Rorippa amphibia

Algemeen

De Nederlandse naam doet vermoeden dat de Gele waterkers familie is van de Rozenfamilie (Rosaceae). Een Kers (bijv. een Prunus) behoort ook tot deze familie. Maar Gele waterkers is dat absoluut niet. Gele waterkers is een typische Kruisbloemige (Cruciferae of Brassicaceae: beide namen zijn toegestaan). Gele waterkers is naast Moeraskers (Rorippa palustris), Slanke waterkers (Rorippa microphylla/Nasturtium microphyllum) en  Moeraskers (Rorippa palustris) een erg algemene gele Kers die overal voor komt. Ze lijken alle 3 op elkaar en een goede flora, waar al deze soorten in voorkomen, is dan ook nodig. Gele waterkers bloeit vanaf Mei tot en met Juni.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Er zijn minstens 5 soorten Waterkers (Rorippa) dus een goede flora biedt uitkomst. De volgende soorten komen voor in Nederland: 

Verklaring wetenschappelijke naam

De officiële wetenschappelijke naam is Rorippa amphibia (L.) Besser

Komt van Rorippen. Dit is een Saksische volksnaam waarvan de betekenis verder niet bekend is.

Amphibia (Latijn) en betekent "zowel in als naast" het water. Wat ongeveer een bevestiging is van de andere verklaring.

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit (L.) Besser. L. 

L. staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij de soort als Sisymbrium amphibium in de publicatie Species Plantarum. 

     

Besser staat voor Wilibald Swibert Joseph Gottlieb von Besser (7 juli 1784 - 11 oktober 1842). Hij was een in Oostenrijk geboren botanicus die het grootste deel van zijn leven op het grondgebied van West- Oekraïne werkte . Besser was een specialist op het gebied van botanische soorten van wat toen het westelijke deel van het Russische rijk was . Hij was een leidende autoriteit van het geslacht Artemisia (deze bijv. Artemisia vulgaris (Bijvoet). Hij herschreef de soort Sisymbrium amphibium als Rorippa amphibia in de publicatie Enumeratio plantarum hucusque in Wolhynië,....

 

Meer

Zie ook de Nederlandse verklaring.

Namen in andere talen

  • Frysk:  Giel wetterleppeltsje
  • English: Great yellow-cress
  • Français: Rorippe amphibie
  • Deutsch: Wasser-Sumpfkresse
  • Espanõl: ?
  • Italiano: Crescione di Chiana
  • Svenska: Vattenfräne
  • Norsk: Vasskarse
  • Dansk: Vandpeberrod

Verklaring Buitenlandse namen

De Engelse naam is Great yellow-cress. Dit betekent "grote gele-kers". Van de verschillende soorten kersen is dit de iets grotere en hij is geel, er zijn bijv. ook witte Kersen.

Voor de verspreiding van Rorippa amphibia in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is  Rorippe amphibie. Dit is de Franse benaming voor de volledige wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is Wasser-Sumpfkresse. Dit betekent 'water moeras-kers". Dit wil zeggen dat deze plant op een zeer vochtige bodem groeit of in het water.

De Engelse naam is Great yellow-cress. Dit betekent "grote gele-kers". Van de verschillende soorten kersen is dit de iets grotere en hij is geel, er zijn bijv. ook witte Kersen.

Voor de verspreiding van Gele waterkers in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is  Rorippe amphibie. Dit is de Franse benaming voor de volledige wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is Wasser-Sumpfkresse. Dit betekent 'water moeras-kers". Dit wil zeggen dat deze plant op een zeer vochtige bodem groeit of in het water.

Voor de verspreiding van Gele waterkers in Duitsland zie deze kaart.

De Spaanse naam is mij onbekend. Er zijn veel varianten waardoor ik de meest gebruikte naam niet ken. 

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Crescione di Chiana. Crescione betekent "kers". De betekenis van Chiana is mij nog onbekend. 

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Vattenfräne: Dit bete kent "water-scherp". Waarschijnlijk is deze naam ontstaan vanwege de scherpe smaak van het sap van de plant.

Voor de verspreiding van Gele waterkers in Zweden zie deze kaart.

De Noorse naam is Vasskarse. Vass betekent letterlijk "waterlopen". Het is een samenstelling en komt uiteindelijk van het woord Vatn dat "water" betekent. Karse betekent "kers".

De Deense naam is Vandpeberrod. Dit betekent "waterpeperwortel". Net als bij de Zweedse naam is dit een verwijzing naar de scherpe smaak van het sap van de plant. Eigenlijk is deze naam weggelegd voor de Witte waterkers (Rorippa nasturtium-aquaticum / Nasturtium officinale). Het betekent namelijk ook "water radijs".

De Zweedse naam is Vattenfräne: Dit betekent "water-scherp". Waarschijnlijk is deze naam ontstaan vanwege de scherpe smaak van het sap van de plant.

Voor de verspreiding van Rorippa amphibia in Zweden zie deze kaart.

De Noorse naam is Vasskarse. Vass betekent letterlijk "waterlopen". Het is een samenstelling en komt uiteindelijk van het woord Vatn dat "water" betekent. Karse betekent "kers".

De Deense naam is Vandpeberrod. Dit betekent "waterpeperwortel". Net als bij de Zweedse naam is dit een verwijzing naar de scherpe smaak van het sap van de plant. Eigenlijk is deze naam weggelegd voor de Witte waterkers (Rorippa nasturtium-aquaticum / Nasturtium officinale). Het betekent namelijk ook "water radijs".

Ecologie & Verspreiding

Ecologie

Bodem
Zonnige tot half beschaduwde plaatsen op natte, voedselrijke grond, het meest op rivierklei en laagveen (in en langs stromend en stilstaand, zoet water).

Groeiplaats
Moerassen (drijftillen), grasland (uiterwaarden), waterkanten (in en langs rivieren, sloten, vijvers, kanalen, poelen, plassen, vervuilde heidevennen en greppels) en bossen (grienden, moerasbossen en wilgenbossen).

Verspreiding

Nederland
Algemeen, maar zeldzaam in Zeeland en Zuid-Limburg.

Vlaanderen
Algemeen in de Zand- en Zandleemstreek en de Maasvallei en vrij algemeen in de Kempen en de Polders. Elders vrij zeldzaam.

Wallonië
Zeldzaam. Het meest in de rivierdalen.

Wereld
Van West-Europa tot in Siberië.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding Rorippa amphibia

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten

Foto's