Algemeen
Persoonlijk vind ik de stengelbladeren van Dalkruid net zo opvallend als de apart gevormde bloemen. Die twee bladeren per plant zie je ook bij een paar namen in andere talen terug komen. Ook de vruchten zijn het bewonderen waard. Alle delen van de plant zijn giftig, maar vooral de bessen . Volgens oudere informatie bevatten de bladeren wat coumarine en digitalisglycosiden . De bessen bevatten cyanidineglycosiden. Dalkruid lijkt een beetje op verschillende planten. Op Lelietje van dalen (Convallaria majalis). Dit komt in de Engelse naam terug. De rode bessen, ze zijn eerst groen en kleuren later rood, worden vaak verward met Veenbbessen/Cranberries (Vaccinium macrocarpon) vanwege hun uiterlijk en het feit dat de plantensoort veel voorkomt . Veenbessen vertonen echter vlekken voordat ze rijp zijn en de vruchtclusters hangen niet over. Daarnaast hebben veenbessen eivormige bladeren die tot aan het uiteinde van de scheut groeien. En persoonlijk heb ik het idee dat al de plant nog niet bloeit men al snel aan de Grote keverorchis (Neottia/Listera ovata) denkt. Sommige buitenlandse namen van deze Orchis verwijzen ook naar twee bladeren. Het Maianthemum-geslacht waar Dalkruid onderdeel van is kennen we van de Aspergefamilie waartoe dit geslacht toe behoort. Dalkruid is de enige soort van dit geslacht dat in het wild in Nederland voor komt. Dalkruid bloeit in Mei en Juni.
Verklaring Wetenschappelijke naam
Hoe komt een wetenschappelijke naam tot stand?
Een wetenschappelijke naam word niet zomaar gegeven. Iedereen (wetenschappers, floristen, liefhebbers etc.) moet tenslotte weten dat het over dezelfde plant gaat. Botanische nomenclatuur is de formele naamgeving van planten. Deze wordt geregeld door de International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (ICN of ICNafp), een wetboek dat de wetenschappelijke namen van algen, schimmels en planten regelt.
Deze heet zo sinds het Internationaal Botanisch Congres in Melbourne in 2011, dat tot de naamswijziging besloot. Tot die tijd heette dit wetboek de International Code of Botanical Nomenclature (ICBN). In 1905 heeft het Internationaal Botanisch Congres van Wenen besloten om de publicatie van de eerste druk van Species plantarum te kiezen als het beginpunt van de moderne nomenclatuur voor planten. Dat betekent dat alle namen van vóór dit werk van Linnaeus niet meetellen, ook als die namen de vorm van een tweedelige naam hebben. Overige informatie staat op deze Wiki-pagina.
De officiële wetenschappelijke naam is Maianthemum bifolium (L.) F.W. Schmidt
Maianthemum komt van het Griekse woord maios en betekent "mei" en Anthos dat "bloem" betekent, meibloem dus. Naar het feit dat deze plant in Mei (en Juni) bloeit.
Bifolium komt van Bi (Latijn) en betekent "twee", en van Folium komt van Follum (Latijn) en betekent "blad". Dit omdat er meestal twee stengelbladeren aan de plant voorkomen.
Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit L. en F.W. Schmidt.
L. staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij de soort als Convallaria bifolia in de publicatie Species Plantarum.
F.W. Schmidt staat voor Franz Willibald Schmidt , ook Franz Wilibald Schmidt (7 juli 1764 - 2 februari 1796). Hij was een Boheemse botanicus en plantenschilder. Schmidt was hoogleraar plantkunde in Praag. Hij schreef verschillende werken over de flora van Bohemen en over natuurkundige en economische onderwerpen. Zijn werk Flora Boëmica inchoata ontstond tussen 1794 en 1795. In deze publicatie beschreef hij Maianthemum bifolium.
Meer
Zie ook de Nederlandse verklaring
Namen in andere talen
- Frysk: Twiblêd
- English: False lily of the valley/May lily
- Français: Maïanthème à deux feuilles
- Deutsch: Zweiblättrige Schattenblume
- Espanõl: ?
- Italiano: Gramigna di Parnasso
- Svenska: Ekorrbär
- Norsk: Maiblom
- Dansk: Majblomst
Verklaring Buitenlandse namen
De Engelse naam is False lily of the valley/May lily. Dit betekent 'vals Lelietje van dalen of Mei lelie. De eerste naam word al bij de paragraaf Algemeen uitgelegd. May lily betekent natuurlijk Mei lelie. Dalkruid bloeit inderdaad vroeg, al in Mei en Lelie verwijst weer naar de gelijkenis met het Lelietje van dalen (Convallaria majalis). Deze gelijkenis komt vaker bij andere namen terug
Voor de verspreiding van Dalkruid in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam is Maïanthème à deux feuilles. Dit is de Franse benaming voor de volledige wetenschappelijke naam.
De Duitse naam is Zweiblättrige Schattenblume. Dit betekent "twee bladige schaduwbloem". Precies wat het is!!
Voor de verspreiding van Dalkruid in Duitsland zie deze kaart.
De Spaanse naam is mij onbekend.
De Italiaanse naam is Gramigna di Parnasso. Dit betekent Gras van Parnassos. Waarom is mij onbekend.
De Zweedse naam is Ekorrbär. Dit betekent "eekhoornbes". Of de bessen soms de kleur van eekhoorns hebben of dat deze beesten nu juist Dalkruid-bessen eten is mij onbekend. Er zijn geen waarnemingen van Dalkruid in Zweden.
De Noorse en Deense naam is nagenoeg gelijk, Maiblom/Majblomst. Dit betekent "meibloem". Dit is de Scandinavische variant op de Engelse naam.
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Beschaduwde plaatsen op droge tot vochtige, matig voedselarme tot matig voedselrijke, kalkarme, zwak zure tot zure grond met ruw, maar redelijk verterend strooisel (leem en zand, zelden op verdrogend veen).
Groeiplaats
Bossen (loofbossen en hellingbossen), houtwallen, kasteelparken, waterkanten (beekoeverwallen), zeeduinen (duinhellingen), stuifzandheuveltjes, lanen, zeer zelden in heide of in schraal grasland op leem.
Verspreiding
Nederland
Vrij algemeen in het oosten en midden van het land en in Zuid-Limburg. Zeldzaam in de Hollandse duinen en zeer zeldzaam in laagveengebieden en op de Waddeneilanden.
Vlaanderen
Plaatselijk vrij algemeen. Niet in de Polders en in de duinen.
Wallonië
Plaatselijk vrij algemeen.
Wereld
China, Siberië en Noord-, Noordwest-, Midden- en Oost-Europa. Zuidelijk tot in de Pyreneeën.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding Dalkruid
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
Foto's
