Polycarpon tetraphyllum (Kransmuur)

Kransmuur is het stoepplantje bij uitstek. Veel mensen lopen er voorbij want het verschil zit hem in de details, net zoals vele planten. Kransmuur is een relatief jonge plant die pas sinds de jaren negentig word waargenomen. Want de plant is niet inheems. Kransmuur stamt oorspronkelijk uit het westelijke deel van het Middellandse Zeegebied.De plant is begin jaren negentig voor het eerst gevonden in Dordrecht. De soort heeft zich vervolgens uitgebreid in Amsterdam (Stopera), Rotterdam, Utrecht, Den Haag, Leiden en Haarlem. Dit is goed te zien op het Floron verspreidingskaartje. Ondanks wat de naam doet vermoeden behoort de plant niet tot het Muurgeslacht zoals bijv. Vogelmuur (Stellaria media) maar maakt Kransmuur onderdeel uit van het Polycarpon-geslacht. Het is ook de enige plant uit dit geslacht die in het wild voor komt. Kransmuur bloeit in Juni tot en met September.

De officiële wetenschappelijke naam is Polycarpon tetraphyllum (L.) L.

Poly is afkomstig is van het Griekse Polys dat "veel" betekent en Karpos , dat "vruchten" betekent, verwijzend naar overvloedige vruchtvorming.

tetra is Latijn en betekent "vier" en phyllon is van het Grieks afkomstig en betekent "blad", verwijzend naar het aantal stengelbladeren per krans.

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit (L.) en L. Beide staat dit voor Carl Linnaeus. Hij heeft de soort twee keer beschreven. Één keer als Mollugo tetraphylla in 1753 in de publicatie Species Plantarum en één keer alsPolycarpon tetraphyllum (Linnaeus zelf introduceerde deze soort) in 1759 in de publicatie Systema Naturae.

Zie ook de Nederlandse verklaring

• Frysk: Púnerf
• English: Four-leaved allseed
• Français: Polycarpon à quatre feuilles
• Deutsch: Vierblättriges Nagelkraut
• Espanõl: ?
• Italiano: ?
• Svenska: Tusenfrö
• Norsk: Tusenfrø
• Dansk: Firbladet Mangefrø

De Engelse naam is Four-leaved allseed. Dit kan je vertalen met "veelzadig vierblad". De uitleg staat bij de verklaring Nederlandse naam.

Voor de verspreiding van Kransmuur in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Polycarpon à quatre feuilles. Dit is de volledige wetenschappelijke naam alleen het tweede gedeelte is in het Frans en betekent ook weer "met vier bladeren"

De Duitse naam is  Vierblättriges Nagelkraut. Dit betekent "vierbladig nagelkruid". Het geslacht Polycarpon heet in Duitsland Nagelkruid. Waarom is mij niet bekend.

Voor de verspreiding van Kransmuur in Duitsland zie deze kaart.

De Spaanse naam is mij onbekend. Er zij wel varianten maar ik weet niet welke naam de meest gebruikte is.

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is mij onbekend. Er zij wel varianten maar ik weet niet welke naam de meest gebruikte is.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse en Noorse naam is min of meer gelijk, Tusenfrö/Tusenfrø. Dit betekent beide "duizendzaad". Kransmuur heeft hel veel en licht zaad dat zich makkelijk verspreid.

Voor de verspreiding van Kransmuur in Zweden zie deze kaart.

De Deense naam is Firbladet Mangefrø. Dit is een kleine variant op de andere Scandinavische namen en betekent "vierbladig veelzaad".

Ecologie

Bodem
Zonnige, warme, open plaatsen (tredplant) op droge, voedselrijke tot zeer voedselrijke, zandige of vaak stenige grond.

Groeiplaats
Rotsachtige plaatsen, op voetpaden, tussen straatstenen en aan de voet van muren.

Verspreiding

Nederland
Zeer zeldzaam in stedelijke gebieden. Ingeburgerd tussen 1975 en 1999.

Vlaanderen
Zeer zeldzaam in stedelijke omgeving, o.a. in Antwerpen, Brussel en Gent.

Wallonië
Zeer zeldzaam.

Wereld
Zuid- en Zuidwest-Europa, noordelijk tot in het zuidwesten van Groot-Brittannië. Ingeburgerd in o.a. Duitsland, België en Nederland, maar ook in Noord-Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten

Kransmuur nader omschreven op de site stadsplanten.nl