Algemeen
Behalve dat Penningkruid een populaire tuinplant is (het is een altijd groene prima bodembedekker) springt het meest in het oog dat de stengelblaadjes precies tegen over elkaar staan. Hij bloeit in Juni, Juli en Augustus.
Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.
Er komen minstens 5 soorten Wederik (Lysimachia) in het wild voor in Nederland:
- Boswederik (Lysimachia nemorum) - zeldzaam
- Grote wederik (Lysimachia vulgaris) - Algemeen
- Moeraswederik (Lysimachia thyrsiflora) - algemeen
- Penningkruid (Lysimachia nummularia) - algemeen/verwilderde tuinplant
- Puntwederik (Lysimachia punctata) - algemeen/verwilderde tuinplant
Verklaring Wetenschappelijke naam
De officiële wetenschappelijke naam is Lysimachia nummularia L.
De geslachtsnaam Lysimachia werd vernoemd naar Lysimachos, een veldheer onder Alexander en later onder koning Thracik.
Nulularia is afgeleid van Numulus (Latijn) en betekent "kleine munt". Dit omdat de bloemen rond en goudgeel zijn en dus lijken op munten.
Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit L. Dit staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij Lysimachia nummularia in de publicatie Species Plantarum. Maar de plant is al eeuwen bekend, o.a. bij Leonhart Fuchs.
Meer
Zie ook de Nederlandse verklaring.
Namen in andere talen
- Frysk: Peinjekrûd
- English: Creeping-Jenny, Moneywort
- Français: Lysimaque nummulaire
- Deutsch: Pfennigkraut
- Espanõl:
- Italiano:Erba soldina
- Svenska: Penningblad
- Norsk: Krypfredløs
- Dansk: Pengebladetfredløs
verklaring Buitenlandse namen
Er zijn twee Engelse namen:
- Creeping jenny: Dit betekent natuurlijk "kruipende Jenny". Deze plant kruipt letterlijk over de grond. Er is nauwelijks sprake van een rechtopstaande stengel. Je ziet over de grond een stengel lopen met recht tegenover elkaar staande bladeren met hier en daar een bloem. De naam Jenny lijkt de vrouwelijke variant te zijn van "Jan met de pet/John Doe".
- Moneywort. Dit is de Engelse benaming voor het tweede deel van de wetenschappelijke naam en natuurlijk ook de Nederlandse naam. Wort wordt over het algemeen in het Engels gebruikt voor een plant die geneeskrachtige werkingen heeft of waardevol is als voedsel.
Voor de verspreiding van de Lysimachia nummularia in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam is Lysimaque nummulaire. Dit is de Franse benaming voor de wetenschappelijke naam.
De Duitse naam is Pfennigkraut. Dit is de Duitse benaming voor de Nederlandse naam.
De Spaanse is Hierba de la moneda. Dit betekent "geldkruid".
In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Italiaanse naam is Erba soldina. Dit betekent "geldkruid". Dus min of meer gelijk aan de Nederlandse naam.
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Zweedse naam is penningblad. Dit betekent "penningblad", precies wat de Nederlandse naam beschrijft.
Voor de verspreiding van Lysimachia nummularia in Zweden zie deze kaart.
De Noorse naam is Krypfredløs. Dit betekent letterlijk "kruip outlaw/vogelvrije. De naam Fredløs wordt meestal vertaald met "outlaw/vogelvrije". Dit is een beetje typische vertaling. Maar het zou een verkeerde interpretatie zijn van de plant met de Griekse naam lysimakheios (naar koning Lysimachus , Hellenistische koning 361-281 voor Christus). Het woord is afgeleid van het Griekse Lysimakhos wat "het oplost of afmaken een gevecht" betekent van Lyein 'oplossen/eindigen en Makhe "gevecht".
De Deense naam is pengebladetfredløs. Dit betekent ook letterlijk "penningvormig blad outlaw/vogelvrije".
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige tot half beschaduwde plaatsen op vochtige tot natte, soms tijdelijk overstroomde, matig voedselrijke tot voedselrijke, niet zure, lichte tot zware grond (zand, laagveen, leem, zavel en klei).
Groeiplaats
Langs spoorwegen (spoordijken), bermen (kortblijvend), grasland (weiland en gazons), plantsoenen, parken, hakhout, wilgengrienden, bossen (natte plekken in loofbossen, moerasbossen en populierenaanplantingen), waterkanten (o.a. zandige oevers van bosbeken), uiterwaarden en aan de voet van dijken.
Verspreiding
Nederland
Vrij algemeen, maar zeldzaam in het Waddengebied en in Flevoland.
Vlaanderen
Algemeen.
Wallonië
Vrij algemeen, maar zeldzaam in de Ardennen.
Wereld
In Europa, behalve in de meest noordelijke delen. Ingeburgerd in Noord-Amerika en Nieuw-Zeeland.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding Lysimachia nummularia
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
