Rumex palustris (Moeraszuring)

De volgende zin uit een Wikipagina over deze plant geeft ongeveer aan wat voor plant het is "De moeraszuring komt voor op open plekken met een natte, stikstofrijke en ammoniakhoudende grond. Het is geen algemene soort en komt voornamelijk voor in laagveen- en rivierkleigebieden".

Om toch een goed inzicht te krijgen in deze familie staat op het YouTube-kanaal van Floron een lezing over o.a. de Zuring-soorten (Rumex). Later in deze video staat een uitleg over het Duizendknoopgeslacht (Persicaria, Fallopia en Polychonum)

Moeraszuring bloeit in Juni tot en met September.

Er komen minstens 11 Zuring (Rumex) soorten in het wild voor in Nederland en bijna alle zijn algemeen dus een goede flora is zeker nodig:

• Bermzuring (Rumex crispus × obtusifolius) - Algemeen
• Bloedzuring (Rumex sanguineus) - Algemeen
• Geoorde zuring (Rumex thyrsiflorus) - Vrij zeldzaam
• Goudzuring (Rumex maritimus) - Algemeen
• Kluwenzuring (Rumex conglomeratus) - Algemeen
• Krulzuring (Rumex crispus) -Algemeen
• Moeraszuring (Rumex palustris) - Algemeen
• Ridderzuring (Rumex obtusifolius) - Algemeen
• Schapenzuring (Rumex acetosella) - Algemeen
• Veldzuring (Rumex acetosa) - Algemeen
• Waterzuring (Rumex hydrolapathum) - Algemeen

De officiële wetenschappelijke naam is Rumex palustris Sm.

Er zijn twee verklaringenvoor Rumex:

Rumex (Latijn) betekent "lans/spies" wat duidt op de pijlvormige bladeren van sommige soorten zuring.
De naam rumex kan ook afgeleid zijn van Rhyma (Grieks) wat "stroom" betekend. Dit omdat veel soorten rumex groeien op vochtige plaatsen.

Veel planten hebben bij het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam de woorden aqua/aquatica/aquatila of  palustris gekregen. Al deze plantensoorten komen dan bij of in water voor. Soms verdraagt de plant brak (zoutig) water, maar er is in ieder geval een (zeer) vochtige bodem nodig. De naam dient ook vaak ook ter onderscheid van andere soorten. Aqua is Latijn en betekent "water". Aquatica is Latijn en betekent "modderige/moerasachtige grond of levend bij/in het water". Aquatila is Latijn en betekent "gebied bij het water". Palustris is Latijn en betekent "moeras (achtig)".

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit Sm.

Dit staat voor James Edward Smith (Norwich, 2 december 1759 - Norwich, 17 maart 1828). Hij was een Engels botanicus. Smith werd een fellow van de Royal Society en samen met Joseph Banks richtte Smith in 1788 de Linnean Society op. Hij werd verkozen als eerste voorzitter ervan en bleef die functie uitoefenen tot aan zijn dood. In 1796 keerde hij terug naar Norwich, en nam de hele collectie van Linné mee. Na zijn dood werden de collecties van Linné, evenals Smiths eigen collecties, gekocht door de Linnean Society. Smith publiceerde verschillende werken over de Engelse flora en over de systematische botanica. In 1800 beschreef hij Rumex palustris in de publicatie Compendium Floræ Britannicæ.

Zie ook de Nederlandse verklaring

• Frysk: Sompesurk
• English: Marsh Dock
• Français: Patience des marais 
• Deutsch: Sumpf-Ampfer
• Espanõl: Romaza de laguna
• Italiano: Romice palustre
• Svenska: Sumpskräppa
• Norsk: Myrhøymole
• Dansk: Sump-Skræppe

De Engelse naam is Marsh Dock. Marsh betekent "moeras". Deze plant houdt van "natte voeten". Dock is een Engelse verzamelnaam voor Zuringplanten maar waarom dit Dock heet is mij onbekend.

De Franse naam is Patience des marais. Patience zou afgeleid zijn van het Latijnse lapathum. Dit bekekent "zuring", een algemene naam voor een Rumex-soort (Zuring-soort). Het komt van het Oudgriekse λάπαθον (Lápathon). Des marais betekent "van het moeras". Dit betekent dat de plant behoefte heef aan een vochtige bodemsamenstelling.

De Duitse naam is sumpf-Ampfer. Sumpf betekent "moeras". Sumpf geeft aan dat deze soort een vochtige bodemsamenstelling nodig heeft. Ampfer is een oud Duits woord dat "scherp/zuur/bitter" betekent. De bladeren van alle Zuring-soorten (Rumex) smaken zuur/bitter door de aanwezigheid van oxaalzuur en tannine in de bladeren. Sommige soorten zijn te zuur om te eten maar andere soorten worden gekweekt als bladgroente of voor het gebruik als kruid. Het woord Ampfer word in Duitsland gebruikt voor planten uit het Rumex (Zuring)-geslacht.

De Spaanse naam is Romaza de laguna.Romaza is afgeleid van Rumex, het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naam. Laguna betekent "lagune/moeras".

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Romice palustre. ` Romice is de Italiaanse benaming voor Rumex. Het is de Italiaanse naam voor elke soort uit het Zuring-geslacht. Dit woord word bij het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naam uit gelegd. Palustre betekent "moeras.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse en Deense naam is nagenoeg gelijk, Sumpskräppa/Sump-Skræppe. Sumps/Sump betekent "moeras" en Skräppa/Skræppe betekent "zuring". Het woord Skråp(pa)/Skræppe komt uit de jaren omstreeks 1800 en is een z.g. Onomatopee. Dit is een woord dat een geluid weergeeft. In dit geval het geluid van "hol brullen/ritselen of regen dat op bladeren valt".

De Noorse naam is Myrhøymole. Dit betekent "moeras hoge molen". Waarom is mij niet bekend.

Ecologie

Bodem
Zonnige, vrij open plaatsen (pionier) op natte, voedselrijke, met name stikstofrijke, soms enigszins zilte grond, langs stilstaand of traag stromend water.

Groeiplaats
Moerassen (o.a. vegetatiearme, slikkige plaatsen), waterkanten (rivieren, plassen, vijvers, weilandkreken, kanalen en sloten, grindgaten en drooggevallen rivierlopen), grasland (nat en verruigd grasland), afrgravingen (verlaten kleiputten), natte opgespoten vlakten, braakliggende grond, omgewerkte grond en bij mesthopen.

Verspreiding

Nederland
Plaatselijk vrij algemeen in West-Nederland, in laagveengebieden, het rivierengebied en het noordelijk zeekleigebied. Elders zeldzaam.

Vlaanderen
Vrij algemeen in de Polders, langs de Leie en in de Antwerpse Kempen. Elders vrij zeldzaam, maar zeldzaam in de Leemstreek. De soort heeft zich uitgebreid.

Wallonië
Zeer zeldzaam.

Wereld
Voornamelijk in Midden- en Zuidoost-Europa. De noordwestgrens van het verspreidingsgebied loopt door Midden-Engeland.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten