Herniaria hirsuta (Behaard breukkruid)

Behaard breukkruid is in Nederland nog altijd zeer zeldzaam, vooral in de stedelijke gebieden. In tegenstelling tot het Kaal breukkruid (Herniaria glabra) dat je tegenwoordig in diverse steden veel meer tegenkomt. Ook is deze plant een exoot (na 1900 verwilderd of aangeplant). Maar ondanks het feit dat het een exoot is komt hij (zoals gezegd) niet veel voor in Nederland in vergelijking met sommige andere exoten. Behaard en Kaal breukkruid zijn de enige familieleden van de Breukkruiden die in Nederland voorkomen. Kaal breukkruid bloeit in Mei tot en met Oktober

De officiële wetenschappelijke naam is Herniaria hirsuta L.

De naam Herniaria heeft te maken met de medicinale werking tegen breuken. Herniaria (Latijn) betekent "breuk". De plant bevat verscheidene geneeskrachtige stoffen, zoals saponinen.

Hirsuta komt van Hirsûtus (Latijn en betekent "ruig/ruw/behaard". En dat is goed te zien!

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit L. Dit staat voor Carl Linnaeus. Hij beschreef Herniaria hirsuta voor het eerst in 1753 in zijn publicatie Species Plantarum.

Zie ook de Nederlandse verklaring

• English: Hairy Rupturewort
• Français: Herniaire velue
• Deutsch: Behaartes bruchkraut
• Espanõl: Herniaria pelosa
• Italiano: Erniaria irsuta
• Svenska: Luddknytling
• Norsk: Lodnebrokurt
• Dansk:  Håret Brudurt

De Engelse naam is Hairy Rupturewort. Dit betekent "harig breukkruid". Dus bladeren en stengel (dicht) bezet met haren. Breuk duidt op het gebruik als medicijn o.a. bij botbreuken. Wort wordt over het algemeen in het Engels gebruikt voor een plant die geneeskrachtige werkingen heeft of waardevol is als voedsel.

Voor de verspreiding van Behaard breukkruid in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Herniaire velue. Dit is de Franse benaming voor de volledige wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is Behaartes bruchkraut. Dit is de letterlijke vertaling van de Nederlandse naam.

Voor de verspreiding van Behaard breukkruid in Duitsland zie deze kaart.

De Spaanse naam is Herniaria pelosa. Dit betekent ook Harig breukkruid net als de Franse naam.

De Italiaanse naam is Erniaria irsuta. Ook dit is de Italiaanse benaming voor de wetenschappelijke naam.

De Zweedse naam is Luddknytling. Knytlingnbetekent "bindend/knopend", wat weer duidt op het gebruik bij botbreuken of de vorm van de plant, een of meerdere knopen. Het woord Ludd betekend "fijn behaard". Behaard zeker maar dan wel bezet met stijve haren.

De Noorse naam is Lodnebrokurt. Lodtne komt van van het Oud -Deense lothæn en dit is weer verbasterd tot het Noorse loðinn/ lodden dat "dicht begroeid met gras" betekent wat natuurlijk weer verwijst naar het harig karakter van de plant. Brok betekent "kapot/gebroken" en Ört/eurt/urt is de Scandinavische term voor "kruid". 

De Deense naam is Håret Brudurt Håret betekent "behaarde". Brud betekent "breuk", gerelateerd aan het Noorse werkwoord bryde dat "breken" betekent. En Ört/eurt/urt is weer de Scandinavische term voor "kruid".

Ecologie

Bodem
Zonnige, open plaatsen op droge, matig voedselrijke, kalkarme, iets zure zandgrond of op stenige plaatsen.

Groeiplaats
Langs spoorwegen (spoorwegterreinen), akkers (akkers en akkerranden), moestuinen, bermen (zandige wegbermen), zandige of rotsachtige plaatsen langs de kust, tussen straatstenen en stenige, braakliggende grond.

Verspreiding

Nederland
Zeldzaam ingeburgerd, met name in stedelijke gebieden. Ingeburgerd tussen 1975 en 1999.

Vlaanderen
Tegenwoordig alleen nog zeer zeldzaam in stedelijke omgeving. Sterk afgenomen.

Wallonië
Zeer zeldzaam in Brabant en in het zuidoosten van de Ardennen.

Wereld
Oorspronkelijk uit Zuid-Europa. Nu in West-Azië, Noord-Afrika, Zuid-Europa, Midden-Europa, West-Europa, Australië en Noord-Amerika. Noordelijk tot in Nederland en België.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten