Algemeen
Doordat de Aardappel een heel vaak geteeld landbouwgewas is kom je deze plant nogal eens in het wild tegen. De aardappel komt oorspronkelijk uit Zuid-Amerika en is eind 16e eeuw geïntroduceerd in Nederland. Carolus Clusius plantte in 1588 in Mechelen voor het eerst aardappelen in de tuin van Pitzemburg. In 1601 schreef hij over de voortplanting van de aardappel door zaad. Samen met hem heeft de aardappel in botanische tuinenen zijn weg gevonden. De plant groeit in Nederland sinds de Tachtigjarige Oorlog in de Leidse Hortus, sinds 1640 in Groningen en sinds 1689 in Amsterdam. De Aardappel is familie van de Nachtschade (net zoals Bitterzoet (Solanum dulcamara), Zwarte nachtschade (Solanum nigrum subs. nigrum) en de Tomaat (Solanum lycopersicum) en net als dan andere leden van dit geslacht giftig. Maar door de jaren heen is de aardappel zo gecultiveerd dat het een waardevol, niet giftig, voedselproduct geworden. De bessen en andere delen van de Aardappelplant zijn wel giftig. De Aardappelplant bloeit in Juli tot en met September.
In 1700 publiceerde de Franse botanicus Joseph Pitton de Tournefort (5 juni 1656 - 28 december 1708) al een 3-delige boekenserie Institutiones Rei Herbariae met daarin een prachtige afbeelding van de bloem (delen) van deze plant.
Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.
Er komen minstens 13 soorten Nachtschade soorten (Solanum) in het wild voor in Nederland:
- Aardappel (Solanum tuberosum) - algemeen/verwilderd
- Beklierde nachtschade (Solanum nigrum subsp. schultesi) - algemeen/ingeburgerd sinds 1900-1924
- Bitterzoet Solanum dulcamara) - algemeen
- Carolina-nachtschade (Solanum carolinense) - zeer zeldzaam/verwilderd
- Donsnachtschade (Solanum villosum) - zeer zeldzaam/verwilderd
- Driebloemige nachtschade (Solanum triflorum) - vrij zeldzaam
- Ganzenvoetnachtschade (Solanum nitidibaccatum - vrij zeldzaam/verwilderd
- Glansbes nachtschade (Solanum nitidibaccatum) - zeldzaam/verwilderd
- Kleverige nachtschade (Solanum sarrachoides) - zeldzaam/ingeburgerd sinds 2000
- Raketnachtschade (Solanum sisymbriifolium) - zeer zeldzaam/verwilderd
- Stekelnachtschade (Solanum rostratum) - zeldzaam/verwilderd
- Tomaat (Solanum lycopersicum) - algemeen/verwilderd
- Zwarte nachtschade (Solanum nigrum subs. nigrum) - algemeen
Verklaring wetenschappelijke naam
De officiéle wetenschappelijke naam is Solanum tuberosum L.
Er zijn twee verklaringen voor het woord Solanum:
- Solanum is afgeleid van Solari (Latijn) en betekent "pijnstillen/kalmeren of tot bedaren brengen". Dit vanwege de pijnstillende werking van de plant.
Solanum komt van Solare (Latijn) en betekent "woest maken/alsof door een zonnesteek getroffen". Sol (Latijn) en betekent "zon". -
Tuberosum betekent in het Latijn "exotisch fruit", wat het ook was toen het net uit Zuid-Amerika kwam.
Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanist die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit L. Dit staat voor Carl Linnaeus. Hij beschreef Solanum tuberosum in 1753 voor het eerst in de publicatie Species Plantarum.
Meer
Zie ook de Nederlandse verklaring
Namen in andere talen
- Frysk: Ierappel
- English: Potato
- Français: Pomme de terre
- Deutsch: Kartoffel
- Espanõl: Papa
- Italiano: Patata
- Svenska: Potatis
- Norsk: Potet
- Dansk: Kartoffel
Verklaring Buitenlandse namen
Zoals gezegd is in bijna alle talen in de wereld de betekenis ongeveer gelijk.
Voor de verspreiding van Solanum De aardappel in Duitsland zie deze kaart.
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding Solanum tuberosum
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten