de Vierrijige ogentroost tegen te komen. Hij komt vrijwel langs de hele Nederlandse kust voor en dat is ook de plaats waar andere soorten Ogentroost voorkomen. En aangezien het bij deze soort aankomt op de details is een goede flora onmisbaar. De Vierrijige ogentroost bloeit in Juni tot en met September.
Er komen minstens 5 Ogentroost (Odontitus) soorten in het wild voor in Nederland:
- Beklierde ogentroost (Euphrasia officinalis) - zeer zeldzaam (1 waarneming)
- Bosogentroost (Euphrasia nemorosa) - zeldzaam
- Slanke ogentroost (Euphrasia micrantha) - zeer zeldzaam
- Stijve ogentroost (Euphrasia stricta) - algemeen
- Vierrijige ogentroost (Euphrasia tetraquetra) - vrij zeldzaam
De Kleverige ogentroost - (Parentucellia viscosa), Akkerogentroost (Odontites vernus subsp. vernus) en Rode ogentroost/Late ogentroost (Odontites vernus subsp. serotinus) hebben wel de Nederlandse naam "ogentroost" maar behoren tot een ander geslacht.
Verklaring wetenschappelijke naam
De officiële wetenschappelijke naam is Euphrasia tetraquetra (Bréb.) Arrond.
Er zijn twee verklaringen die veel op elkaar lijken:
- Euphrasia (Grieks) betekent "opgewekt". De Grieken dachten dat de plant geneeskrachtige werking bezat en dat je van een aftreksel van deze plant vrolijk werd.
- De geslachtsnaam Euphrasia is het Griekse woord voor "vreugde", het was ook afgeleid van de naam van één van de drie Gratiën (Euphrosyne), zij was bekend om haar opgewekt karakter. De drie Gratiën waren de dochters van Zeus en Eurynome.
Tetra komt van téttares. Dit is Oudgrieks en betekent "vier". Ik neem aan dat het woord Vier slaat op de vierhoekige schutbladen. Wat het woord Quetra betekend weet ik nog niet.
Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit (Bréb.) Arrond.
Ook Carl Linnaeus beschreef in 1753 deze soort als Euprasia officinalis in de publicatie Species Plantarum. Maar vreemd genoeg word hij nooit genoemd.
Bréb. staat voor Louis Alphonse de Brébisson (1798 - 1872). Hij was een Frans botanicus en fotograaf, De Brébisson werd geboren in Falaise (Calvados). In zijn jeugd was hij geïnteresseerd in mineralogie en entomologie, maar zijn aandacht wendde zich al snel tot de plantkunde. Hij staat bekend om Flore de la Normandie, een werk over de vegetatie van Normandië, gepubliceerd over meerdere edities. In 1849 beschreef hij de soort als Euphrasia officinalis subvar. tetraquetra in de publicatie Bulletin Flore de la Normandie.
Arrond staat voor Étienne Théodore (Arrondeau) (1807−1882). Hij was een Franse botanicus. In 1863 herschreef hij de soort als Euphrasia tetraquetra in de publicatie Bulletin de la Société polymathique du Morbihan.
Meer
Zie ook de Nederlandse verklaring
Namen in andere talen
- Frysk: Eachkrûd
- English: Western eyebright
- Français: Euphraise à quatre angles, Euphraise de l'ouest
- Deutsch: ?
- Espanõl: ?
- Italiano: ?
- Svenska: ?
- Norsk: ?
- Dansk: ?
Verklaring Buitenlandse namen
De Engelse naam is western eyebright. Dit betekent "westerse ogentroost". Voor zover ik heb kunnen vinden is deze Ogentroost alleen te vinden aan de kust van Nederland, België, Engeland, Ierland en Frankrijk. Het westen dus.
De Franse naam is Euphraise à quatre angles. of Euphraise de l'ouest. Euphraise à quatre angles betekent "euphrasia met vier hoeken. De schutbladen van deze plant zijn vierhoekig. Euphraise is de Franse benaming voor het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naam. De l'ouest betekent "van het westen". De verklaring staat bij de Engelse naam.
De Duitse, Spaanse, Italiaanse, Zweedse, Noorse en Deense naam is mij onbekend daar deze plant in deze landen niet is waargenomen.
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige, open plaatsen op droge tot vochtige, kalkrijke, voedselarme grond.
Groeiplaats
Grasland (kort blijvend grasland nabij de kust) en zeeduinen.
Verspreiding
Nederland
Voornamelijk langs de kust.
Vlaanderen
Nabij de kust. De verspreiding is onvoldoende bekend.
Wallonië
Niet in Wallonië.
Wereld
In West-Europa, o.a. in Ierland, Groot-Brittannië en Noordwest-Frankrijk. Mogelijk ook aan de oostkust in de Verenigde Staten.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding Vierrijige ogentroost
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
