Galium palustre (Moeraswalstro)

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Moeraswalstro bloeit in Mei tot en met September.

Er komen minstens 10 soorten Walstro (Galium) in het wild voor in Nederland:

• Blauw walstro ((Sherardia arvensis) - vrij zeldzaam
• Geel walstro (Gallium verum) - algemeen
• Glad walstro (Galium mollugo subsp. erectum) - algemeen
• Kleefkruid (Galium aparine) - algemeen
• Kruisblad walstro (Cruciata laevipes) - vrij zeldzaam
• Kalkwalstro (Gallium pumilum) - zeer zeldzaam
• Lieve vrouwe bedstro (Gallium odoratum) - algemeen maar verwilderde tuinplant
• Liggend walstro (Gallium saxatile) - algemeen
• Moeraswalstro (Galium palustre) - algemeen
• Ruw walstro (Gallium uligosum) - algemeen

De officiële wetenschappelijke naam is Galium palustre L.

Galium komt van Gala (Grieks) en betekent "melk". Een verklaring hiervoor is dat de leden van het geslacht walstro (Galium) vroeger zijn gebruikt bij de kaasbereiding om melk te stremmen. De voor het stremmen verantwoordelijke stof is het Aparine.

Veel planten hebben bij het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam de woorden aquatica/aquatila of  palustris gekregen. Al deze plantensoorten komen dan bij of in water voor. Soms verdraagt de plant brak (zoutig) water, maar er is in ieder geval een (zeer) vochtige bodem nodig. De naam dient ook vaak ook ter onderscheid van andere soorten. Aquatica is Latijn en betekent "modderige/moerasachtige grond of levend bij/in het water". Aquatila is Latijn en betekent "gebied bij het water". Palustris is Latijn en betekent "moeras (achtig)".

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit L. Dit staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij Galium palustre in de publicatie Species Plantarum.

Zie ook de Nederlandse verklaring

• Frysk: Tongblier
• English: Marsh-bedstraw
• Français: Gaillet des marais
• Deutsch: Sumpf-Labkraut
• Espanõl: Galio palustre
• Italiano: Caglio allungato
• Svenska: Vattenmåra
• Norsk: Myrmaure
• Dansk: Kær-Snerre

De Engelse naam is Marsh-bedstraw. Dit is de Engelse benaming voor de Nederlandse naam.

De Franse naam is Gaillet des marais. 

Voor Gaillet zijn drie mogelijke antwoorden.

1. Gaillet is de Franse naam voor "Straw of the bed of Notre Dame" Dit is naar de legende dat Maria (Notre Dame) familie van dit plantje (onze lieve vrouwe bedstro) gebruikte als vulling voor de kribbe.
2. Gaillet komt van het Latijnse Gallus en betekent "haan". Dit naar aanleiding van de vorm van het blad vergeleken met de poot van de haan.
3. Gaillet komt van Caille-Lait wat "gestremde melk" betekent. Dit naar het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naam

Des marais betekent "van het moeras".

De Spaanse naam is Galio palustre. Dit is de Spaanse benaming voor de volledige wetenschappelijke naam.

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is  Caglio allungato. Caglio betekent "stremsel". De uitleg hiervoor staat bij de verklaring van de wetenschappelijke naam. Allungato betekent "gestrekt". Dit verwijst naar het liggende karakter van de plant in tegenstelling tot hoe Geel walstro (Galium verum) meestal groeit.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Vattenmåra. Vatten betekent "water", verwijzend naar de voorkeur voor een vochtige bodem. Måra is het Zweedse woord voor een Walstro-soort.

De Noorse naam is Myrmaure. Myr betekent "moers". Maure is gelijkl aan het Zweedse Måra. Het is het Noorse woord Maure is voor een Walstro-soort.

De Deense naam is Kær-Snerre. Kær betekent "lief". Dit is misschien n.a.v. het woord "lieve vrouwe bedstro".  Snerre komt van het oud Deens Snæriæ of het Zweeds Snärje en betekent "verstrikken". Of dit verstrikken nu slaat op het klittende karakter van de losse zaden of de totale plant is mij onbekend.

Ecologie

Bodem
Zonnige tot licht beschaduwde, open tot grazige plaatsen op natte of onder water (zoet tot zwak brak water) staande, matig voedselarme tot zeer voedselrijke, zwak zure tot basische (kalkhoudende) grond (vrijwel alle grondsoorten).

Groeiplaats
Waterkanten (beken, sloten, greppels en niet te voedselarme vennen), moerassen (drijftillen en jong veenmosrietland), bossen (moerasbossen), kapvlakten, zeeduinen (duinvalleien), grasland (hooiland en weiland), afgravingen, ijsbaantjes, langs paden, wagensporen en ruigten.

Verspreiding

Nederland
Algemeen, maar vrij zeldzaam in Zuid-Limburg, op de Veluwe en in Flevoland.

Vlaanderen
Algemeen, maar iets zeldzamer in de Leemstreek.

Wallonië
Vrij algemeen, maar vrij zeldzaam in Brabant, in het Maasgebied en in de zuidelijke Ardennen.

Wereld
In bijna heel Europa, oostelijk tot in Centraal-Azië. Ook in Noordwest-Afrika en oostelijk Noord-Amerika. Ingevoerd in Nieuw-Zeeland.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten