Limonium vulgare (Lamsoor)

Zoals goed is te zien op het Floron verspreidingskaartje komt Lamsoor alleen voor in het deltagebied, op de Waddeneilanden, langs de Waddenkust op de kwelders. Ondanks wat het kaartje doet vermoeden, en dat Lamsoor op sommige plekken massaal te zien is, is de plant toch vrij zeldzaam. Lamsoor vermeerdert zich vooral vegetatief door middel van stekken. Op de onderkant van het blad zitten zoutklieren, die het overtollig zout uit de plant halen. Per cm² zitten ongeveer zeshonderd zoutkliertjes. Als de zon op de bladeren schijnt schitteren de zoutkristallen op de bladeren.

De bladeren van de echte lamsoor zijn niet eetbaar (maar niet volgens iedereen). De bladeren van de zeeaster (Aster tripolium) zijn wèl eetbaar en worden als groente verkocht en gegeten, onder de naam "lamsoren". Doordat beide planten oppervlakkig op elkaar lijken en in hetzelfde biotoop voorkomen is verwarring snel gemaakt. Lamsoor bloeit laat, vanaf Juli tot en met Oktober.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

De officiële wetenschappelijke naam is Limonium vulgare Mill.

Er zijn twee verklaringen:

1. Limonium komt van Limus (Latijn) en betekent "modder". Dit naar aanleiding van de groeiplaats.
2. De naam Limonium komt van Leimon(Grieks) en betekent "weide". Dit naar ook aanleiding van de groeiplaats. Alhoewel je deze plant niet in elke weide zal tegenkomen. De plant groeit namelijk bij de zee. Zilte weide dus eigenlijk.

Vulgare komt van Vulgaris (Latijn) betekent "gewoon/veelvoorkomend".

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit Mill.

Mill. staat voor Philip Miller (1691 - 18 december 1771). Hij was een Britse plantkundige. Van 1722 tot 1770 was Miller hortulanus van de botanische tuin Chelsea Physic Garden. Voor botanische namen is hij van groot belang omdat hij overzichtswerken publiceerde, juist in de tijd vlak voor en vlak na het magnum opus van Linnaeus. Hij schreef The Gardener's and Florists Dictionary of a Complete System of Horticulture (1724) enThe Gardener's Dictionary met de methoden voor het cultiveren en verbeteren van de keukenfruit- en bloementuin , dat voor het eerst verscheen in 1731 in een indrukwekkend folio (soort uitvouwbaar boek) dat tijdens zijn leven acht uitbreidende edities doormaakte en in het Nederlands werd. Daardoor is hij de eerst bekende auteur van een groot aantal botanische namen. In 1768 beschreef hij Limonium vulgare in de publicatie Gardeners Dictionary (Edition 8).

Zie ook de Nederlandse verklaring.

• Frysk: Skieppe-ear
• English: Common Sea lavender
• Français: Lavande de mer
• Deutsch: Strandflieder
• Espanõl: ?
• Italiano: Limonio comune
• Svenska: Marrisp
• Norsk: Marrisp
• Dansk: Hindebæger

De Engelse naam is Common Sea lavender. Dit betekent "gewone zeelavendel". Gewoon heeft te maken met het feit dat er 4 soorten Limonium zijn in Engeland waarvan 1 zeer zeldzame, dus het is ter onderscheid en het is een plant die graag groeit aan de zilte kust.. Verder lijkt een hoeveelheid Lavendel iets wat op een veldje Lavendel. Qua kleur dan want Lamsoor is onderdeel van de Strandkruidfamilie (Plumbaginaceae) en de Lavendel van de  Lipbloemenfamilie (Lamiaceae). Een totaal andere familie.

Voor de verspreiding van Limonium vulgare in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Lavande de mer. Dit betekent netzo als de Engelse naam, Lavendel van de zee.

De Duitse naam is Strandflieder. Dit betekent "strandsering. Hier gaat ook weer het zelfde op als de Engelse naam. Sering is dan een andere plant, de enige overeenkomst is de kleur. Lamsoor en Sering zijn absoluut geen familie.

De Spaanse naam is mij onbekend. Het aantal varianten is zo groot dat ik de meest gebruikte naam niet ken.

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Limonio comune. Limonio is de Italiaanse benaming voor de eerste wetenschappelijke naam. Comune betekent "gewoon/algemeen". Dit ter onderscheid van de vele andere (zuidelijke) Lamsooren.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse en Noorse naam zijn gelijk, "Marrisp". Mar betekent "zee". Risp(a) komt uit het Oudnoors/Zweeds en betekent "struik" vanwege het uiterlijk van de plant.

Voor de verspreiding van Limonium vulgare in Zweden zie deze kaart.

De Deense naam is Hindebæger. Dit betekent letterlijk "laag beker". Dit behoeft natuurlijk enige uitleg. Met de Laag wordt het typische laagje met zout op de bladeren op deze plant bedoeld. Dit komt door de zoutklieren aan de onderkant van de bladeren. Lamsoor staat verscheiden keren per dag onder (zee)water. Het teveel aan zout wordt door deze klieren uitgescheiden als een soort laagje op de bladeren.Het dient ter bescherming. Met Bæger wordt de bekervormige cilindrische bloem bedoeld.

Ecologie

Bodem
Zonnige plaatsen op natte, slibrijke, matig voedselrijke tot voedselrijke, zilte grond (klei, slibrijk zand, zavel en stenige plaatsen).

Groeiplaats
Zeedijken, kwelders (zilte, slikkige schorren, lagere delen van schorren en ondiepe kommen op lage schorren), soms binnendijks vlak achter de zeedijk en zeer zelden op kademuren van havens.

Verspreiding

Nederland
Plaatselijk vrij algemeen in het Wadden- en het Deltagebied. Elders zeer zeldzaam.

Vlaanderen
Zeldzaam in het kustgebied. Het meest in het Zwin bij Knokke.

Wallonië
Niet in Wallonië.

Wereld
Langs de kusten van Zuid- en West-Europa. Zeer zeldzaam aan de oost- en zuidkust van de Middellandse Zee. Noordelijk tot in Zuid-Schotland en oostelijk tot de Oostzee (niet verder dan Denemarken en Zuid-Zweden).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten