Myosotis ramosissima (Ruw vergeet-mij-nietje)

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Er komen minstens 7 Vergeet-mij-nietjes (Myosotis) in het wild voor in Nederland:

• Akkervergeet-mij-nietje (Myosotis arvensis) - algemeen
• Bosvergeet-mij-nietje Myosotis sylvatica) - algemeen
• Ruw vergeet-mij-nietje (Myosotis ramosissima) - algemeen
• Stijf vergeet-mij-nietje (Myosotis stricta) - zeldzaam
• Veelkleurig vergeet-mij-nietje (Myosotis discolor) - algemeen
• Weidevergeet-mij-nietje (Myosotis scorpioides subsp. nemorosa) - zeer zeldzaam
• Zompvergeet-mij-nietje/Moerasvergeet-mij-nietje (Myosotis laxa subsp. cespitosa/Myosotis scorpioides subsp. scorpioides) - algemeen

De Determinatie hiervan is niet simpel. Een goede flora is in dit geval echt nodig.  Bekijk je deze plantjes van dichtbij (meestal met een loepje) dan valt meteen op dat ze zo vlakbij wel heel dicht behaard overkomen. Dit klopt want alle Vergeet-mij-nietjes behoren tot de Ruwbladigenfamilie (Boraginaceae)

De officiële wetenschappelijke naam is Myosotis ramosissima Rochel of Myosotis ramisissima Rochel ex Schult.

Myosotis komt van Myos (Grieks) en betekent "muis", en van Otis (Grieks) en betekent "oortjes". Beide omdat de bloem zachte beharing heeft en wat vorm betreft wel lijkt op een muizenoor.

Ramosissima is Latijn en betekent "het hebben van veel vertakkingen". Dit verwijst naar het bovenste gedeelte van de bloemstengel die aan het eind van de bloei om en om is bezet met vruchten aan een stengeltje.

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit Rochel of Schult.

ex, een afkorting bij een auteurcitatie die aangeeft (in de plantkunde) dat de eerste auteur het taxon heeft beschreven, maar de tweede auteur de eerste geldige formele beschrijving heeft gegeven.

Rochel staat voor Anton Rochel (18 juni 1770 - 12 mei 1847). Hij was een Oostenrijkse chirurg en botanicus. Rochel werd vooral bekend door zijn botanisch onderzoek in de Karpaten. Rochel droeg ook tekeningen van nieuw beschreven en geclassificeerde planten bij aan zijn eigen publicaties en aan andere publicaties. Talrijke verslagen, plantbeschrijvingen en illustraties van Rochel zijn echter nooit gedrukt. Voor zijn dood schonk hij er veel aan het Nationaal Museum van Boedapest en de Koninklijke Natuurhistorisch kabinet in Dresden. Hij beschreef Myosotis ramosissima in de publicatie Österreichs Flora.

Dit staat voorSchult. staat voor Josef (Jozef) Augustus Schultes (15 april 1773 - 21 april 1831). Hij was een Oostenrijks medicus, natuurwetenschapper, botanicus en schrijver van reisverhalen. Samen met Johann Jakob Roemer (1763-1819) publiceerde hij de 16e uitgave van Systema vegetabilium, oorspronkelijk van Linnaeus. In 1814 beschreef hij of Rochel (is mij persoonlijk nog niet duidelijk) Myosotis ramosissima in de publicatie Österreichs Flora.

Zie ook de Nederlandse verklaring

• English: early forget-me-not 
• Français: Myosotis rameux
• Deutsch: Hügel-Vergissmeinnicht
• Espanõl: Nomeolvides
• Italiano: Nontiscordardimè ramosissimo 
• Svenska: Backförgätmigej 
• Norsk: Bakkeforglemmegei
• Dansk: Bakke-forglemmigej 

De Engelse naam is early forget-me-not. Early want dit plantje is soms al in April te zien. Net een paar weken eerder dan de meeste andere Vergeet-mij-nietjes. Forget-me-not is natuurlijk de letterlijke vertaling van elk Nederlands Vergeet-mij-nietje.

Voor de verspreiding van Ruw vergeet-mij-nietje in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Myosotis rameux. Myosotis is de Franse benaming van het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naam voor dit plantje. Rameux betekent "vertakt". Het komt van het Latijnse Ramosus dat "het hebben van takken" betekent. Dit verwijst naar de stengel met bloemen. Aan het eind van de bloei, in de voorzomer, vormt zich een veel langer stengel die bezet is met om en om vruchten aan stengels (een soort zijtakken). Het is dus de Franse benaming voor het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is Hügel-Vergissmeinnicht Hügel betekent "heuvel". Het Ruw vergeet-mij-nietje houdt van een wat rijkere mineraal-houdende droge zandgrond Dat verklaart ook dat je de soort kunt vinden op richels en kale plekken op het krijt van bijvoorbeeld Zuid-Limburg. Maar zoals het verspreidingskaartje laat zien groeit het plantje ook graag aan de, zanderige, kust. Dit gaat natuurlijk ook op in Duitsland.

De Spaanse naam is Nomeolvides. Dit betekent "vergeet mij niet". Dit is dus de algemene Spaanse benaming voor een Vergeet-mij-nietje. De exacte naam is mij niet bekend.

De Italiaanse naam is Myosotis ramosissima. Deze is gelijk aan de wetenschappelijke naam.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse/Noorse en Deense naam is Backförgätmigej/Bakkeforglemmegei/Bakke-forglemmigej. Dit betekent, net als de Duitse naam, heuvel/zandbank Vergeet-mij-nietje.

Voor de verspreiding van Ruw vergeet-mij-nietje in Zweden zie deze kaart.

Ecologie

Bodem
Zonnige, open plaatsen (pioniervegetatie) op droge, voedselarme tot matig voedselrijke, basische, meestal kalkhoudende, vaak humusarme en enigszins omgewerkte grond (meestal op zand, verder op leem, zavel, mergel, löss en stenige plaatsen).

Groeiplaats
Zeeduinen (mosduinen), zandige rivierdijken, bermen, langs schelpenpaadjes, akkers (akkerranden), grasland (droog, neutraal grasland, grasvelden en kalkhellingen), langs spoorwegen (spoorwegterreinen), afgravingen (zandgroeven), braakliggende grond, opgespoten grond, muurtjes en rivierduinen.

Verspreiding

Nederland
Algemeen in de duinen en vrij zeldzaam tot zeldzaam in het rivierengebied en in Zuid-Limburg. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.

Vlaanderen
Algemeen in de duinen. Elders vrij algemeen, maar vrij zeldzaam in de Kempen.

Wallonië
Vrij algemeen.

Wereld
In Zuidwest-Azië, Noordwest-Afrika en Europa, behalve in de meest noordelijke en noordoostelijke delen.

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten