Lythrum hyssopifolia (Kleine kattenstaart)

In tegenstelling tot Grote kattenstaart  (Lythrum salicaria) komt Kleine Kattenstaart nauwelijks voor in Nederland. Er staan maar een paar stippen op het Floron verspreidingskaartje in Nederland. Kleine kattenstaart bloeit in Juli tot en met September.

Er komen minstens 4 Lythrum soorten in het wild voor in Nederland:

• Grote kattenstaart (Lythrum salicaria) - algemeen
• Kleine kattenstaart (Lythrum hyssopifolia) - zeer zeldzaam
• Kruipkattenstaart (Lythrum junceum) zeer zeldzaam/verwilderde tuinplant
• Waterpostelein (Lythrum portula) - algemeen

De officiële wetenschappelijke naam is Lythrum hyssopifolia L.

Lythrum is afgelijd van Lythron (Grieks) en betekent "met bloed bevlekt/bezoedeld". Dit komt door de donkerrode kleur van de bloemen van deze plant. Persoonlijk vind ik de bloemen helemaal niet donkerrood dus van deze verklaring ben ik niet zeker.

Een plant genaamd Hysop is in gebruik sinds de klassieke oudheid . De naam is een directe aanpassing van het Griekse ὕσσωπος ( Hyssopos ). Het Hebreeuwse woord אזוב ( ezov , esov of esob ) en het Griekse woord ὕσσωπος hebben waarschijnlijk een gemeenschappelijke (maar onbekende) oorsprong. De plant heeft stengelbladeren die veel op die van Hyssop (Hyssopus officinalis), in Nederland een verwilderde tuinplant,  lijken. 

Folia komt van Folis (Latijn) en betekent "blad".

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit L. Dit staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij Lythrum hyssopifolia in de publicatie Species Plantarum.

• Frysk: Hyssopkattesturt
• English: Grass-poly
• Français: Salicaire à feuilles d'hyssope
• Deutsch:
• Espanõl: Arroyuelo
• Italiano: Litro issopifoglio
• Svenska: Dvärgfackelblomster
• Norsk: Møllekattehale
• Dansk: Græskattehale

Zie ook de Nederlandse verklaring

De Engelse naam is Grass-poly. De betekenis van deze naam is mij onbekend.

De Franse naam is Salicaire à feuilles d'hyssope. Salicaire de Franse benaming voor het tweede gedeelte van de wetenschappelijkenaam  van de Grote kattenstaart Lythrum salicaria. Hier staat Salicaria komt van Salix (Latijn) en betekent "wilg". De soort Kattenstaart die in Nederland bloeit heeft een soort wilgachtige bladeren. De plant groeit ook vaak waar wilgen ook groeien. À feuilles d'hyssope betekent "met bladeren zoals de Hyssop". De uitleg is te vinden bij het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam van deze plant.

De Duitse naam is Ysop-Blutweiderich. Het woord Ysop wordt bij het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam uitgelegd. Blut betekent "bloed", dit naar aanleiding van de kleur van de plant die met veel fantasie bloedkleurig is. Of de plant moet heilzaam geweest bij ziektes i.v.m. bloed. De naam Wederich is ontstaan uit het Oudnederlands woord Wede wat "wilg" betekent. Er zijn een paar planten met de Duitse naam Weiderich in de naam omdat de bladeren een gelijkenis hebben met de bladeren van de Wilg (Salix), Lysimachia vulgaris (Grote wederik), Epilobium ciliatum (Beklierde basterdwederik). Deze planten hebben echter absoluut niks te maken met de Grote kattenstaart.

De Spaanse naam is is mij onbekend. Het aantal varianten is zo groot dat ik niet weet welke naam de meest gebruikte is.

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Litro issopifoglio. Dit is de Italiaanse benaming voor de volledige wetenschappelijke naam.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Dvärgfackelblomster. Dit betekent letterlijk "dwergvakkelbloem". Het woord Fakkel-bloem is treffend voor de Grote kattenstaart (Lythrum salicaria). Het woordje dwerg zorgt er wel voor dat deze bloem iets minder "fakkel" is.

De Noorse naam is Møllekattehale. Mølle betekent "molen". Misschien heeft dit met de stand van de bloemen van deze plant te maken. Kattehale betekent "kattenstaart", dus net als de Nederlandse naam.

De Deense naam is Græskattehale. Dit betekent "gras-kattenstaart. Dus absoluut geen familie van de grassen maar wel zo klein/hoog als een pol gras.

Ecologie

Bodem
Zonnige, open plaatsen (pionier) op vochtige tot natte, matig voedselarme, droogvallende grond en soms tussen grind.

Groeiplaats
Waterkanten (drooggevallen rivieroevers), periodiek overstroomde plaatsen, omgewerkte grond en industrieterreinen.

Verspreiding

Nederland
Zeer zeldzaam in Zuid-Limburg, in het rivierengebied en in stedelijke gebieden (o.a. Amsterdam). De soort houdt meestal niet lang stand op een bepaalde groeiplaats. Ingeburgerd tussen 1975 en 1999.

Vlaanderen
Niet in Vlaanderen.

Wallonië
Zeer zeldzaam in het Maasgebied en de zuidelijke Ardennen.

Wereld
Oorspronkelijk uit Zuid-Europa. In alle werelddelen, vooral in kustgebieden en zoutsteppen. In Europa noordelijk tot in Nederland en België (de noordgrens ligt bij ongeveer 53° N.Br).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten