Algemeen
Mijn inziens is Glanzige ooievaarsbek een echte stadsplant. Ik heb hem in ieder geval nog nooit in een natuurgebied gezien, wel in ander mans tuin. Het meest opvallende vond ik wel dat bij de determinatiekenmerken altijd het meest opvallende niet of nauwelijks word genoemd. De kelk heeft dwarsgerimpelde kelkbladen. Ik kan in elk geval geen enkel andere Ooievaarsbek-soort noemen die dit ook heeft. Glanzige ooievaarsbek bloeit in Mei tot en met Augustus.
Op de website van floravannderland staat dit duidelijke verhaal hoe nu eigenlijk de zaadverspreiding van een Ooievaars- en Reigersbeksoort gaat: Het mechanisme van zaadverspreiding bij deze Geranium-soorten is zeer opmerkelijk. Er ontstaat na bestuiving en bevruchting boven het vruchtbare bolvormige deel van het vruchtbeginsel een lang uitgegroeide snavel met een centrale spil, die nog verlengd is met de stijl met de vijfstempels. Wanneer nu de vrucht na rijping uitdroogt scheuren de repen (ook wel naalden genoemd) van de snavel met een deelvrucht los van de centrale middenzuil. Deze vruchten worden door de kracht van dat proces losgerukt en ze springen los en worden op die manier door de lucht verspreid. Het zaad in de dopvrucht is glad.
Er komen in Nederland minstens 15 soorten geranium-soorten voor, want in deze familie vallen de ooievaarsbekken:
- Beemdmooievaarsbek (Geranium pratense) - vrij zeldzaam maar vaak ingezaaid
- Bermooievaarsbek (Geranium pyrenaicum) - algemeen
- Bloedooievaarsbek (Geranium sanguineum) - algemeen maar verwilderde tuinplant
- Bosooievaarsbek (Geranium sylvaticum) - zeldzaam
- Donkere ooievaarsbek (Geranium phaeum) - vrij zeldzaam maar vaak ingezaaid
- Fijne ooievaarsbek (Geranium columbinum) - zeldzaam
- Glanzige ooievaarsbek (Geranium lucidum) - algemeen
- Kleine ooievaarsbek (Geranium pusillum) - algemeen
- Klein Robertskruid (Geranium purpureum) - zeldzaam
- Ronde ooievaarsbek (Geranium pusillum) - zeldzaam
- Robertskruid (Geranium robertianum) - algemeen
- Rotsooievaarsbek (Geranium macrorrhizum) - algemeen maar verwilderde tuinplant
- Roze ooievaarsbek (Geranium endressii) - algemeen maar verwilderde tuinplant
- Slipbladige ooievaarsbek (Geranium dissectum) - algemeen
- Zachte ooievaarsbek (Geranium molle) - algemeen
Verklaring wetenschappelijke naam
De officiële wetenschappelijke naam is Geranium lucidum L.
Geranium komt van Geranos (Grieks) en betekent "ooievaar/kraanvogel". Dit omdat de vrucht van deze plant op de snavel van een ooievaar/kraanvogel lijkt. Deze vrucht heet een splitvrucht en bevat vijf éénzadige deelvruchtjes. Bij uitdroging van de rijpe vrucht breekt de snavel open en worden de zaden in vijf richtingen geschoten, tot zes meter ver.
Lucidum is Latijn en betekent "helder/schijnend" dat verwijst naar het iets wat glanzende stengelblad.
Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit L. Dit staat voor Carl Linnaeus In 1753 beschreef hij Geranium lucidum in de publicatie Species Plantarum.
Meer
Zie ook de Nederlandse naam.
Namen in andere talen
- Frysk: ?
- English: Shining crane's-bill
- Français: Géranium luisant
- Deutsch: Glänzender Storchschnabel
- Espanõl: ?
- Italiano: Geranio lucido
- Svenska: Glansnäva
- Norsk: Blankstorkenebb
- Dansk: Skinnende storkenæb
Verklaring Buitenlandse namen
Eigenlijk verwijzen alle buitenlandse namen naar het uiterlijk van het stengelblad, glanzend/schijnend/ reflecterend etc. Dit is dus gelijk aan de Nederlandse naam of het is de benaming van de wetenschappelijke naam.
De Engelse naam is Shining crane's-bill. Dit betekent "schijnende kraanhals".
Voor de verspreiding van Glanzige ooievaarsbek in Engeland zie deze kaart.
Voor de verspreiding van Geranium lucidum in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam is Géranium luisant. Dit betekent "glanzende Geranium".
De Duitse naam is Glänzender Storchschnabel. Dit betekent "glanzende ooievaarbek".
Voor de verspreiding van Glanzige ooievaarsbek in Duitsland zie deze kaart.
De Spaanse naam is mij onbekend. Ik weet niet welke de meest gebruikte naam is.
In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Italiaanse naam is Geranio lucido. Dit betekent "heldere Geranium".
De Zweedse naam is Glansnäva. Dit betekent "glans-snavel".
Voor de verspreiding van Glanzige ooievaarsbek in Zweden zie deze kaart.
De Noorse naam is Blankstorkenebb. Dit betekent "heldere ooievaarsbek".
De Deense naam is Skinnende storkenæb. Dit betekent "weerkaatsende ooievaarsbek".
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
