Viola riviniana (Bleeksporig bosviooltje)

Details

Viola riviniana-01 (xndr)

Algemeen

Dit Viooltje noemt men ook vaak Bosviooltje.  Op het Floron verspreidingskaartje is goed te zien welke bodemgesteldheid nodig is voor een goede verspreiding. In de beschrijving staat o.a. "In Nederland is het Bleeksporig bosviooltje vrij algemeen in het oosten, midden en zuiden van het land en in de kalkrijke Hollandse en Zeeuwse duinen. Elders is ze zeer zeldzaam". En dan blijkt het op naam brengen van dit en vele andere Viooltjes niet zo makkelijk. Vergelijk het maar en dan zie je dat veel leden van deze familie aan deze beschrijving voldoen. Volgens mij is de viooltjes familie dan ook niet makkelijk. Ze kruisen veel met elkaar, er zijn erg veel cultuur varianten/tuinplanten, en er is een grote kleurvariëteit. Een goede flora en een gezond verstand is handig. Een Duinviooltje (Viola curisii) in Limburg of een Moerasviooltje (Viola palustris) in Friesland is bijvoorbeeld niet echt waarschijnlijk. Bleeksporig bosviooltje bloeit maar twee maanden, April en Mei.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Er komen minstens 12 soorten Viooltjes (Viola) voor in Nederland:

Verklaring wetenschappelijke naam

De officiële wetenschappelijke naam is Viola riviniana Rchb.

Viola is Latijn en betekent "violet". Dit vanwege de violet/blauwe kleur van het bloemetje. Dit is natuurlijk puur theoretisch. In werkelijkheid is bijv. het Akkerviooltje wit met geel en het Melkviooltje wit.

Voor het woord Riviniana is ontstaan ter ere van de Duitse botanicus Augustus Quirinus Rivinus (1652-1722). Het complete verhaal over deze belangrijke botanist staat op deze Wikipagina.

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit Rchb. Dit staat voor Heinrich Gustav Reichenbach (3 januari 1823 - 6 mei 1889). Hij was een Duitse botanicus. Hij was vooral gespecialiseerd op het gebied van orchideeën. Wat wel verwarrend is want dezelfde naam komt voor bij een andere plant, de Viola reichenbachiana/Viola sylvestris (Donkersporig bosviooltje), maar deze naam komt van een andere botanicus (wel zoon van...). In 1823 beschreef hijViola riviniana in zijn publicatie Iconographia Botanica seu Plantae Criticae.

     

Meer

Zie ook de Nederlandse verklaring

Namen in andere talen

  • Frysk: Boskfioeltsje
  • English: Common Dog-violet
  • Français: Violette de Rivinus
  • Deutsch: Rivins-Vielchen
  • Espanõl: ?
  • Italiano: Viola di Rivinus
  • Svenska: Skogsviol
  • Norsk: Skogfiol
  • Dansk: Krat-Viol

Verklaring Buitenlandse namen

De Engelse naam is Common Dog-violet. Dit Viooltje kruist met diverse andere soorten ( Viola canina, Viola riviniana x lactea en Viola riviniana x reichenbachiana) maar in alle gevallen blijft het "gewoon Hondsviooltje" heten. Gewoon wil alleen maar zeggen dat het een algemeen veel voorkomend Viooltje is. Het Honds deel van het woord wil zeggen dat dit het enige Viooltje is dat nergens geschikt voor was (niet als geneesmiddel en niet voor parfum e.d.).

Voor de verspreiding van het Bleeksporig bosviooltje in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Violette de Rivinus. Dit is de Franse benaming voor de wetenschappelijke benaming.

De Duitse naam is Dit is de Duitse benaming voor de wetenschappelijke naam

Voor de verspreiding van het Bleeksporig bosviooltje in Duitsland zie deze kaart.

De Spaanse naam is mij nog onbekend. Er zijn verscheidene namen maar ik weet niet welke naam de meest gebruikte is.

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt,

De Italiaanse naam is Viola di Rivinus. Dit is de Italiaanse benaming voor de Wetenschappelijke naam. 

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse en Noorse naam is nagenoeg gelijk Skogsviol/Skogfiol. Dit betekent "bosviooltje". Het Donkersporig bosviooltje (Viola reichenbachiana/Viola sylvestris) heet in deze landen heel specifiek Lundfiol. Dit betekent "loofbosviooltje".

Voor de verspreiding van het Bleeksporig bosviooltje in Zweden zie deze kaart.

De Deense naam is Krat-Viol. Het woord Krat komt van het Zweedse dialect Kratt dat "lage, dichte begroeiing van struiken, kleinere bomen e.d." betekent.

Ecologie & Verspreiding

Ecologie

Bodem
Beschaduwde, maar soms zonnige plaatsen op vochtige tot droge, matig voedselrijke tot voedselrijke, zwak zure tot neutrale, soms kalkrijke grond (leem, lemig zand, löss, beekzand en duinzand) met een matig verterende strooisellaag.

Groeiplaats
Bossen (loofbossen, kasteelbossen, landgoedbossen, langs boswegen en oude lanen), kapvlakten, struwelen, beschaduwde bermen, plantsoenen, zandige dijken, waterkanten (slootkanten en dalwanden), zeeduinen (oude duinbossen, duinstruweel en ruig duingrasland op noordhellingen) en soms in grasland (hellinggrasland).

Verspreiding

Nederland
Vrij algemeen in het oosten, midden en zuiden van het land en in de Hollandse en Zeeuwse duinen. Elders zeer zeldzaam.

Vlaanderen
Vrij algemeen. Het meest in de Leemstreek, de Zand- en Zandleemstreek en de Voerstreek. Zeer zeldzaam in de kusustreek.

Wallonië
Vrij algemeen.

Wereld
Europa en Noord-Afrika.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Verspreiding Bleeksporig Bosviooltje

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten